Orduda son on yılda intihar eden askerlerin sayısı, şehit sayısını bile geçmiş.

Bazılarına göre “kötü muamele” intiharın en önemli nedenleri arasında, bazılarına göre terörle mücadelenin tetiklediği bir durum. Silaha çabuk ulaşabilmenin de bunda etkin olduğunu iddia edenler var.

Ama intihar oranlarının dağılımına bakınca terör bölgesinden çok Batı illerinde görev yapan askerler arasında yaygın olduğu görülüyor.

Türkiye’de intihar oranlarında ilginç bir başka durum var. Batı ülkelerinde intihar yaşlanmayla artarken bizde gençler arasında intihar oranı yüksek.

***

Konuyla ilgili yapılan tartışmalar arasında, askerlik çağındaki gençlerin yetiştikleri ortamdaki aidiyet duygusundan koptuklarında, hazır olmadıkları bir ortamda, güç koşullarda görev yapmaya alışamadıkları söyleniyor.

Uzun zaman ailesinden, yakınlarından uzak kalan askerlerin kimi zaman memleketten gelen kötü bir haberle, kötü muamele sonucu gururları incinerek ya da askerlik yaptıkları arkadaşlarıyla olan kavgalarından sonra bile intihara kalkışabildikleri anlaşılıyor.

Geçmişe göre şu an aslında askerler çok daha iyi koşullarda. Örneğin bizim dönemimizde telefonla konuşabilmek bile çok önemli bir şanstı.

Demek ki koşulların düzeltilmesi veya kötü muamele ve dayağın azalması, durumu pek değiştirmemiş.

Buna dayanan bazı uzmanlar da intihar davranışının son derece karmaşık kökleri olduğunu, her laf işitenin kendini öldürmeyeceğini, birçok kez intihara kalkışanların buna doğal eğilimi olduğunu söylüyor.

Ordudaki intihar rakamları Türkiye ortalamalarıyla karşılaştırıldığında yine de yüksek kalıyor.

***

Bazı uzmanlar Türkiye’de gençlerin “geç büyüdüğü”nün altını çiziyor.

Bir iki yıl önce bir televizyon programında asker anneleri stüdyoda otururken askerdeki oğulları (özellikle de terör bölgesindekiler) telefonla bağlanıp canlı yayında konuşuyorlardı.

Hayretler içinde, askerlerin annelerine şiirler yazıp okuduğunu, ağladıklarını, annelerin de aşırı bir duygusallıkla sanki küçük çocuklarıyla konuşur gibi konuştuklarını görmüştüm.

Ama pskiyatrlar “geç büyüme”nin bizde genel olarak yaygın bir durum olduğu görüşünde.

Bunu da yalnız intihar eyleminde ya da bulunulan zor koşullara adapte olamayışta değil, aslında hayatın her alanında görmek mümkün.