Soru: Eşim büyük şirketlerden birinde çalışmakta olup EYT hakkı olmasına rağmen, şirket işten çıkışını vermediği için emekli olamıyor. Ancak bazı departmanlarda EYT emeklisi çalıştırıyor. Eşim işten ayrılış olmadan SGK’ye emeklilik müracaatında bulunsa bile çalışma devam ettiğinden red cevabı alıyor. Bu durumda eşim ne yapabilir? Bülent A.
Cevap: Emeklilik kararı kişiye özel bir karardır. Çalıştığı işyeriyle yaptığı iş sözleşmesinde aksine bir durum olmadığı sürece kişi istediği zaman emeklilik kararı alabilir. Sigortalıların emeklilik müracaatında bulunabilmesi için işten ayrılması ve Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) aylık talebinde bulunması gerekmektedir. İşveren sigortalının işten ayrılış bildirgesini SGK’ye vermediği sürece, SGK’ce emeklilik talebi maalesef geçersiz sayılmaktadır. Çünkü aylık talebinden önce işten ayrılma koşulu yerine gelmemektedir. Ancak, İş Kanunu gereği sigortalı her zaman iş akdini feshetme hakkına sahiptir. İşveren iş akdini sonlandırmıyor ve işten ayrılışını vermiyor ise eşiniz, emeklilik nedeniyle iş akdini feshetmek için noterden veya iadeli taahhütlü mektupla işverene ihtarname gönderebilir. Bu bildirim tebliğ tarihi itibarıyla geçerli olacaktır.
YURTDIŞINDAKİ SİGORTALILIK BAŞLANGIÇ TARİHİM DİKKATE ALINIR MI?
Soru: 8/11/1999 tarihinde Almanya’da çalışmaya başladım. Bu tarihten önce de ev kadını olarak sürelerim bulunuyor. Türkiye’de sigortalılık başlangıcım ise 2015. EYT kapsamına girmek istiyorum. Ev kadını olarak geçen sürelerimi borçlansam Almanya’daki sigortalılık başlangıcım, borçlanma yaptığım süre kadar geriye çekilir mi? Aysen K.
Cevap: 6552 sayılı kanun ile 3201 sayılı kanunun 5. maddesinde yapılan değişikliğe göre uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerinde Türk sigortasına girişinden önce akit ülke sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ilişkin özel hüküm bulunan ülkelerdeki sigortalılık sürelerini borçlananların, akit ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih Türkiye’de ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilmektedir. Almanya’da bu ülkelerden biridir. Ancak, bu kural ev kadını olarak borçlanılan süreler için geçerli değildir. Almanya’da sigortalılık başlangıç tarihinizden önce ev kadını olarak geçen süreleri borçlanmanız halinde, borçlanma süreleriniz Almanya’da sigortalılık başlangıç tarihiniz olan 8/11/1999 tarihini geriye çekmez. Gerek ev kadını gerekse çalışma sürelerinizin toplamı yani toplam borçlanma süreniz, Türkiye’de sigortalı olduğunuz 2015 yılından geriye götürülerek bulunan tarih; Almanya’daki sigortalılık başlangıç tarihinizden sonraki bir tarih olursa 8/11/1999 tarihi, önceki bir tarih olursa bu tarih aylığa hak kazanma koşullarınızın tespitinde dikkate alınacaktır.
SORULARINIZ İÇİN nergis.simsek@ cumhuriyet.com.tr adresine e-posta yollayabilirsiniz.
