ABD’nin Afganistan’dan yenilerek çekilmesi sonrasında yaşananlar gündemdeki yerini koruyor. ABD’nin müttefikleri, özellikle Avrupalılar, şaşkınlıklarını, kızgınlıklarını gizlemiyorlar. ABD’nin kendi başına hareket ettiğini, kendilerine danışmadığını, çekilme kararının yanlış ve erken olduğunu söylüyorlar.
Çin ve Rusya; gelişmelerden memnun. Pekin ve Moskova’nın verdikleri mesajlardan, Taliban’ın; Rusya’daki, Çin’deki, Orta Asya Türk devletlerindeki Müslümanlara kendi düşüncelerini ihraç etmeye çalışmaması, bu ülkelerdeki radikal unsurları teşvik ve tahrik etmemesi, bölgeyi istikrarsızlaştırmaması kaydıyla, Taliban’la iletişime ve işbirliğine açık oldukları anlaşılıyor. Hatta Çin, bu konuda daha istekli ve kararlı.
Afganistan konusunda son haftalarda öne çıkan bir devlet var: Katar. Adı, Türkiye’yle birlikte başkent Kâbil’deki uluslararası havalimanının işletilmesinde geçiyor. Katar’ın sıklıkla dillendirilmesinin birkaç nedeni var elbette.
Birincisi, Katar’ın ABD’yle ilişkileri güçlü. ABD’nin Ortadoğu’daki en büyük askeri üssü Katar’da. El-Udeyd Hava Üssü’nde 11 bin ABD askeri bulunuyor.
İkincisi, Katar; pek çok İslamcı örgüte kucak açıyor, destekliyor, ülkesinde ofis, temsilcilik açmalarına izin veriyor. Taliban’ın da Katar’da ofisi var, İhvan’ın da.
Üçüncüsü, Katar’ın Türkiye’yle ilişkileri çok iyi. Türkiye’nin Katar’da askeri üssü, Katar’ın Türkiye’de büyük ölçekli ekonomik yatırımları var.
KATAR’IN TALİBAN’LA İLİŞKİLERİ
Dördüncüsü, ABD ve Taliban, Katar’ın başkenti Doha’da uzun süre müzakere yürüttüler. Bu yönüyle Katar; hem ABD hem de Taliban’la ilişkisiyle de öne çıkıyor.
Beşincisi, Katar’ın İran’la da ilişkileri olumlu, dengeli.
Altıncısı, Katar; birkaç yıl önce hayli gerilim yaşadığı Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’yle de ilişkilerini normalleştirmeye başladığından, Afganistan konusundaki adımlarına, Suudi Arabistan ve liderlik ettiği Körfez rejimlerinden de itiraz gelmiyor.
Yedincisi, Katar’ın, Taliban’ın en büyük destekçisi olan Pakistan’la dengeli, olumlu ilişkileri var. Öyle ki iki ülke, geçen yıl Doha’da ortak tatbikat yaptı.
Katar’ın Afganistan’da Türkiye’yle birlikte öne çıkması tesadüf değil. ABD ve Türkiye’nin desteklediği Katar; sadece Taliban’ın değil, başka güçlerin de onayını alarak giriyor bu işe.
Peki, Türkiye niçin, ABD böylesine zayıflarken, ABD’yi ısrarla Afganistan’da, Suriye’de daha çok inisiyatif almaya çağırıyor?
Bizim için asıl sorun da bu.
