CHP, parlamenter sistem ilkelerini tek tek sıraladı

CHP Parti Meclisi (PM), dün CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu başkanlığında toplandı. 12 Ocak’ta yüz yüze gerçekleştirilen son toplantının ardından Covid-19 tedbirleri kapsamında 27 Şubat’taki PM toplantısı video konferans ile yapılmıştı. Yaklaşık 5 aylık aradan sonra yüz yüze yapılan toplantıda; CHP’nin GPS raporu görüşüldü. CHP Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek ve CHP İstanbul Milletvekili Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu, PM üyelerine GPS taslağı hakkında ayrıntılı birer sunum yaptı. Rapora son şeklini vermek üzere CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nu yetkilendiren PM üyelerinin de katkılarıyla GPS’nin 29 maddelik ana ilkeleri oluşturuldu.

Partiden yapılan açıklamaya göre, CHP’nin GPS ilkeler şöyle:

- Cumhurbaşkanı partiler üstü ve tarafsız konuma getirilecek.

- Yasama, yürütme ve yargı erkleri arasındaki ilişkiler için kuvvetler ayrılığı ilkesi hayata geçirilecek.

- Yürütmenin/Hükümetin yargı üzerindeki vesayeti kaldırılacak, bağımsız ve tarafsız yargı tesis edilecek.

- Güçlü bir demokrasi için güçlü Meclis, güçlü milletvekili yapısı sağlanacak.

- Milletin vekilini yine milletin seçmesi sağlanacak.

- Başta Anayasa olmak üzere, mevzuat darbe hukukundan arındırılacak.

- Siyasi Ahlak Yasası çıkarılacak, siyaset asla bir zenginleşme aracı olmayacak.

‘ANA MUHALEFETE BAŞKANLIK’

- Yurtdışı seçim çevresi oluşturulacak, yurtdışındaki vatandaşların Meclis’te temsili sağlanacak.

- Meclis’in hükümeti denetleme yolları işler ve etkili hale getirilecek. Genel görüşme, meclis araştırması, meclis soruşturması ve gensoru yolları etkin kılınacak.

- Meclis’te ‘Kesin Hesap Komisyonu’ oluşturulacak ve komisyonun başkanlığı ana muhalefet partisine verilecek. Sayıştay gerçek işlevine kavuşacak, raporlarının tamamı Meclis’e sunulacak. 

- Kamu İhale Kanunu değiştirilerek tüm kamu ihalelerinin şeffaf ve kayırmacılıktan uzak yapılması sağlanacak. Adaletli bir vergi politikası için “Ulusal Vergi Konseyi” kurulacak.

- Güçlü bir stratejik planlama teşkilatı kurulacak.

‘CUMHURBAŞKANI’NA NET SINIR’

- Asgari ücret vergiden muaf tutulacaktır.

- ‘Aile Destekleri Sigortası Kurumu’ ile hiçbir çocuğun yatağa aç girmemesi sağlanacak. Hiçbir yurttaş dışlanmayacak, özellikle kadına ve çocuğa yönelik şiddet ve istismar önlenecek. Dezavantajlı gruplara pozitif ayrımcılık uygulanacak.  

- Halkın da meclise kanun önerisi verebilmesi sağlanacak, torba kanun uygulamasına son verilecek, kanun yapım sürecinde meslek odaları, sendikalar ve sivil toplum örgütlerinin görüşleri mutlaka alınacak.

- Cumhurbaşkanı’nın bütün işlemleri karşı-imza kuralına bağlı olacak, tek başına yapacağı işlemler sayılı olarak Anayasa’da açıkça düzenlenecek.

‘HÜKÜMET KURMAK KOLAYLAŞACAK’

- Başbakan TBMM üyeleri arasından seçilecek, yürütme organının başı olarak, Meclis’ten güvenoyu alacak; Bakanlar, Başbakan tarafından belirlenecek.

- Siyasi istikrarı sağlamak için hükümeti kurmak kolay, düşürmek zor olacak. Kurucu güvenoyu ve yapıcı güvensizlik oyu getirilecek, güvenoyu için olumlu oyların fazla olması yeterli olacak, güvensizlik oyunda ise üye tam sayısının salt çoğunluğu aranacak.

- Seçimde en çok oyu almış parti, hükümeti kuramamışsa belli bir sürenin sonunda ikinci en çok oyu almış partiye bu görevin verilmesi güvence altına alınacak.

- Yeni bir merkez yerel dengesi kurulacak, yerel yönetimlerin gelirleri arttırılacak, kayyum uygulamalarına son verilip seçimle gelenin seçimle gitmesi güvence altına alınacak.

‘YÖK KALDIRILACAK’

- Eğitim politikalarının tek hedefi “Fikri Hür, İrfanı Hür, Vicdanı Hür” nesiller yetiştirmek olacak, üniversitelerimizde her türlü düşünce özgürce tartışılabilecek, üniversitelerimizin idari, mali ve bilimsel özerkliği sağlanacak, darbecilerin getirdiği YÖK kaldırılacak.

- Kamu yönetimi liyakat, etkililik ve saydamlık ilkelerine göre örgütlenecek. Kamuya alımlarda sözlü sınavlar kaldırılacak, istisnai durumlarda ses ve görüntü kaydı zorunlu olacak. 

- Başta Merkez Bankası olmak üzere düzenleyici ve denetleyici kurumların bağımsızlığı ve güvencesi sağlanacak.

- Anayasa Mahkemesi’nin kuruluş ve işleyişi hukuk devleti ve bağımsız yargı temelinde yeniden düzenlenecek.

‘HSK YERİNE AYK’

- Hakimler ve Savcılar Kurulu kaldırılacak, Adalet Yüksek Kurulu oluşturulacak. Kurul yargıçlar ve savcılar olmak üzere iki ayrı daire şeklinde örgütlenecek. Adalet Bakanı ve Müsteşarı (Bakan Yardımcısı) Kurulda yer almayacak. Kurulda avukatlar da temsil edilecek. Kurulun kararları yargı denetimine açık olacak.

- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve Vekili, Yargıtay Genel Kurulu tarafından seçilecek.

- Yüksek Seçim Kurulu seçim mahkemesi olarak yeniden düzenlenecek. Bu organın kararlarına karşı Anayasa Mahkemesi’ne başvuru yolu açılacak.

- Gelecek nesiller için “ekosistem” hakkı korunacak, “Çevre Yargısı” kurulacak.

- İddia makamı ile savunma makamı arasındaki eşitsizlikler düzeltilecek. Duruşma salonlarında savcılar ve avukatlar aynı seviyede oturacak.