İsrail Türkiye’den uzak durmalıdır
Ahmet Süha Umar
Son Köşe Yazıları

İsrail Türkiye’den uzak durmalıdır

16.04.2025 04:00
Güncellenme:
Takip Et:

1992 yılında, Tel Aviv’de, ses geçirmediği özenle vurgulanan bir odada, İsrailli yetkililer bana, İran’ın en çok üç yıl içinde, nükleer silah yapabileceğini anlatmışlardı. İkna olmamış, dönüşte, Bakan Hikmet Çetin’e bu yönde rapor vermiştim. Nükleer silah sahibi olduğu düşünülen İsrail, diğer hiçbir bölge ülkesinin nükleer silahının bulunmasını istemiyordu. Amacı, İran’ın baskı altına alınması hatta barışçıl amaçlarla kurulmuş nükleer istasyonlarının bile ortadan kaldırılmasını sağlamaktı. Bunu ABD’ye yaptıramazsa kendisinin yapmasına engel olunmasını önlemeye çalışıyordu.

ALGI OPERASYONU

İran’ın nükleer silaha çok yakın olduğu savı, bir algı operasyonuydu. Yıllar sonra İngiltere tarafından doğru olmadığı açıklanan, Irak’ta kimyasal silah bulunduğu iddiası gibi. Irak’ta oynanan oyun 1990’lı yıllardan beri İran’da oynanıyor.

O tarihte Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile işbirliği yapan İran, 2015 yılında, 5+1 JCPOA anlaşmasının imzalanmasını sağlamıştı. Bu anlaşma İsrail için bir yenilgiydi. Bozulması için çaba gösterdi ve Trump, ilk döneminde anlaşmadan çekildi. Şimdi yine başa dönüldü. ABD Ortadoğu Temsilcisi Witkoff bu defa İran’ın, nükleer enerjiden barışçıl amaçlarla yararlanmasının bile istenmediğini açıkladı.

SON HEDEF TÜRKİYE

İran’ın nükleer silah sahibi olması da bu gerekçe ile etkisizleştirilmesi de Türkiye’nin lehine değildir. Ancak Irak ve Suriye’den sonra İran da etkisizleştirilecektir çünkü İsrail’in ve ABD-Batı’nın Ortadoğu’da, esas ve son hedefi Türkiye’dir. Bu nedenle, ABD ile İran arasında nükleer konuların görüşülmeye başlanması olumlu bir gelişmedir. Görüşmelerin düşmanı yine İsrail’dir. Trump’ın bir yandan görüşme önerirken bir yandan da İran’ı yerle bir etmekle tehdit etmesinin nedeni, İsrail’i idare etmeye çalışmasıdır.

ORTADOĞU’DA OLANLARIN SORUMLUSU ABD’DİR

Yıllardır, Ortadoğu’da olup bitenin ABD politikası olduğunu söyler ve yazarım. İsrail, küçük çıkarlar karşılığında ABD’nin taşeronluğunu yapmaktadır. Asıl oyuncunun ve senaristin ABD olduğu gerçeğini görmemek, Ortadoğu’da olanları anlamamak ve yanlış politikalar izlemek demektir. 2011’den bugüne Türkiye’nin Suriye politikası gibi.

Yılladır söylediğim ve yazdığım bu gerçeği, Antalya Diplomasi Forumu’nda, bir Amerikalıdan, Jeffrey Sach’tan duymak doğrusu hoş oldu.

İSRAİL ATEŞLE OYNUYOR

Sach’ın, İsrail’in ABD olmadan Ortadoğu’da bir gün bile savaşamayacağı sözleri de doğrudur. İsrail’in, bırakın Büyük İsrail masalındaki devasa bir dünya parçasını, 1948’de kurulan, parmak kadar İsrail’i bile yönetemediği görülüyor. Yahudi ulusu, Türklerin aksine, devlet kurmak ve yönetmekle değil yaşadıkları her yerden kovulmakla ünlüdür. ABD politikasında en küçük bir tersine dönüş, Ortadoğu’dan bir kez daha çıkarılmalarıyla sonuçlanabilir. İsrail, ateşle oynuyor. “ABD İsrail’i gözden çıkarmaz” diye düşünmek yanlıştır. Son örnek Ukrayna’dır. Trump, üç ay geçmeden, Ukrayna’nın varına yoğuna el koymakla yetinmeyip Ukrayna özel temsilcisine, ülkenin Almanya gibi bölünebileceğini bile söyletti. Avrupalı müttefiklerine ve Kanada’ya karşı tavrı, NATO’nun ağır yara alması ile eşanlamlıdır. Emperyalizm acımasızdır. İsrail’in bu gerçeği bir an önce görmesinde yarar vardır. Gazzelileri kovmaya çalışırken kendisini açıkta bulması, olmayacak iş gibi görünse de tarih olmayacak işlerin olduğunu gösteren örneklerle doludur.

