Şu yukarıdaki sorunun yanıtını bilen var mı?.. Sahi Osman Kavala neden hapiste?
200 gündür Silivri Cezaevi’nde rehin alınmış durumda. Rehin diyorum, çünkü siyaset erbabı gazeteciler şimdi yazıp çiziyor İzmir’deki Papaz Brunson’un New York’taki Sarraf-Atilla davası için pazarlık kozu olarak tutuklandığını... Bunları okuyunca, derin siyasetten bir şey anlamayan ben, ister istemez, acaba Osman Kavala ne pazarlığı, hangi anlaşmalar için tutuklu diye sormaktan kendimi alamıyorum...
Osman Kavala’nın bence dost kişiliği dışında en önemli özelliği, bir iş insanı ve sivil toplum kuruluşları gönüllüsü olarak sorumluluğunu yerine getirme çabası! Anadolu’nun, Türkiye’nin barındırdığı tüm kültürlere kucak açması, desteklemesi...
Biliyorum, aklımız fikrimiz seçimlerde... Ama işte seçim arifesinde “neden” sorularını çoğaltmamız gerek. Ortada 200 gündür iddianame yok. Somut suç delili yok. “Suçu” ne, bilen yok. Kaçma olasılığı falan yok... Ama yine de onun gibi binlerce insan hapiste... Neden?
70 bin öğrenci neden hapiste? Hayatları neden karartılır?
Protesto hakkını kullanan öğrenciler neden hapiste?
Barış istiyoruz bildirgesine imza atan akademisyenler neden hapiste?
159 gazeteci neden hapiste?
İfade özgürlüğünden neden bunca korkuyor bu hükümet? Neden, neden, neden? Çoğaltın nedenlerinizi...
‘Türkiş Dekameron’
Şu son günlerde iki kitap elimden düşmedi. İlkinden başlıyorum:
Bu gazetenin yazarı Işıl Özgentürk, yalnız bugünün değil dünün, 70’li, 80’li yılların da usta öykücülerinden biri. Su gibi akan Türkçesiyle, Anadolu’nun dört bir yanından gözlemleriyle, uzak diyarlara, büyülü yollara serüven dolu gezileriyle, yetişkinlere ve çocuklara sayısız öykü anlattı... Alevin ve acının içinden geçmişliğiyle hepimizin hayatına dokundu... Sonra kendini “herkes sinema yapabilir” düşüncesi ve inancını yerine getirmeye adadı...
Şimdi yeni bir öykü kitabıyla karşımızda: “Türkiş Dekameron” (Aya Kitap). Malum “Decameron”, 14. yüzyıl İtalya’sında Boccaccio’nun yazdığı öykülerin toplandığı eserin adı. Bu öyküler dinsel baskı ve muhafazakâr hayatın riyakârlığını, iki yüzlülüğünü anlatır. Ahlaksızlığı değil, sahte ahlakı sorgular...
Şu son yıllarda Türkiye’de de sözüm ona en muhafazakâr, en “dini bütün” yönetime sahibiz ya... Din adeta bir gösteriş payesine dönüştü ya... En “ahlaklı” olmamız gereken dönemde, her nedense (nedenini biliyorum ama söylemesem daha iyi olur) ülkede ahlaksızlık da tavan yaptı...
İşte Işıl Özgentürk, ülke gerçeğinden “dekameron” hikâyeler sunuyor. Okurken şaşıyor, gülüyor, düşünüyor, inanamıyor, içiniz acıyor, sarsılıyor ve yine şaşırdığınıza şaşırıyorsunuz! Neler öğreniyorsunuz neler!
Cumhuriyet ve laiklik
Elimden düşürmediğim ikinci kitap ise edebiyat değil, adeta bir fotoğraf kitabı. Fotoğrafı, resimlerle, imgelerle değil, sözcüklerle çekmiş. İzmir Milletvekili Zeynep Altıok Akatlı’nın “İçi Boşaltılan Cumhuriyet ve Laiklik” adını taşıyor.
Türkiye’nin 2003-2017 yılları arasında yaşadıklarını, o büyük resmi görme olanağı sağlıyor. Bölük pörçük değil; derli toplu ve alabildiğine yoğun bilgilerle...
Bu dönemde laikliğe ve cumhuriyete yönelik saldırıları; laiklikle edilen kavgayı, laikliğin nasıl dinsizlik olarak tanıtıldığını; eğitimdeki karşıdevrim girişimlerini; çocuk istismarını; basının içler acısı durumunu; satılan cumhuriyet yatırımlarını; kültür ve sanata indirilen darbeleri görüyoruz... Hem genel olarak hem tek tek örneklerle...
Geniş bir katılımcı yazar kadrosu var kitabın. Gerici saldırıların, toplumsal demokratik refleksleri nasıl yok ettiğini de görüyorsunuz kitabın sayfalarında... Bu yazının başındaki neden sorularıma verilmiş bir yanıt gibi neredeyse...
Osman Kavala neden hapiste?..
Yazarın Son Yazıları
Bir yanımda yaratıcılık, bir yanımda yok edicilik. İkisi de çekiştirip duruyor iki kolumdan.
Duvardaki dev afişten fırlayıp kucaklaşacakmışız gibi bana bakan genç kadın, Suna Pekuysal.
Dünkü gazetemizde, “Korkma Biz Kadınız!” başlığını görmek çok hoşuma gitti.
