Kadın-çocuk, Mısır, Tunus demeyin

21 Kasım 2016 Pazartesi

“2002’den bu yana 18 yaşın altında 440 bin kız çocuğu, doğum yaparak ‘anne’ oldu. 15 yaşın altında cinsel istismara uğrayarak ‘anne’ olan çocuk sayısı 15 bin 937. Çocuk istismarı davaları son 10 yılda üçe katlandı, 483 bin kız çocuğu evlendirildi.
Utanç tablosunu sergileyen rakamlar Türkiye İstatistik Kurumu ve Adalet Bakanlığı’na ait. Türkiye’de 15 yaşın altında çocuklarla “gayri resmi” şekilde evlenip cinsel istismarda bulunan 3 bin kişiye, mağdurla evlenme halinde getirilecek “af” (ceza ertelemesi) vesilesiyle ortaya seriliyor.
Sosyal hukuk devletinde başvurulan yöntem, “yasalara göre suç teşkil eden eylemleri cezalandırmak yerine, yasaları değiştirip bu eylemleri suç olmaktan çıkartmak”. İzahat için göbek çatlatanların baş gerekçeleri muhafazakâr damarın sabiteleri: “Evrensel değerler geçerli olamaz; yerel, dini, örfi ve kültürel değerler önce gelir.

***

Bundan daha büyük facia olabilir mi? Olur. Bu zihniyetin egemen olduğu yerlerde bal gibi olur. Olur ama, direnişi eksik olmaz. Bakınız en başta Batılıların “Aydınlanma” değerlerini hiçe sayarak bölgemizde çıkarları icabı “siyasal İslam” yatırımı yaptıkları ülkelere...

***

Misal, Mısır; “muhafazakârlaştırma” projesinde öne çıkan örnek. İhvan’ın ilk icraatlarından biri kızlarda evlilik yaşını 14’e düşürme teklifi olmuştu. Muhammed Mursi liderliğindeki “İhvan Mısır’ı” BM’nin Kadın Hakları Bildirisi’ne en keskin itiraz eden ülkeydi. İtiraz hususları şunlardı:
Kadınların evlilik yaşının yükseltilmesi, evlilikte kadın ve erkeğin eşit hak ve sorumluluklara sahip olması, mülklerin eşit paylaşımı, Müslüman kadının Müslüman olmayan erkekle evlenme hakkı, boşanmanın erkeğin sözünden öte yargı kararına bağlanması, kadının eşinden izinsiz seyahati, çalışması yahut doğum kontrolü ile aile harcamalarında söz sahipliği, eşlerin tecavüz ve cinsel saldırılarına itiraz hakkı, genç kadınların cinsel konularda söz hakkı, kürtaj veya gebelik önlemlerinin yasallaştırılması, gayri meşru ilişkilerden doğan çocuklara eşit haklar sunulması, homoseksüellere eşit haklar ve korunmanın salık verilmesi.”
Mısır İhvan’ının iki iddiası vardı: “Kadın haklarının bu şekilde korunması ‘toplumu’ yok eder” ve “Ulusal yasalar, dini, örfi ve kültürel değerler evrensel olandan üstündür. ”

***

İhvan hükümeti, zaten verili şeriatı daha pekiştiren anayasayı zorlayarak ülkeyi gererken, 30 Haziran 2013’te halk isyanını fırsat bilen ordu tarafından devrildi. “Muhafazakâr toplum” projesi darbe yedi. “İhvan’sız Mısır”da 2014 Anayasası’nda kadın hakları belli temellerde korundu. “Kadın ve erkeğin tüm medeni, siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel haklarda eşitliği” temel alındı. Kadınların siyasete katılımını güçlendirecek maddeler yer aldı. Sorunlar devasa ve hâlâ baki elbette. Beğenilmeyen El Sisi ise Mısır’da büyük sorun olan tecavüz vakalarında ilk kez bir mağdur kadını ziyaret etti. İçişleri bakanığı karakollarda kadınlara şiddete karşı özel polis birimleri tesis etti, kadın görevliler atadı.

***

Batılıların ballandıra ballandıra “uzlaştı, siyasal İslamdan vazgeçti” diye pazarladığı Tunus da farklı değil. Ennahda’nın “şeriatı yasaların temel kaynağı” kılarken, pek çok gerici hükmün yanı sıra “evlilik yaşının 14”e indirilmesi, kadının “erkeğin bütünleyicisi” diye tanımlanarak eşitliğinin dışlanması, “çocuk ‘evlat edinmenin’ yasaklanması” gibi unsurları içeren anayasa teklifi, Tunus’un örgütlü seküler güçlerinin direnişiyle boşa çıkarıldı. Bu sayede “hukukun üstünlüğüne dayalı sivil cumhuriyet” vurgusuyla “inanç, vicdan ve dini ibadet özgürlüğünü koruyan”, “kadınları erkeklerle eşit statüde” gözeten, “çocuk haklarına sahip çıkan” laik anayasa oluşturulabildi. Gannuşi de “Konsensüs yoktu” diyerek şu meşhur “rıza”ya vurgu yapmak zorunda kaldı.

***

Mısır’dan, Tunus’tan bize ne diyecek halimiz kalmadı. Sürüklenilen yer ortada. Dolayısıyla modernleşme deneyimimizin kazanımlarını idrak için bölgedeki güçlü mücadele damarına da bakmakta fayda var.



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

ABD’de darbe tehdidi 7 Eylül 2018
Zaharçenko darbesi 5 Eylül 2018

Günün Köşe Yazıları