Merkez Bankası Başkanı Kavcıoğlu, eğer koltuğundan olacağını görürse, yanlış olduğunu bile bile, yine de faiz indirimi kararı verir mi derseniz; bence verebilir.
Merkez Bankası’nın bugün alacağı faiz kararının, Merkez Bankası yönetiminin Cumhurbaşkanı Erdoğan’la ilişkisi açısından “bir cesaret sınavı” haline geldiğini de söylemek gerekiyor.
Çağdaş ülkelerde Merkez Bankası yönetimleri, enflasyonla mücadele öncelikleri doğrultusunda, mevcut ekonomik tablo ve beklentileri değerlendirip karar verirler. Ancak bizde uzun zamandır Merkez Bankası yönetimleri, “Cumhurbaşkanı’nın kararını uygulama mercii” haline getirilmiş durumda. Faiz artıran Merkez Bankası başkanlarının birkaç ay içinde görevden alınması, neredeyse her yılı farklı başkanlarla geçirmemiz zaten Merkez Bankası bağımsızlığının kalmadığını gösteriyor. Bu nedenle de piyasalarda istikrarı sağlamak mümkün olamıyor.
Bu kararın bir cesaret sınavına dönüşmesinin nedeni, kendisini tek kişiye bağlı karar almak zorunda hisseden Merkez Bankası yönetimi. Daha doğrusu işleyişi buraya getiren Cumhurbaşkanı demek daha doğru olabilir.
Son dönemde çıkan kulis haberleri, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu’na olan güveninin zayıfladığına işaret ediyor. Başkan Kavcıoğlu’nun, Cumhurbaşkanı’nın istediği faiz indirimini yapmaması halinde, aynen Naci Ağbal gibi görevden alınma ihtimali konuşulmaya başlandı. Bu söylentiler ne kadar doğrudur, Başkan Kavcıoğlu daha önceden Cumhurbaşkanı’na bu ay faiz indirim sözü vermiş midir, Cumhurbaşkanı bu ay faiz indirimi konusunda ne kadar ısrarlıdır, orasını kesin olarak bilmiyoruz.
Peki, kendisine böyle bir taahhütte bulunuldu ve ona rağmen faiz indirilmezse Cumhurbaşkanı Erdoğan, yarın Kavcıoğlu’nu görevden alır mı? Eğer alırsa bunun, “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın piyasalarla cesaret sınavı” haline geleceğini söyleyebiliriz. Çünkü bu ay faiz indirilmez ve başkan görevden alınırsa, işte o zaman piyasaları tutmak mümkün olamaz. Gelinen siyasi ve ekonomik ortamda Cumhurbaşkanı’nın böyle bir karar alabileceğine ihtimal vermek istemiyoruz.
Eğer faiz indirilmez ve Başkan Kavcıoğlu yerinde kalırsa, cesaret sınavının uzayacağını, bir sonraki aya öteleneceğini söylemek mümkün. Çünkü Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Temmuz veya ağustosta faiz indirmeye başlayacağız” sözü vermişti ve ekimde de faiz indirilmezse bu sözünü tutmamış olacak. Birçok konuda bugün farklı, yarın tam tersi sözler verildiğini zaten biliyoruz ama faiz konusunun iyice şahsileştirildiği de ortada...
En zoru ise Merkez Bankası yönetimi, daha doğrusu Başkan Kavcıoğlu’nun sınavı olacak. Kavcıoğlu’nun bile, mevcut koşullarda faiz indirilmeyeceğini gördüğünü tahmin ediyoruz. Eğer koltuğundan olacağını görürse, yanlış olduğunu bile bile, yine de faiz indirimi kararı verir mi derseniz; bence verebilir. Bu takdirde zaten iyice yıpranan isminin, biraz daha görevde kalsa bile, Merkez Bankası ve ekonomi tarihinde iyi anılmayacağı, şimdiden belli.
GEREKEN ORTADA
Gereksiz biçimde cesaret sınavına dönüşen faiz kararı için, normal koşullarda ne yapılacağı belli: Faizin artırılması gerekiyor. Aslında artık tek başına faiz artırımıyla işlerin düzeleceği noktadan uzaklaştık ama böylesine bir ekonomik konjonktürde, beklentiler ve mevcut tablo faiz artışına ihtiyaç gösteriyor.
Dün bu satırlar yazılırken Fed’in kararı henüz açıklanmamıştı. Bu ay olmazsa gelecek ay varlık alım programının azaltılması kararının verileceği, bununla birlikte bizim gibi ülkelerin para birimlerinin değer kaybedeceğini herkes biliyor. Sadece ne zaman ve ne kadar olacağı merak konusu.
Böyle bir küresel konjonktürde Merkez Bankası’nın, faiz oranları enflasyonun gerisinde kalmışken, faiz indirim kararı vermesi demek, ekonomiyi ve TL’yi bile bile ateşe atmak anlamına gelecek.
Piyasalar, “Bu kadar vahim bir hata da yapılamaz” beklentisiyle bugünkü Merkez Bankası toplantısından indirim kararı çıkmasını beklemiyor. Aslında Cumhurbaşkanı’nın tavrına bağlı olarak, hâlâ faiz indirimi bekleyen az sayıda piyasa oyuncusu olduğunu söylemeliyiz.
Faiz indirim beklentisi taşıyanların en önemli dayanaklarından birini Merkez Bankası Başkanı Kavcıoğlu’nun “Manşet yerine çekirdek enflasyona odaklanacağız” sözü oluşturuyor. Hangi çekirdek orana göre karar verileceği ayrı bir tartışma konusu ama eğer indirim yapılacaksa, belli ki manşet enflasyonun 2-3 puan altındaki çekirdek türü baz alınıp indirime kılıf aranacak.
Merkez Bankası yönetimi eğer durumu idare etmek yolunu seçerse; o zaman bu ayki toplantıyı pas geçerek, kasım veya aralık ayında indirimin başlayacağı işaretini verir. Piyasalar bugün indirim olmasa bile açıklanacak metni dikkatle inceleyecek. Eğer söylemde yapılacak değişikliklerle ekimde faiz indirimi sinyali verilirse, piyasalar buna da tepki gösterebilir.
Merkez Bankası yönetimi, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı ikna edebilecek mi bilmiyoruz. Bildiğimiz şu ki faiz indirim kararı verilirse, Başkan Kavcıoğlu koltuğunu korur ama piyasaları tutmak pek mümkün olmayabilir.