Çocuklarımız için neler neler yapmayız ki...
Ülkemin hapishaneler coğrafyasından sık sık mektup gelir.
Neredeyse 30 yıldır Hakan Erdoğan Prodüksiyon “Bach İstanbul’da” başlığıyla klasik müzik konserleri düzenler.
Oktay Ekinci... Bu isim Cumhuriyet okurlarının hiç ama hiç yabancısı değil.
Paris ve sonbahar.
“Ve sonunda Joan Baez hastalığı yendi, sağlığına kavuştu!”
“Hava kurşun gibi ağır/ Bağır bağır bağırıyorum/ Koşun. Kurşun eritmeye çağırıyorum...”
Cumhuriyetin 102. yıldönümünü dün kutladık.
Ege’nin ortasında bir sabah...
Daha 29. Uluslararası İstanbul Festivali başlamamıştı.
Prag Tiyatro Festivali’nden ayağımın tozuyla dönüp tüm gördüklerimi sizinle paylaşmaya hazırlanıyordum ki sevgili arkadaşım Genco Erkal’ın sesi kulağımın dibinde bitiverdi: “Çekya’yı bırak önce Cihangir’e bak!”
Sevgili okurlar Prag’dayım.
Sabah 6.30’da kapı tekmeleniyor. Jandarma içeri dalıyor.
Bu yazının başlığı “Afife Jale Ödül Töreni’nin düşündürdükleri” olacaktı.
Olmayan suçlar... Yazılmayan iddianameler... Yazılıp uygulanmayan kararlar... Ve hukuk ile guguk arasında yaşamaya devam çabası... Tamam yakınmayı bırakıp sadede geliyorum.
Nasıl yaşamak bu! Kâh gökyüzünde kanat çırpıyoruz kâh en dipsiz kuyuların derinliğinde kayboluyoruz.
26 Eylül’de Ankara’da 93. Dil Bayramı’nı kutladık. Dil Derneği ve Çankaya Belediyesi’nin ortaklaşa etkinliği Yaşar Kemal’e adanmıştı.
“Sömürü bir bütündür. Bütün insan değerlerinin sömürülmesiyle, doğa değerlerinin hoyratça sömürülmesi bir arada gidiyor. Türkiye toprakları yıkıma uğratılıyor, hopur ediliyor. Biz Türkiye üstünde mirasyedileriz. Yıkımımızdan Türkiye’nin hiçbir insanı ve doğa değeri kurtulamıyor.”
İstanbul dolu dizgin.
15 Eylül, arkadaşımız, yoldaşımız, omuzdaşımız, ülkemin en aydın, en dürüst, en yararlı, en barışçı insanlarından Hrant Dink’in yaş günüydü.
Bundan önceki yazım şöyle bitiyordu: “Yeryüzü muhteşemdi. Türkiye’nin asla uygarlıktan, yaratıcılıktan, aydınlıktan ve gelecekten vazgeçmeyeceğine dair umutlarımız tazeleniyordu.”
Elbe Nehri’nin kıyısında görkemli mi görkemli o yapı bir mucize gibi yükseliyor.
Hafta içinde hapisteki iki çok değerli insanımıza yine uluslararası ödüller verildi.
Bunalıyorsunuz, kahroluyorsunuz, her yerde haksızlık, hukuksuzluk, adaletsizlik diyorsunuz...
Bu başlığı yazdım. İstanbul’da bir haftadır süren o muhteşem coşkuyu paylaşacağım diye düşünürken birden bir suçluluk duygusuna kapıldım.
Edremit Kitap Fuarı’ndayım...
Diyanet İşleri Başkanlığı suç işliyor.
Adaletten eğitime, sağlıktan beslenmeye, her şeyin sahtesine, zehirlisine mahkûm edildiğimiz, yalanlarla kuşatıldığımız şu günlerde kimi alanlarda hakikatle, sahici olanla karşılaşmak iyi geliyor insana.
Son yıllarda adeta Bodrum’un kültür markasına dönüşen Uluslararası Bodrum Bale Festivali’nden söz edeceğim.
20. ve 21. yüzyıl tiyatrosuna damgasını vuran dâhi Robert Wilson tedavi olmak istemeyerek New York Long Island’da kurmuş olduğu Watermill Eğitim ve Üretim Merkezi/okul/ müze/kültür merkezinde son ana dek çalışarak 31 Temmuz’da öldü.
Metin Sözen: (24 Mayıs 1936, Harput, Elazığ-31 Temmuz 2025, İstanbul)...
Yılın belki de en sıcak gününde deniz kıyılarını bırakıp Milas’ta kapalı bir mekânda bir sergi görmeye gideceğimi söyleseler pek inanmazdım.
“Ayakucumda deniz, kaynayarak yanan bir zümrüt, sonra mavi, sonra menekşe, ne var ki üzerine tuzla buz edilmiş milyonlarca ayna parçaları yağmış, alev alev yanıyor, çakıyor, çakıntıdan göz alıyor.”
Altan Öymen aramızdan ayrılıp sonsuzluğa göçerken bile hepimize bir ders verdi...
Ah bilmez değilim. Bu başlığı okur okumaz delirdiğimi sanacaksınız...
Pınar Kür... Edebiyatımızın cesur kadınlarından biri daha sonsuzluğa göçtü.
Yaş almanın en kötü yanı eşiniz, dostunuz, arkadaşlarınız, meslektaşlarınız hepsi gidiyor.