İktidara gelince 1 Mayıs’ı bayram ilan etti. İyi de etti. Ama her 1 Mayıs’ta Taksim’de sergilenen manzara, “Yine ne mayıs karıştırıyon?” manzarasıdır!
Zira “mayıs” Anadolu’nun dilinde “dumanı üstünde taze sığır dışkısı” demektir.
***
Yarın adı değişse de tadı değişmeyesice Şeker Bayramı..
Anne babalara ağız tadı kaçırmayacak harcı âlem bir sorumuz var:
- Çocuğunuzun büyüyünce milletvekili mi olmasını istersiniz, müteahhit mi?
***
Düzgün aileler bu soruyu, “Düzgün mesleklerin gözü mü çıktı?” diye yanıtlayacaktır.
Zira müteahhitlik ile milletvekilliği arasında talihsiz bir benzerlik var.
İkisi de en ideal, en düzgün işlerden sayılmıyor.
Elbette, bu iki işi de hakka-hukuka, vicdana göre yapanların sayısı ve oranı yamuk olanlardan çok daha fazla.
Ama yamuklar o kadar yamuk ki düzgün olanların varlığını unutturuyor.
Milletvekilliği ile müteahhitlik arasında çetrefil olmayan benzerlikler var.
Müteahhitlerin yazgısı, ihalelerden çok iktidarlara bağlı; milletvekillerininki ise liderin şahsına!
Zira seçmen vekilden, partiden çok lidere oy veriyor.
İhaleler gibi seçimde de yöntem çok önemli.
Müteahhitlikte en güvenilir yöntem “kapalı zarf” usulü.
Milletvekili seçiminde de öyle.
Müteahhitlikte “davet” usulü var ki bu yöntem milletvekili seçiminde de uygulanıyor.
Davet edilen vekil adayı “malı” götürüyor.
Bir de “pazarlık” usulü var ki bu maddi-manevi “oynaklık ehli” için en uygun yoldur.
***
Kimi müteahhitler de işlerini “zarf atma” üzerinden yürütür.
Bu yöntem siyasette de geçerlidir. Her seçim öncesi onlarca parti kurulması ve bir o kadar “genel başkan” zuhur etmesi bundandır.
Onların da derdi zarf atarak, güçlü görünerek varlıklarını sürdürmektir.
Bu iktidar döneminde milletvekilliği ile müteahhitlik aynı kapıya çıkan “işler” haline geldi.
İkisi de anımı gereği belirli süreyle sınırlı bir tür “vekâlet” işi ve işlevi.
Müteahhidin Türkçe karşılığı yüklenici; bu durumu zaten yeterince açıklıyor.
Milletvekilliği de bir bakıma kamu adına bir tür yüklenicilik.
Sürekli seçim derdindeki siyasetçi ile sürekli ihale kovalayan bir müteahhit aynı kapıya koşan kişiler haline geliyor.
Adamına göre muameleye açık bir ihale ile, ne tür bir katakulli ile gerçekleşeceği belirsiz bir seçim, sonuçta aynı kapıya çıkıyor.
İhale dosyasına konulacak projelerle, gıllıgışlı bir seçim mevzuatı benzerlik taşır. Tavla diliyle şöyle açıklayabiliriz.
- YEK Kapısı: İhale dosyasına konulacak projeler, yapılacak işi belirsiz biçimde tanımlamalıdır.
- DÜ Kapısı: Yapılacak iş, ihale dosyasındaki keşiflerden farklı olmalıdır. Böylece verilecek tekliflerin yapılacak işle bir ilgisi olmaması sağlanmalıdır.
- SE Kapısı: Topografik ve jeolojik etütler yapılmış gibi gösterilmeli, ama yapılmamalıdır.
- CİHAR Kapısı: Nakliye uzaklıkları belli olmamalı, birim fiyat tanımları arasında esneklik bırakılmalıdır.
- PENC Kapısı: İşe konulacak ödenek mutlaka yetersiz olmalı ve dosyadaki keşiflerle iş bitmemelidir.
- ŞEŞ Kapısı: İşin süresi kısa tutulmalı. Hazine ve döviz güvencesine bağlanmalıdır.
***
Açık kapılı bir ihale dosyası, içeriden bilgi alabilen müteahhitlere büyük bir üstünlük sağlar.
Tıpkı açık kapılı bir seçim mevzuatı gibi.
Her anlamda “becermeye” odaklı iktidarlar seçimin temel öğeleriyle ilgili açık kapılar yaratırlar.
Açık kapılarla sandığa gidilmesini sağlamaya çalışırlar ki mars olma olasılığı ortadan kalksın.
Ama tüm bu çabalar cami duvarına siymektir.
Eceli erteleyemez.
