Emre Kongar
Emre Kongar ekongar@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

Bu iktidar demokratik meşruiyetini yitirmiştir!

22 Ağustos 2024 Perşembe

Demokratik Devlet, ülkedeki siyasal iktidarın toplumu “Demokratik Meşruiyet”e sahip olarak yönettiği devlettir.

“Demokratik Devlet”te “Demokratik Meşruiyet Kaynağı”, “Anayasa”dır.

Siyasal iktidarların eylem ve söylemlerinin “Anayasa”ya uygunluğunu ise “Anayasa Mahkemesi” denetler.

Bu anlamda “Anayasa Mahkemesi” ve elbette “Bağımsız Yargı”, “Demokratik Rejim”in “Olmazsa olmaz önkoşulu” ve iktidarların “Meşruiyet” denetçisidir.

Şimdi ülkemizdeki “Siyasal İktidarın Demokratik Meşruiyeti’ni yitirmiş olduğunu” söylediğim bu yazının ana terim ve kavramlarını tanımlayalım.

***

Meşru:

Yasaların, gelenek ve göreneklerin, kamu vicdanının doğru ve haklı bulduğu.

Doğru, haklı, yasal, kabul edilmiş kurallara uygun olan.

Meşruiyet:

Meşru olma hali.

Yasalara, gelenek ve göreneklere, kamu vicdanına, kabul edilmiş olan genel kurallara göre haklı ve uygun olma hali.

İktidar:

Bir işi yapabilme gücü, erk.

Bir işi başarabilme yetkisi ve yeteneği.

Siyaset:

Toplumu yönetmek, üretimi, gelir ve servet dağılımını belirlemek gücünü, erkini elde etmek için yapılan etkinlik.

Siyasal iktidar:

Toplumu yönetme, üretimi, gelir ve servet dağılımını belirleme gücüne, erkine sahip olan varlık.

Demokratik rejim:

1) Siyasal iktidarın, halk/millet/seçmen tarafından, muhalefetle eşit yarışma olanaklarına sahip olduğu, şeffaf, özgür, adil ve periyodik seçimlerle belirlendiği.

2) İktidarın, muhalefet ve ifade özgürlüğü başta olmak kaydıyla, bütün temel hak ve özgürlüklere uygun davrandığı, bütün tutum ve davranışlarının anayasada belirlenen temel hak ve özgürlüklere uygunluğunun bağımsız yargı tarafından denetlendiği rejim.

Siyasal iktidarın demokratik meşruiyeti:

1) Siyasal iktidarın, muhalefetle eşit koşullarda yarıştığı, şeffaf, özgür, adil ve periyodik seçimlerle halk/millet/seçmen tarafından seçilmiş olması.

2) Siyasal iktidarın seçildikten sonra, anayasada belirlenen, başta muhalefet ve ifade özgürlüğü olmak kaydıyla bütün temel hak ve özgürlüklere uygun davranması ve bu tutum ve davranışlarının bağımsız yargı tarafından denetlenmesi.

Demokratik Anayasa:

Demokratik siyasal rejimlerin niteliklerini belirleyen, şeffaf, adil, eşit seçim koşullarını koyan, siyasal iktidarların sınırlarını çizen, yargı bağımsızlığını, temel hak ve özgürlükleri güvenceye alan, ana hukuk metni.

Demokratik siyasal iktidarların meşruiyet kaynağı.

Anayasa Mahkemesi:

Hitler örneğinden alınan derslerle, İkinci Dünya Savaşı sonrasında Kıta Avrupası’nda da seçilmişlerin diktatörlüğünü engellemek için siyasal iktidarların eylem ve söylemlerinin demokratik anayasaya uygunluğunu denetlemek amacıyla kurulmuş olan mahkeme.

***

Bu bilgiler bağlamında, Türkiye’deki siyasal iktidar, Anayasa hükümlerine ve Anayasa Mahkemesi kararlarına uymamakla, meşruiyetini yitirmiş bulunmaktadır.

TBMM, sadece siyasal iktidarın değil, kendisinin meşruiyetini de tehdit eden bu sorunu, Can Atalay’ı derhal kürsüye çağırarak çözmek zorundadır.



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Filler savaşında Türkiye 12 Aralık 2024

Günün Köşe Yazıları