Ukrayna sorununda beklenen oldu. Ülkenin doğusundaki Donbas Bölgesi’nde yer alan Donetsk ve Luhansk, Ukrayna’dan ayrıldılar. Bağımsızlıklarını ilan ettiler. Rusya da onları tanıdı ve Rus ordusu, Donbas’a girdi. Hemen ardından ABD, İngiltere ve Avrupa Birliği, yaptırım kararlarını açıkladılar. Dünyadan Rusya’ya yönelik tepkiler yükseldi. Liderler arasında telefon trafiği hızlandı.
Peki, Moskova’dan böyle bir adım bekleniyor muydu? Evet. Çünkü bunun benzeri, 2008’de Gürcistan’la yaşanan gerilim ve ardından yapılan savaşta da görülmüştü. Abhazya ve Güney Osetya, önce Gürcistan’dan kopmuşlar, bağımsızlıklarını ilan etmişler, hemen ardından Rusya tarafından tanınmışlardı. Bu kez de süreç benzer şekilde işledi.
Peki, bu aşamadan sonra Batı’nın ekonomik yaptırımları etkili olur mu? Hayır. Rusya geri adım atmaz.
O zaman şu soruyu soralım: Rusya bu gücü nereden alıyor? Rusya lideri Putin’in bu gücü nereden geliyor? Tartışalım…
GÜÇ NEDİR?
Dış politikada, uluslararası ilişkilerde yapılan güç tanımlarından biri de kısaca şudur; başkalarını etkileme, başkalarına istediğini yaptırabilme becerisi. Devlet ve devletin temsil ettiği merkezi güç, diğer güçlerin de (müttefik veya rakip, hasım) varlığını bilir. Güç dengelerindeki değişimi gözetir. Farklı güç odakları arasındaki rekabeti, saflaşmayı, yakınlaşmayı hesaba katar.
Ukrayna sorunu, Atlantik ittifakı ve Rusya arasında, ulusal güç unsurlarında (siyasi, iktisadi, askeri, yumuşak güç), devlet kapasitelerinde, Batı lehine olan farkın, Putin tarafından akılcı bir dış politika, zamanlama ve ittifak ilişkisiyle kapatıldığını gösterdi. Aynen Suriye sorununda olduğu gibi, doğru bir zamanlamayla, başından beri destek verdiği Suriye devletine, 2015’ten itibaren askeri gücüyle de destek veren Rusya, Ukrayna sorununda da kendisini en güçlü, hasmını en zayıf gördüğü anda, eşzamanlı olarak siyasi ve askeri müdahale yaptı. Bu adımı da diplomatik görüşmelerden sonuç çıkmadığının, ABD ve NATO’nun Rusya’yı kuşatma, Ukrayna’yı üye yapma siyasetinden vazgeçmediğinin, herkes tarafından görüldüğü bir anda attı üstelik.
Şunları da unutmayalım. Ukrayna NATO üyesi değil. NATO üyeleri Ukrayna için savaşmazlar. NATO’nun ünlü 5. maddesi devreye girmez. Batı ittifakı, Ukrayna konusunda uyum içinde değil. ABD, bu konuda Almanya’yı ikna edemedi. ABD, Afganistan’dan 20 yıl sonra büyük bir hezimetle çekildi. Kazakistan’da umduğunu bulamadı. Suriye’de kaybetti. Ukrayna’da bir başarıya, sadece dış politika ve NATO düzleminde değil, iç siyaset açısından da gereksinimi var. Çünkü 2022’de Kongre için ara seçimler yapılacak.
Kısacası, ABD’nin Ukrayna’da istediğini alacak, Rusya’ya geri adım attıracak gücü yok.
