Hitler, iktidara geldiğinde “Şimdi gerçek yüzü ortaya çıkacak. Bir daha seçim kazanamaz” diye düşünenleri, bildiğiniz gibi tarih acı biçimde yalanladı. Şimdi benzer bir yaklaşım, ABD’de Demokratik Parti saflarında, liberal entelijansiya arasında şekilleniyor: “Trump seçimleri kaybetti, artık giderek etkisini kaybedecektir.” Tarih, bu iyimser saptamayı da yalanlayacak gibi görünüyor.

Faşist hareket dağılmıyor

Trump, hiçbir kanıt ileri süremeden “seçimleri çaldılar” demeye devam ediyor. İddialarını 50’den fazla yerel mahkeme reddetti; bugünleri düşünerek muhafazakâr hâkimlerle doldurduğu Yüksek Hâkimler Kurulu, önüne getirilen iddiaları, Trump ve taraftarlarının beklentilerinin aksine değerlendirmeye almadı. Böylece seçim sonuçlarını değiştirmenin yasal yolları kapandı. Pazartesi günü “seçici delegeler” oylarını, hiç fire vermeden kullandı ve Biden’ın başkanlığı kesinleşti.

Senato karar verirse seçim sonuçlarını iptal edebiliyor. Ancak Cumhuriyetçi Parti’de (GOP) çoğunluğu Trump’tan korkuyor olsa da darbe anlamına gelecek bir kararın Senato’dan geçme olasılığı yok. ABD’de yeni başkanı seçen süreç, hukuki ve idari açıdan fiilen tamamlandı.

Ancak bu durum, faşist hareketi zayıflatmak bir yana, kararlılığını artırmışa benziyor. Trump da “Kimin cesur olduğu şimdi belli olacak”, “Ülkemizi gayri meşru bir başkana bırakmayacağız” gibi Twitter mesajları atmaya devam ediyor.

Faşist gruplar, bir süredir, Arizona, Colorado, Georgia, Kentucky, Minnesota, Vermont Wisconsin gibi birçok eyalette sokak gösterileri düzenliyor, seçim görevlilerini, yerel yönetim temsilcilerini, Cumhuriyetçi-Demokrat ayrımı yapmadan taciz ediyor, sık sık ölümle tehdit ediyorlar. Pensilvanya Senato çoğunluk grubu başkanı Cumhuriyetçi Kim Ward, The New York Times’a verdiği bir demeçte, “Seçim sonuçlarını iptal etme çabalarına destek vermezsem evimi bombalayacaklar” diyormuş.

Birçok yerde GOP liderleri, bu baskı ve taciz olaylarını destekliyor. Geçen salı günü, Arizona GOP, resmi Twitter hesabından taraftarına soruyordu: “Seçim sonuçlarını değiştirmek için canınızı vermeye hazır mısınız?”

Trump da “yangına körükle gidiyor”. Cumartesi günü Proudboys adlı faşist grubun lideri, Beyaz Saray’ın içinde çektiği “selfie”leri paylaşıyor, oraya davetli olarak gittiğini iddia ediyordu. O sırada Proudboys militanları Washington sokaklarında, antifaşist güçlerle, polisle çatışıyordu. Çatışmalarda dört kişi bıçakla ağır yaralanmış, iki polis hastanelik olmuş. Bir AntiFa taraftarı Proudboys saflarından açılan ateşle yaralanmış. Çatışmalar başlamadan az önce Trump, Proudboys kalabalığının üzerinden iki kez helikopterle geçerek bir anlamda onları selamlamış.

Proudboys tek örnek değil. Çok parçalı faşist hareketin, açıkça Nazi Partisi ve SS grubu kurmayı, ırk temelli soykırımı amaçlayan kesimleri, Tanrı-din için savaştığına inananlar da dahil Trump etrafından toplanıyor. GOP de artık, Trump’ın etkisi altına girmiş görünüyor; taraftarlarının yüzde 70’i hâlâ Demokratların seçimleri çaldığını iddia ediyor. Kısacası ABD’de “süreç olarak faşizm” içinde, tipik biçimde parti-hareket-lider birleşiyor, “seçimleri çaldılar”, “sırtımızdan bıçakladılar” inancıyla 2022 ara seçimlerine ve 2024 başkanlık seçimlerine hazırlanmaya başlıyor.

İki eğilim bu sürecin hızlanacağını düşündürüyor. Birincisi, Biden’ın GOP’nin son durumunu anlamakta zorlandığı, ılımlı (ama çokkültürlü) bir hükümet kurarak hem kendi soluyla hem de GOP ile uzlaşmaya çalışırken, militan bir GOP’ye çarptıkça zaman kaybedeceği anlaşılıyor.

İkinci trend de ABD ekonomisinden kaynaklanıyor. Financial Times’ta ayrıntılı bir araştırma küçük işletmelerin, Covid-19 krizi içinde, büyük ve orta boy işletmelere kıyasla çok daha ciddi bir “kredi daralması” sorunu yaşadıklarını, işletmelerini ayakta tutacak, ev, dükkân ipoteklerini daha ucuz krediyle yenileme olanağı bulamadıklarını aktarıyordu. Merkez Bankası’nın genişlemeci politikalarının etkileri yukarıdakilerle (faşist hareketin her fırsatta hedef gösterdiği kesimle) sınırlı kalmış, aşağıya kadar sızamamış.

Önümüzdeki dönemde parlamentodaki kutuplaşma, huzursuz ve umutsuz küçük çaplı kapitalistlerin öfkesi, faşist hareketin gelişmesine yardımcı olacak.