Beatles’ın unutulmaz “Eleanor Rigby” şarkısını hatırladınız mı?
“Ah şu yalnız insanlara bak!” diye başlar o benzersiz şarkı; “Bütün o yalnızlar nereden geliyorlar? Bütün o yalnız insanlar nereye aitler?”
Joan Baez’den, Ray Charles’a ve şahane yorumuyla Aretha Franklin’e dek tüm büyüklerin okuduğu; Londra Senfoni Orkestrası’na dek en büyük orkestraların seslendirdiği, pop-müzikte sıra dışı bir dönemeç olarak görülen muhteşem şarkı meğer İngiltere’nin en köklü paradigmalarından birine parmak basıyormuş: Yalnızlık!
“Ada ülkesi” olmasından mıdır… yalnızlık belli ki İngiltere’de alabildiğine yaygın bir sorun.
Yaşamın uzamasını ve yaşlılık yıllarının katlanmasını, aile bağlarının çözülmesini, gevşemesini üstüne ekleyin… Yalnızlık kişisel bir mesele olmaktan çıkıp toplumsal mesele haline geliyor.
İngiltere’de bugüne bugün nüfusun yüzde 14’üne karşılık gelen “9 milyonluk bir yalnızlar ordusu” var.
Yalnız derken... Bunların bir kısmı, günlerce kimseyi görmeden yaşıyorlar.
Üstelik kafalara çelik tencere kapağı gibi geçen koyu gri ve yağmurlu bir gök altında yaşamlarını sürdürüyorlar.
Bunlar sadece resmi rakamlar.
Beatles’ın yarım asır önce, “Bütün o yalnız insanlar nereden geliyor?” diye sorguladığı yalnızların gerçek sayısı aslında bu rakamın da üstünde.
Aile ya da toplum üzerinde “yük”e dönüşmekten çekinen çok sayıda yaşlı, yalnızlığını zira itiraf bile etmekten çekiniyor. İngiltere de yetişkinlerin yarısının, “yalnızlığı itiraf etmenin” başlı başına zor olduğunu söylediği belirtiliyor.
Doktorlar sadece yalnız oldukları için kendilerine başvuran hastaların sayısının, göz ardı edilmeyecek kadar yüksek olduğunu açıklıyorlar.
Yardım isteyecek kimse yok
İngiltere kadar yaygın olmasa bile yalnızlık çağın sorunu.
AB Komisyonu örneğin AB ülkeleri genelinde nüfusun yüzde 6’sının, başları dara düştüğünde, yardım isteyecek kimseleri bulunmadığını ilan ediyor.
Toplumsallaşan bu illet yalnız yaşlılara mahsus değil.
“Twitter” ve “Facebook” gibi sosyal ağlardan başlarını kaldırmayan; “Mavi Balina” gibi acayip, uç bilgisayar oyunlarıyla yalnızlık tüneli içinde intihara kadar sürüklenen gençleri de kapsıyor.
Boşanmaları ve “tek kişilik aileleri” üstüne ekleyin… Konu salt bir “yaşlılık” meselesi olmaktan çıkıyor. Bu nedenle artık örneğin “yalnızlarla konuşan robotlar” bile üretiyorlar.
Böyle bir piyasa oluşuyor.
Robot teknolojisindeki “son bahis” “insana en yakın robotu” inşa etmek ya… Bunlardan biri geçende BM’de bir konuşma yaptı.
Suudi Arabistan da vatandaşlık verdi…
Bu kıyasıya yarış açılmışken, yalnızlarla ve özellikle de “yaşlılarla konuşan” robotlar pazarlamaya başlamışlar...
Bir tanesini bizzat televizyonda izledim.
“Robotla yaptığı sohbeti” değerlendirmesi istenen bir yaşlı; “İnsanla konuşmak gibi değil ama” diyordu: “Hiç ses duymamaktan iyidir!”
‘Modern yaşam gerçeği’
İngiltere’de yalnızlığın içler acısı “toplumsal tablosuna” ilk parmak basan politikacı, esasen yaşlı değil… Brexit referandumu sırasında yaşamını kanlı bir saldırıda 41 yaşındayken kaybeden Jo Cox.
Cox, yalnızlığı gençken tadan bir siyasetçi olarak biliniyor. Konuya ilgisi buradan geliyor.
Cox’un AB karşıtı bir faşist tarafından katlinin 2. yılı dolarken, trajik biçimde ölen genç ve idealist politikacının anısına şimdi işte bir “yalnızlık bakanlığı” kuruluyor...
Sevilen politikacının anısını taçlandırmak isteyen Başbakan Theresa May; “modern yaşamın gerçeği” diye adlandırdığı bu büyük dramla mücadele etmek üzere atadığı bakanlığın başına Cox gibi genç, 42 yaşında bir kadını -Tracey Crouch- getiriyor.
Adı “yalnızlar” da değil, gerçekte “kimsesizler bakanlığı” olması gereken bu yeni kurumun tam ne yapacağı bilinmiyor.
Bilinen bir şey varsa… o da dünyanın çok radikal bir biçimde değiştiği.
“Yalnızlar bakanlığı”, “robotlar” falan… Bırakın içine doğduğumuz dünyayı, 10-15 yıl öncesinden bile çok farklı bir dünyada yaşıyoruz.
Artık Orwell’i mi seçersiniz yoksa Huxley’i mi tercih edersiniz bilmiyorum: Ama bu “Cesur Yeni Dünya”ya hoş geldiniz.