İSRAİL TÜRKİYE’DEN UZAK DURMALIDIR

Uzun yıllar birlikte çalıştığım İsrail’e bir dost uyarısı; Çin gibi Türkiye de kadim bir uygarlıktır. Binlerce yıllık devlet deneyimi bir yana daha bir asır önce, siyasi ve ekonomik emperyalizmi yenmiş olmak -Batı’nın, Kemalizmde kabullenemediği de zaten budur- gibi, eşi görülmemiş bir başarısı vardır.

Türkiye’nin etrafında bir cadı kazanı kaynamakta, devletler, ayrılıkçı gruplar, fırsat kollamaktadırlar. Çılgın Türklerin, Atatürk önderliğinde kurdukları Türkiye Cumhuriyeti, gerekirse bir kez daha geçmişi tekrarlar. Bunun için ne gerektiğini Bakan Fidan Antalya’da basınla yaptığı toplantıda açıkladı. “Devletin etkili ve güçlü olabilmesi için arkasında ulusunun desteği olan meşru bir yönetime sahip olması gerekir” dedi. Ve ben bunu duyunca memnun oldum çünkü 2 Nisan’da bu köşedeki yazımda hemen hemen aynı sözcükleri kullanmıştım ama sevincim kursağımda kaldı. Fidan, “Sayın cumhurbaşkanımızın başında olduğu hükümet gibi” diye devam etti.

Yazarın Son Yazıları

Ukrayna ateşle oynuyor!

Türkiye, Gambiya bandıralı iki tankerin Karadeniz’de, Türkiye’nin münhasır ekonomik bölgesi (MEB) içinde vurulduğuna dikkat çekerek Rusya-Ukrayna savaşının tırmanışının durması çağrısında bulundu.

Devamını Oku
03.12.2025
Kıbrıs’ta sağlam durmak

Osmanlı’nın Venedik’ten aldığı (1571) Kıbrıs Adası, Rusya’ya karşı destek arayışında, egemenliğin Osmanlı’da kalması kaydıyla yönetimi geçici olarak İngiltere’ye bırakılıncaya (1878) kadar barış içinde yaşamıştır.

Devamını Oku
26.11.2025
Stratejik ortak!

Yıllardır Türkiye ile ABD’nin “stratejik ortak” oldukları söylenir.

Devamını Oku
19.11.2025
Casus belli*

Yunanistan ve GKRY, Türkiye’nin, AB-Avrupa için Güvenlik Girişimi (SAFE) Programı’na katılmak istiyorsa...

Devamını Oku
12.11.2025
Papa 14. Leo’nun Türkiye ziyareti

Vatikan, Papa 14. Leo’nun, İznik Konsili’nin 1700. yılı olan bu yıl 27-30 Kasım tarihlerinde Türkiye’yi ziyaret edeceğini duyurdu.

Devamını Oku
05.11.2025
Tarih tekerrür mü ediyor?

Cumhuriyet Bayramı’mız kutlu olsun.

Devamını Oku
29.10.2025
II. Abdülhamit’in durumuna düşmek!

“Kıbrıs sorunu”, Kıbrıs Barış Harekâtı ile çözülmüştür.

Devamını Oku
22.10.2025
Ortadoğu tamam, sıra Batı Balkanlar’da!

“Bölge ve dünya dengelerinin ne yönde değişeceğini bilemeyiz. Koşullar oluştuğu takdirde Sırbistan, Kosova’yı tanımamızın karşılığını, bizi çok yakından ilgilendiren Kürt ayrılıkçılığı konusunda vermekten kaçınmayabilir.

Devamını Oku
15.10.2025
Korsanlar, haydutlar ve devlet başkanları

İsrail’in kendi karasuları dışında seyreden silahsız Sumud Filosu’na saldırısı, “deniz haydutluğu-korsanlık”tır.

Devamını Oku
08.10.2025
İktidar hesap vermektir

İktidar hesap vermektir

Devamını Oku
01.10.2025
Diplomasi notları

Suriye Dışişleri Bakanı Şeybani, Washington Büyükelçiliği’ni açarken “Yıkılmamış bir vatanı temsil ediyorum.” demiş.

Devamını Oku
24.09.2025
Türkiye-Çin dostluk bağı: Uygurlar

Uygur Türkleri, Türkiye ile Çin arasında dostluk bağıdır.

Devamını Oku
17.09.2025
Kılavuzu Trump olanın!

Trump’ın göreve geldiği Ocak 2025’ten bu yana dünyada olanlar bu başlığı hak ediyor.

Devamını Oku
10.09.2025
Balkanlar’da Yugoslavya, Avrupa’da Türkiye

Türkiye’nin Belgrad Büyükelçisi olarak atandığımda, Başbakan Danışmanı Ahmet Davutoğlu, “Belgrad’a atanmanızdan memnun oldum Süha Bey” demişti.

Devamını Oku
03.09.2025
Kardeşim Hakan Fidan

Haberlerde gördüm. “SDG, İsrail ile işbirliği yapıyor.

