Son 21 yıldır seçimlerin birçoğunu kaybeden CHP yönetimlerinde siyasal/ideolojik paradigma değişimleri olsa da sonuç hep yenilgi oluyor.

Sol partiler 1950-2023 arası tek parti olarak iktidara gelemeyip sadece konjonktürel 1974 Kıbrıs Barış Harekâtı, 1999 Abdullah Öcalan’ın yakalanması nedenleriyle hükümet kurmuş ve 1989 ile 2019 belediye seçimlerinde başarılı olmuşlardır. 

Son 23 yıllık zaman diliminde, CHP, 2010’lara kadar Baykal döneminde Atatürkçü, laik ve Kürt hareketindeki partilere daha mesafeliyken 2010’lardan sonra 10 Aralık hareketiyle yönetime gelen Kılıçdaroğlu yönetiminde paradigma değişikliği ile laiklik ve Atatürkçülük bakış açısı farklılaşmış ve Kürt hareketine daha ılımlı bir yaklaşım etkin hale gelmiştir. 

Türkiye sağcı, dil, din ve etnisite temelli ve milliyetçilik gibi değerleri çok önemseyen halk kitlelerine sahiptir. Halkın büyük oranda (yüzde 60-65) sağ eğilimlidir, geri kalan sol eğilimlidir (yüzde 30-35). 

Gerek Baykal gerekse Kılıçdaroğlu “CHP’yi sağcı, dinci sembollere ve dinsel ritüellere dayalı oy kazanma yanlışları sürecine sokmuşlardır”. Aslında göremedikleri “Aslı varken kopyaya oy verilmez” gerçeğidir. 

İlk önce Baykal, RTE’nin siyasi yasağını kaldırılmasına, Kılıçdaroğlu da mağduriyetle oy kazanmasın diyerek 3. kez cumhurbaşkanı olabilmesine destek vermiştir. Ancak, RTE’nin “Demokrasi benim için bir tramvaydır, gerektiğinde oradan inebilirim” ifadesini unutmuşlardır. 

SOLUN YANLIŞLARI

• 1993 yılında DYP+SHP yönetiminde, SHP’nin teslimiyetçiliği (Sivas Madımak olayı),
• 1999-2001 arası koalisyon hükümetinde ekonomik sıkıntılar ve Kemal Derviş döneminin başlaması,
• 1994 yerel seçimlerinin sol partilerin birliktelik kuramamalarına bağlı kaybedilmesi. İstanbul’da Sözen dönemindeki susuzluk, çöp yığınları, kadrolaşma ve İSKİ skandalı ise RTE’nin, siyasal arenaya parlak bir imajla girmesinin nedenleri olarak görülebilir.
• Yerel yönetimlerde CHP iltisaklı müteahhitlerin ihale ve iş takipleri iddialarının sıklıkla medyada yer alması.
• HDP’nin terör örgütü bağı hususunda ikircikli tutumu, yerel yönetimlerde hizmet eksiklikleri ve son seçimlerde tepki duyulan milletvekili adayları (C. Çandar...).
• TİP ve diğer sol partilerin milliyetçilik dalgalarından etkilenmeleri ve son seçimlerde yanlış ittifak politikaları sonucunda milletvekili kayıpları.

Sağcılaşmış/sağcılaştırılmış bir Türkiye mozaiğinde yeterli örgüt disiplininden kopuk, parti il-ilçe yapılanmalarıyla bütün sol partiler akıllarını başlarına almazlarsa yakında ülkemizi Ortadoğu-Körfez tipi yönetim şekli beklemektedir. CHP bu süreçte tepeden tırnağa değişime açık olmalıdır.

CHP’nin yeni paradigması Atatürk’ün ideallerine sahip üniter, laik bir hukuk devletini hedeflemelidir.

PROF. DR. BEKİR S. KOCAZEYBEK

İÜ-C CTF ÖĞRETİM ÜYESİ