Bu nasıl bir ortam?
Dikmen Gürün
Son Köşe Yazıları

Bu nasıl bir ortam?

08.07.2025 04:00
Güncellenme:
Takip Et:

“Saygı” sözcüğünün içerdiği anlamlar, kapsadığı alanlar yok oluyor sanki birer birer. Başka ne olması beklenir ki zaten böylesi karanlık bir ortamda? İnsana, hayvana, ağaca, çiçeğe, böceğe, denize, suya, toprağa saygı kalmadı. Hak, hukuk, adalet sözcükleri giderek anlamlarını yitiriyor. Özgür düşünceyi, sanatı, sanatçıyı kucaklayan dünyalar baskı ve şiddet sarmalı içine hapsediliyor. Karanlık ortamlar yaratılıyor.

KARANLIKTA YOL ALMAK

Sözüm ona kentin ana caddelerinden birinden, eskilerin “kör kandil” dedikleri sokak lambalarının aydınlatamadığı karanlıklar içinde yol almaya çalışırken düşündüm bunları bir akşam vakti. Mesela bugün, 8 Temmuz’da, eğer bir mucize olmazsa, Halk TV ve Sözcü TV ekranları kararıyor 10 gün süreyle. Tele1’e de gözdağı verildi yüksek bir para cezasıyla. Peki, nerede demokrasi ve özgürlükler? Geçtiğimiz günlerde, genelde insanların çeşitli nedenlerle özgürce adım atmalarının yasaklandığı Taksim Meydanı’nı dolduran laiklik düşmanlarının gövde gösterilerine ne demeli? Öte yandan, yeni gözaltılar ve tutuklamalar ülkenin nasıl da hızla karanlıklara kaydırıldığını göstermiyor mu?

İçimiz gibi dışımız da karanlıklarla sarmalanıyor. Ve ne için? Neyin hesaplaşmasıdır bu?

SANATÇIYA SAYGI

“Hesaplaşmak” dedim de 80 yaşında bir sanatçı da gözaltına alındı bu kaosta. Evet, hepimizin Ankara Devlet Tiyatrosu yıllarından yakından tanıdığı Yücel Erten’den söz ediyorum. İzmir’de pat diye gözaltına alınan, 4 gün içeride kaldıktan sonra özgürlüğüne kavuşan ve de aldığı eğitimle, hocalığıyla, yönetmenliğiyle tiyatromuza katkıları asla yadsınmayacak bir sanatçıdan söz ediyorum. Bu kadar kolay mı oluyor bu işler? Tutuklamalar, gözdağı vermeler? Evet, toplum olarak içimizde bir mutsuzluk ve kızgınlık... Dışımızda ise bir garip kızgınlık ve mutsuzluk... Aydınlıklara özlem dört bir yanımızı sarmış durumda. *

NESİN’E SELAM OLSUN

6 Temmuz 1995 vefat ettiği yıl Aziz Nesin’in. Tam 30 yıl olmuş. 2 Temmuz 1993’te Sivas’ta Madımak katliamında 37 insanla birlikte yanmaktan, yakılmaktan kıl payı kurtulan bu kıymetli kaleme bir kez daha saygıyla ve sevgiyle selam etmek istiyorum. Ve bu selamımı da Yücel Erten’in 1995 yılında, Aziz Nesin’in vefatından kısa bir süre sonra İKSV İstanbul Tiyatro Festivali’nde sahnelediği “Azizname 95” üstüne, festival kataloğuna yazdığı şu cümlelerle iletiyorum: “Aziz Nesin 80’ine yaklaşırken bile, 20’sinde bir genç, bir öncü, bir savaşçı gibi, barış, eşitlik, demokrasi, insan hakları, sosyalizm, laiklik gibi toplumsal sorunlara yönelik yazılardan ve eylemlerden geri durmamıştır. Şu döneklik çağında nasıl hayranlık uyandıran bir yaşam.”

VE ENKA SANAT

Yine de aydınlıklara dönelim yüzümüzü. Umutlu olalım hep. O nedenle isli, sisli, puslu başlayan sözlerime bir aydınlık olayla son noktayı koymak istiyorum. Evet, Enka Vakfı’nın kültür sanat alanındaki güçlü markası Enka Sanat’ın Enka Açıkhava Tiyatrosu’nda 3 Temmuz-5 Eylül tarihleri arasında düzenlediği Yaz Festivali Fazıl Say’ın “Piyano Başında 50 Yıl” konseriyle başladı. Ve sanatçının bestelerinden bir seçkiden oluşan bu çok güzel konserin sonunda, yıllardır Enka Sanat seyircisiyle buluşmayı bir gelenek haline getiren Fazıl Say’a ve de Enka Sanat Direktörü Gül Mimaroğlu’na sunulan plaketler ise kurumun anlamlı bir teşekkürüydü bu iki değerli insana: Dünya çapında bir besteci ve yorumcuya ve de kültür sanat çevrelerimizin yakından tanıdığı bir sanat direktörüne. Başta Enka Sanat Koordinatörü Murat Ovalı olmak üzere, genç çalışma arkadaşlarıyla birlikte daha uzun yıllar aydınlığa kapılar açacaktır kuşkusuz Gül Mimaroğlu.

