7 Haziran seçimleri öncesinde ortamın bu kadar gerilmesinin birbirine bağlı iki nedeni var. Birincisi, Tayyip Erdoğan’ın bu seçimleri başkanlık rejimi amaçlı anayasa değişikliğinin ilk turuna dönüştürmesi ve bu amaçla partisine üçte iki Meclis çoğunluğu hedefi koyması. Halbuki 13 yıllık tek başına iktidar olmuş bir partinin, yeniden yüzde 40-45 arasında oy alması dünyanın her yerinde büyük başarı olarak algılanırdı. Ama Tayyip Erdoğan’ın partisine dayattığı başkanlık rejimi hedefi, AKP’yi kırılgan hale getirdi.
Gerginliğin ikinci nedeni, HDP’nin seçimlere bağımsız adaylar yerine, parti olarak girme kararı alması oldu. Bağımsız adaylarla girse, HDP’nin destekleyeceği adayların 2011 seçimlerinde elde ettiği 36 milletvekilinden birkaç fazla veya birkaç eksik parlamentoda yerlerini almaları yüzde yüze yakın kesinlikte olacaktı. Bu durumda AKP’nin fazladan elde edebileceği milletvekili sayısı da 15’i geçmeyecekti.
HDP’nin seçimlere parti olarak girme kararı almasıyla birlikte, AKP için denklem değişti. Alacağı oy oranından çok daha güçlü değişken kazanacağı milletvekili sayısı oldu. Bunun esas nedeni, HDP’nin kitlesel oy desteğinin olduğu seçim bölgelerinin hemen hepsinde anlamlı oy alabilen diğer partinin sadece AKP olması. HDP barajı geçemezse, bu partinin hak etttiği milletvekillerinin takriben yüzde 90’ına AKP adayları el koyacak.
Radar Politik Analiz sitesinde 21 Mayıs’ta yayımlanan seçim sonuçlarının milletvekili sayısına yansıması simülasyonu, durumu tüm çıplaklığıyla ortaya koyuyor. AKP’nin yüzde 44, CHP’nin yüzde 25, MHP’nin yüzde 16 aldığı, HDP’nin yüzde 9.5’te kaldığı bir seçim sonucunda, AKP’nin alacağı milletvekili sayısı 333 olabilir. HDP barajı geçerse, yani yüzde 9.5 değil, yüzde 10 oy alırsa, yüzde 44 oy almış AKP’nin milletvekili sayısı 282’ye düşüyor! HDP’nin barajı geçmemesi durumunda CHP’nin payına ilaveten altı milletvekili düşüyor. MHP’ye ise sadece bir. Bu simülasyonu yapanlar, HDP’nin barajı geçememesi durumunda dokuz seçim bölgesinde bağımsız adayı destekleyen HÜDA-PAR’ın birkaç milletvekiliyle Meclis’e girme şansının çok artacak olmasını dikkate almamışlar.
Kısacası bugün farklı anketlere göre barajın biraz üstünde veya biraz altında olduğu tahmin edilen HDP’nin oy oranının yüzde 0.5 değişmesi, başka hiçbir partinin oy oranının Yüzde 0.5 azalması veya artmasıyla kıyaslanması mümkün olmayan sonuçlar doğruyor.
AKP’nin yüzde 44’ten biraz daha az oy alması ve HDP’nin yüzde10 barajını geçmesi durumunda, AKP’nin parlamentodaki milletvekili sayısı Meclis çoğunluğu için gerekli olan 276 sınırına yaklaşıyor. Yüzde 40-41 oy oranı ise AKP’nin 275’ten az milletvekiliyle seçimden çıkması anlamına geliyor. Buna karşılık HDP’nin yüzde 9.8 oy alması ve barajı geçememesi durumunda, yüzde 41 oy almış bir AKP 320 milletvekiline sahip oluyor.
Görüldüğü gibi, 7 Haziran seçimlerinde HDP’ye verilen veya çeşitli nedenlerle eli son anda gitmediği için HDP’ye verilmeyen oyların seçim sonrası Türkiye siyasal manzarasını belirleme gücü son derece yüksek olacak.
HDP, başkanlık rejimi merkezli bir anayasa değişikliği için AKP’ye Meclis’te destek vermeyeceğini açıkça ve ısrarla ilan etti. Tayyip Erdoğan’ın amacının gerçekleşmesi için AKP’nin hem en az yüzde 44 oy alması hem HDP’nin yüzde 10’un altında kalması gerekiyor. HDP’ye verilen her oy, AKP’nin üçte iki Meclis çoğunluğuna sahip olması şansını azaltıyor.
Diğer konu, Meclis’te 55 veya 60 milletvekiline sahip olan HDP grubunun, 275’e varamamış AKP’nin azınlık hükümetini, güçlü pazarlık sonrası dışarıdan desteklemesi ihtimali. Böyle bir olasılığın hem AKP hem HDP meclis gruplarında büyük kırılmalar yaratacak olması ihtimali çok güçlü. Ayrıca bugün HDP sözcüleri de böyle bir desteğin söz konusu olmayacağını, tek başına hükümeti kurarsa AKP ile Kürt sorununu müzakere etmek için masaya oturmakla AKP’nin hükümet kurmasına dışarından destek vermenin apayrı şeyler olduğunu haklı olarak vurguluyorlar. Şu açık ki HDP’nin AKP’yi destekleyeceği bahanesiyle HDP’ye oy vermekten son anda caymanın anlamı, AKP’nin Meclis’te 50 civarında koltuğa el koymasını kolaylaştırmak olacak.
2002’de Genç Parti, esas olarak DYP, MHP ve ANAP seçmenlerinde oy almış, bu üç partiyi barajın altına itmiş ama kendi de barajı geçemediği için AKP’nin yüzde 34 oyla Meclis’te üçte iki çoğunluğa sahip olmasına yol açmıştı. HDP’ye oy verme konusunda ikircikli olanlara hatırlatırız.