Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan olağanüstü halin bir yıl uzatılsa dahi kâfi gelmeyeceğinden söz ederken İnsan Hakları Derneği OHAL’le geçen 50 günün bilançosunu yayımlamıştı. “40 bin gözaltı, 20 bin tutuklama yapıldı, 80 bin çalışan açığa alındı” diyordu rapor; üzerinden geçen birkaç gün listedeki kapatılan gazete, televizyon sayısını artırdı bile.
Yazar Aslı Erdoğan, Özgür Gündem’in 16 Ağustos’ta kapatılmasından üç gün sonra, Danışma Kurulu’nda yer aldığı gazetedeki yazıları sebebiyle tutuklanmıştı. Bunu Yayın Yönetmeni Zana Kaya ve Yazıişleri Müdürü İnan Kızılkaya’nın, derken dilbilimci, yazar Necmiye Alpay’ın tutukluluğu izledi. Alpay da Özgür Gündem’in Danışma Kurulu’ndaydı.
O günlerden beri bulundukları Bakırköy Kadın Kapalı Cezaevi’nin önünde her pazartesi ve cuma nöbet tutuluyor, Özgürlükçü Demokrasi gazetesinde “yazı nöbeti” sürüyor. Dün, Aslı Erdoğan ve Necmiye Alpay isimleriyle yürütülen ifade özgürlüğü kampanyası içinde yer alan, destek veren bir grup kadın yazar CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’yla İstanbul’da buluştu. Ekipte Ayşegül Devecioğlu, Aslı Tohumcu, Ayşegül Tözeren, Banu Güven, Müge İplikçi, Aslı Perker, Asuman Susam, Gönül Kıvılcım, Ilgın Sönmez dışında Aslı Erdoğan’ın annesi Mine Aydoslu da vardı. Şu an savcılıkta olan ve Özgür Gündem’le ilgili ana davayla birleştirilmek istenen dosyayla ilgili malumatı ise avukat Erdal Doğan verdi.
Böyle bir dönemde ana muhalet lideri olmak daha zor. Erdoğan ve Alpay özelinde başlayıp, genelde fecaat haldeki basın, ifade ve fikir özgürlüğüne dair talepler, dilekler Kılıçdaroğlu’nun önüne birbiri ardına dökülüverdi. Toplumsal manzara ana muhalefetten beklentiyi, ilkesel tutarlılıktaki ısrarı artırıyordu. Özgür Gündem’in tutuklu müdürleri, destek babından yayın yönetmenliği yapanların süregiden davaları hatırlatıldı.
Kılıçdaroğlu bilhassa Erdoğan ve Alpay’ın adlarını yaptığı her uluslararası görüşmede andığını söyledi. Başbakan Binali Yıldırım ve Yardımcısı Nurettin Canikli’yle tutuklu yazarlar ve gazeteciler üzerine görüştüğünü aktardı. Meclis’in açılmasıyla birlikte tek tek bu isimlere dair özel oturum açma, araştırma önergesi verme sözü de verdi.
Darbe girişiminin ardından gelen “karşı darbe uygulamalarına”, OHAL’in uzatılmasına yönelik tepkisini dile getirirken “Beni endişelendiren şey şu: Hükümet OHAL’in, KHK’lerin cazibesine kapılmış durumda. Yetki bizde, ne güzel istediğimizi yapabiliyoruz, diye düşünüyorlar. Bu ciddi bir risk” demişti. Meclis’in açılmasıyla bu “riske” karşı durabilecek cürette, gündelik siyasetin sıradışı sayabileceği muhtelif sivil itaatsizlik eylemleri düşünüyorlar mıydı misal?
Bu tür eylemlerin ters teptiğinde Necmiye Alpay, Aslı Erdoğan gibi tek tek kişilerin vaziyetlerini daha da kötüleştirme riskini akıllarında tuttuklarını söyledi Kılıçdaroğlu. “Ama genel olarak ifade özgürlüğüyle ilgili muhalefetimiz daha sertleşecek” diye de ekledi, “Başka ne yapacağız, gidip teslim mi olacağız?”