Devamını Oku
27.08.2025
Biz bu haltı neden yedik?

Trump ile Putin’in, “merak uyandırarak” reklamı yapılan Alaska buluşması bazılarının beklediği sonuçları vermedi.

Devamını Oku
20.08.2025
Hayali koridorun düşündürdükleri

Trump, Azerbaycan ile Nahçıvan’ı ayıran Ermeni topraklarındaki, henüz adı var kendi yok Zengezur Koridoru’nun işletmesini aldı.

Devamını Oku
13.08.2025
Karagöz ile Hacivat

Bugünlerde dünyayı parmaklarında oynatmaya çalışanları gördükçe, çocukluk yıllarımda Hayali Küçük Ali’nin Karagöz ile Hacivat gösterilerini anımsıyorum.

Devamını Oku
06.08.2025
Neredeeen nereye...

Dünyada ve çevremizde, Türkiye’yi doğrudan ilgilendiren hatta devletin geleceğini şekillendirme potansiyeli taşıyan değişimler oluyor.

Devamını Oku
30.07.2025
Şarkılar seni söyler...

Güftesi Müzeyyen Hanım’a, bestesi Muzaffer İlkar’a ait...

Devamını Oku
23.07.2025
Anlayana sivrisinek saz...

Bir ülkede kargaşa, anarşi, terör, iç çatışma ortamını yaratan, insan hak ve özgürlüklerinin, demokrasinin olmaması, hukuka uyulmamasıdır. “Terörsüz Türkiye”, Türkiye’de demokrasinin olmadığını, devletin, “demokratik, laik, sosyal hukuk devleti” niteliğinin kaybolduğunu gösteren bir tanımlamadır.

Devamını Oku
16.07.2025
Trump neyin peşinde?

“Tarzan” Johnny Weissmuller zora düşünce, “Tarzan müşkül durumda!” derdik.

Devamını Oku
09.07.2025
Aile fotoğrafı

Herkes, NATO Lahey Zirve Toplantısı aile fotoğrafındaki, gece tuvaleti görünümünde açık yeşil elbisesiyle göz kamaştıran, alımlı ve güzel kadın Hollanda Kraliçesi Maxima’ya odaklanmış ama o fotoğrafta bulunmaması gereken kişiyi, sevgili Emre Kongar atlamamış.

Devamını Oku
02.07.2025
Zaman hızla tükeniyor

ABD, uluslararası ilişkilerin ve hukukun tüm ilkelerini yok sayarak İran’a saldırdı.

Devamını Oku
25.06.2025
Türkiye’yi ne bekliyor?

2002 yılına kadar Türkiye Cumhuriyeti’nin Ortadoğu politikası, bölge ülkelerinin iç işlerine ve aralarındaki sorunlara karışmamaktı.

Devamını Oku
18.06.2025
Köşe yazarı sorumluluğu

Yıllar önceydi. Amman’dan bindiğim THY uçağında, bir gazeteci-köşe yazarı arkadaşımla karşılaştım.

Devamını Oku
11.06.2025
Ateş çemberi

Rus ve Ukrayna heyetleri arasında gerçekleşen, ikinci Dolmabahçe buluşması beklediğim gibi yine göstermelik bir görüşme oldu.

Devamını Oku
04.06.2025
Dünya lideri!

Arada bir de olsa, Türkiye’ye dışarıdan ve dışarıdakilerin gözüyle bakmak yararlı olabiliyor.

Devamını Oku
28.05.2025
Bıçak sırtında

Her şey o kadar şaka gibi ki ciddi bir yazı yazmak zor.

Devamını Oku
21.05.2025
Silahlara veda!

Silahlara veda!

Devamını Oku
14.05.2025
Büyük Kürdistan’a doğru

Büyük Kürdistan’a doğru

Devamını Oku
07.05.2025
Emperyalizmin Kemalizm saplantısı

Emperyalizmin Kemalizm saplantısı

Devamını Oku
30.04.2025
Büyük kuşatma. Ege, Kıbrıs ve Suriye

Büyük kuşatma. Ege, Kıbrıs ve Suriye

Devamını Oku
23.04.2025
İsrail Türkiye’den uzak durmalıdır

İsrail Türkiye’den uzak durmalıdır

Devamını Oku
16.04.2025
Beterin beteri varmış!

Beterin beteri varmış!

Devamını Oku
09.04.2025
Türkiye ve Kırk Haramiler

Türkiye ve Kırk Haramiler

Devamını Oku
02.04.2025
Görünen köy

Görünen köy

Devamını Oku
26.03.2025
Türkiye yol ayrımında

Türkiye yol ayrımında

Devamını Oku
19.03.2025
Türkiye bedel ödüyor

Türkiye bedel ödüyor

Devamını Oku
12.03.2025
Çöken dünya düzeni: Fırsatlar ve riskler

Çöken dünya düzeni: Fırsatlar ve riskler

Devamını Oku
05.03.2025