Yeni yıl yeni umutlar, yeni amaçlar demektir ya. Ben de yeni yılda umudunu yazıya dökeceklere, yazmaya başlayacaklara ya da yazmayı düşünenlere günlükle başlamalarını öneririm.
Çünkü günlük, deneme türünü içerir, hem belleği çalıştırır, hem de yazma disiplini sağlar. Giderek de yazma ustalığı kazandırır. Bir de bakmışsınız ki bir yılda bir kitaplık yazınız birikmiş! Yılın dökümü çıkmış üstelik!
Attilâ İlhan, onca kitabını her gün yalnızca bir sayfa yazmaya borçlu olduğunu anlatırdı.
Sözgelimi İzmir’deysiniz Gülşen’in Yeni Yıla Merhaba Konseri’ne gittiyseniz, işte size yazmak için tarihi bir fırsat.
Gitmemişseniz, İzmir dışındaysanız, TELE1’den canlı yayın olarak izlediyseniz, halkın “Yaşasın Cumhuriyet”, “Kırmızı/Beyaz”, “Bir şey değişecek, her şey değişecek” çığlıklarını duyduysanız, sanatçı Gülşen’in dünyayı sevgiyle kuşatan, Gündoğdu Meydanı’nı titreten ezgisini dinlediyseniz, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in “Sevgili Gülşen, hepimizin içimizi ısıttın, dört buçuk ay sonra ilk konserine ev sahipliği yapmaktan çok mutluyuz, iyi ki geldin, iyi ki varsın” seslenişini yüreğinizde hissettiyseniz, bunu yazıya dökmek de bir görev değil mi?
Günce adıyla edebiyatımıza eşsiz günlükler kazandıran Nurullah Ataç’ı, ardından gelen Salâh Birsel, Oktay Akbal, Falih Rıfkı Atay, Tomris Uyar ve Cemal Süreya’yı, rüyalarıyla süslediği günlüklerini severek okuduğumuz Muzaffer Buyrukçu’yu, hele de çok seçkin örneklerine kısa bir süre önce Türkiye’den Kesitler (Kırmızı Kedi Yayınevi) kitabını da ekleyen Uğur Kökden’i, yani bu alanın yıldız yazarlarını da unutmamalısınız; güzel örnekleri görmek, tatmak için, okumalısınız...
ASKIDA HAYATLAR
Günlük için Türk ve dünya edebiyatından pek çok örnek verilebilir, amacım o değil. Amacım bu güne dek günlüğü olmayan bir alana ışık tutan, onların sesi olan Hacer Foggo’nun Askıda Hayatlar /Yoksulluk Günlükleri (Doğan Kitap, Kasım 2022) adlı ilk kitabından söz etmek.
Elbette yolsuzluk ve yoksulluk deyince, yeni genel yayın yönetmenimiz sayın Tuncay Mollaveisoğlu’nun önce bu konuda Türkiye’yi sarsan sayısız televizyon programını, yazısını anımsatmalıyım.
Sonra geçen yıl Yapı Kredi Yayınları’nın dergisi Cogito’da yoksulluğun ve eşitsizliğin birçok yönünün irdelediğini vurgulamalıyım.
Ama Türkiye’yi Derin Yoksulluk kavramıyla tanıştıran Hacer Foggo oldu. CHP Derin Yoksulluk Masası Koordinatörü Foggo, yapıtını “Bu kitap, hayatı yaşayanların bitmek tükenmek bilmeyen‘acıklı’ ‘yok’ öyküsü.” diye tanımlıyor.
Derin yoksulluğu anlamada, kavramada, anlatmada, görünür hale getirmede, bu kitabı yazmada kendine destek olanlara da şöyle teşekkür ediyor:
Hacer Foggo’nun günlüğü 2006’da kentsel dönüşümle birlikte Karmaşık’ta, “Askıda Hayatlar”la tanışmasıyla başlıyor. Karmaşık Belediye Başkanı İhsan Hepyer ile Zabıta Şefi Veysel Başkeser el ele verip Karmaşık Mahallesi’ni Karmaşık Mezarlığı’na çevirmek için çalışıyorlar!
DÜŞLERİNDEN UYANAN ÇOCUKLAR
Örneğin çocuklar balyoz sesiyle düşlerinden uyanıyor. Salih Başkaldıran evini satmak istemiyor. Ama zorla evini satın alıp yerine bir baraka veriyorlar, onu da ihaleyle satıp barakadan atıyorlar! Sonra da “Bu proje dünyanın en sosyal projesi: Önce İnsan” diyorlar.
Bu arada açlık ve bakımsızlık Sarı Ali’ye ölüm getiriyor.
Diyeceğim şu ki Hacer Foggo, çeyrek yüzyıldır yoğunlaşan derin yoksulluğunun simge mekânlarına ve salgın günlerine ayna tutmuş. Kişi adlarını değiştirerek yoksulluğun can yakan izlerini günbegün sıcak bir dille anlatmış ve fotoğraflarla da belgelemiş. İçiniz sızlayarak ve yaptığı görevi alkışlayarak okuyacaksınız.
Öte yandan yeni yıl için günlükler yazmanızı boşuna önermedim. Aklımdan geçen Gülşen’e yapılan haksızlık gibi, 2023’ün bir seçim yılı olması nedeniyle “bonbonculuk” yapan siyasetçileri de yakından tanımak, “bonbonculuğa” gelmemek için tarihe not düşmek.
Tıpkı Aziz Nesin’in Zübük diye tanımladığı siyasetçilerin ne zaman ne dedi, şimdi ne diyor bilgisini yazıya geçirmek için günlük de yazmak gerekmez mi? Buna edebiyatın tadını katarsanız, her zaman okunur. Yolumuza ışık tutar.
2023’te hepimizin yolu ışıklı olsun.