Yazarın Son Yazıları

Genç bir kadının güçlü vedası...

Yerli ve yabancı, sahnelediği çalışmalarla seyircinin ilgisini ayakta tutan 29. İstanbul Tiyatro Festivali’nin son günlerinde izlediğim oyunlarından biriydi Bovary.

Devamını Oku
25.11.2025
Kasım’da buruk günler…

Dünden bugüne köprülerin altından geçen ve giderek bulanıklaşan sulara rağmen Ata’mız genç, yaşlı hepimizin içinde. Yanında. Yöresinde. Gerisi, “lafı güzaf”.

Devamını Oku
11.11.2025
Yapı Kredi Afife Tiyatro Ödülleri ve...

Kuşaklar değişiyor, kuşaklar gençleşiyor ve tiyatro adına verilen ödüller genelde bir yandan sanatçıları yeni yaratılar için teşvik ederken öte yandan da dünden bugüne alanlarında başarılı isimlere saygılarını sunuyor.

Devamını Oku
14.10.2025
Ses Tiyatrosu ve Beyoğlu çağrışımları...

Geçtiğimiz günlerde ENKA Sanat sponsorluğunda Porte Film yapımı olarak hayata geçen; yönetmenliğini Selçuk Metin’in, senaristliğini Zeynep Miraç’ın, görüntü yönetmenliğini Emre Okur’un ve müziklerini Cem Öğet’in yaptığı Ferhangi Bir Yaşam belgeselini izledik ENKA Açık Hava Tiyatrosu’nda.

Devamını Oku
30.09.2025
Seçkin bir kalem: Seçkin Selvi

Ödülün benim için önemli olan ikinci anlamı da sosyal yaşamın her alanında var olması gereken eleştirinin, Demokles’in kılıcına hedef olan bir siyasi kimlik kazandığı günümüzde, eleştirinin ve eleştirmenin onurlandırılmasıdır. Onurlandım, gururlandım, çok teşekkür ederim.

Devamını Oku
16.09.2025
Ferhan Şensoy gideli beri...

31 Ağustos 2021: Ferhan Şensoy’un aramızdan ayrıldığı tarih. O gideli beri sıklıkla bugün aramızda olsaydı, ülke olarak içine düştüğümüz bu kaosu acaba nasıl yorumlardı diye düşünürüm.

Devamını Oku
02.09.2025
Robert Wilson: Geriye dönüp bakmak

31 Temmuz 2025’te, dünyanın sayılı tiyatro insanlarından biri olan yönetmen Robert Wilson New York’ta yaratıcı çalışmalarının tohumlarını attığı, genç sanatçılara alan açtığı Water Mill Center’da, evinde vefat etti.

Devamını Oku
05.08.2025
Sevda Şener Hoca’ma saygı ve sevgi ile...

Prof. Dr. Sevda Şener 22 Temmuz 2014 tarihinde, 86 yaşında vefat etti.

Devamını Oku
22.07.2025
Bu nasıl bir ortam?

“Saygı” sözcüğünün içerdiği anlamlar, kapsadığı alanlar yok oluyor sanki birer birer. Başka ne olması beklenir ki zaten böylesi karanlık bir ortamda?

Devamını Oku
08.07.2025
‘Bir Babıâli Zirvesi’

Geçtiğimiz hafta, Beyoğlu’nda artık parmakla gösterilen tarihi binalarından biri olan Metro Han’da, Cumhuriyet gazetesi yazarı Zeynep Oral üstüne yapılmış olan Bir Babıâli Zirvesi belgeselini izledik. Belgeselin fikir babası ve yapımcısı gazeteci Nazım Alpman’ın yanı sıra; Habitat TV ve belgeselin yönetmeni Murat Toy, ekip arkadaşları ve de sevgili Zeynep’le o akıcı röportajı yapan Merve Küçüksarp Babıâli zirvesini bizlerle paylaşan isimler.

Devamını Oku
24.06.2025
Bir Oya Başak geçti dünyamızdan

Oya’nın o kendine özgü güzelim kahkahası çınlıyor kulaklarımda... Sıklıkla aklım Oya’ya kayar ve onun sıcaklığını, direncini düşünürüm. Dünyasına çarpan olumsuzlukları nasıl ötelediğini, insanı adeta eğiten olumlu duruşunu düşünürüm.

Devamını Oku
27.05.2025
Haldun Taner ustamıza selam...

7 Mayıs 1986 Haldun Taner’in 39 yıl önce aramızdan ayrıldığı tarih. Aslında aramızdan ayrılmış sayılmaz. Oyunlarıyla, öyküleriyle, denemeleriyle, eleştirileriyle her zaman yanımızda. Çağdaş tiyatromuzun bir büyük ustası. Sanat ve özgürlük onun çalışmalarının değişmez mottosu. Baskı ve sansür karşıtı, özgürlükten yana duruşuyla dünyamıza boyut katan bir “has insan” eğitmen, yazar, yorumcu...

Devamını Oku
13.05.2025
İnsanlar, mekânlar ve nesneler sahnede

İnsanlar, mekânlar ve nesneler sahnede

Devamını Oku
29.04.2025
Ionesco’nun eseri Tiyatro Oyunevi yapımıyla sahnede: ‘Kel Diva’ üstüne düşünceler

Ionesco’nun eseri Tiyatro Oyunevi yapımıyla sahnede: ‘Kel Diva’ üstüne düşünceler

Devamını Oku
15.04.2025
Olmuyor, olmuyor, olmayacak...

Olmuyor, olmuyor, olmayacak...

Devamını Oku
01.04.2025
‘Bir Kadın Uyanıyor’

‘Bir Kadın Uyanıyor’

Devamını Oku
18.03.2025
Hasan Âli Yücel’e saygıyla...

Hasan Âli Yücel’e saygıyla...

Devamını Oku
04.03.2025
Ümit Denizer’e geç kalmış bir veda...

Ümit Denizer’e geç kalmış bir veda...

Devamını Oku
18.02.2025
Yeni bir yıla girerken

Yeni bir yıla girerken

Devamını Oku
24.12.2024
Haldun Dormen 70. sanat yılı

Haldun Dormen 70. sanat yılı

Devamını Oku
10.12.2024
Bir kaynak kitap: Cumhuriyetin 100. Yılında Tiyatromuz

Bir kaynak kitap: Cumhuriyetin 100. Yılında Tiyatromuz

Devamını Oku
26.11.2024
Geyvan McMillen’e sevgiyle...

Geyvan McMillen’e sevgiyle...

Devamını Oku
12.11.2024
Cumhuriyetin yüzü

Cumhuriyetin yüzü

Devamını Oku
29.10.2024
Tiyatro müzeleri buluşuyor...

Tiyatro müzeleri buluşuyor...

Devamını Oku
16.10.2024
Suna Keskin: Tiyatroya adanmış bir yaşam

Suna Keskin: Tiyatroya adanmış bir yaşam

Devamını Oku
15.10.2024
Eğitimin amacı nedir?

Eğitimin amacı nedir?

Devamını Oku
17.09.2024
‘Hatırlayamadıklarımız’

‘Hatırlayamadıklarımız’

Devamını Oku
03.09.2024
Bir kez daha ‘Merhaba’ Genco Erkal...

Bir kez daha ‘Merhaba’ Genco Erkal...

Devamını Oku
06.08.2024
ENKA Sanat’ta ‘Geçen Gün’

ENKA Sanat’ta ‘Geçen Gün’

Devamını Oku
23.07.2024
Gerçeklerle yüzleşmek: ‘Sivas ‘93’

Gerçeklerle yüzleşmek: ‘Sivas ‘93’

Devamını Oku
09.07.2024
Neler oluyor bize?

Neler oluyor bize?

Devamını Oku
11.06.2024
Eğitimin özüdür aydınlık kafalar...

Eğitimin özüdür aydınlık kafalar...

Devamını Oku
14.05.2024
‘İnsan biriktirmek...’

‘İnsan biriktirmek...’

Devamını Oku
30.04.2024
Kopenhag: Bellek, belirsizlik ve sorgulamalar

Kopenhag: Bellek, belirsizlik ve sorgulamalar

Devamını Oku
23.01.2024
Ayla Algan’ın ardından...

Ayla Algan’ın ardından...

Devamını Oku
09.01.2024
Söz ve müzikle ÖZGÜRLÜK

Söz ve müzikle ÖZGÜRLÜK

Devamını Oku
26.12.2023
Mekâna özgü bir oyun...

Mekâna özgü bir oyun...

Devamını Oku
12.12.2023
27. İstanbul Tiyatro Festivali’nin ardından! ‘Çocuklar gibi şendik...’

27. İstanbul Tiyatro Festivali’nin ardından! ‘Çocuklar gibi şendik...’

Devamını Oku
28.11.2023
Hakikati aramak...

Hakikati aramak...

Devamını Oku
14.11.2023
100 yıl kutlamalarının ardından...

100 yıl kutlamalarının ardından...

Devamını Oku
31.10.2023