Geçen on gün Almanya’nın Essen kentindeydim. Ruhr Kitap Fuarı’na gittim. Oralardan berbat görünüyor Türkiye. Soluk almak için gazete ve TV haberlerinden, çatışma ve siyasi ağız dalaşlarından bilerek uzak kaldım; genişledi içim, uykularım geri geldi. Hiçbir şeyi özlemedim.

Kitap fuarını düzenleyen, Essen Üniversitesi’nde okumuş gençlerden oluşan bir birlik: Essen Uluslararası Öğretim Merkezi. Türk edebiyatının Almanya’da tanıtılması ve kültürlerin geliştirilmesi için olağanüstü bir özveriyle çalışan grubun fikir babası olan Fikret Güneş kitapçı. Farklı meslekleri olan diğer grup üyelerini de içtenlikleri ve aralarındaki uyumla çok beğendim. Sekiz yıldır yapılan, her geçen yıl gelişen organizasyon tutku ve işbirliği ile aksamadan yürüyordu.

Bu yıl benim dışımda da birçok konuk çağırılmıştı fuar etkinliklerine. Önemli yazarlar ve kültür insanları sevgiyle ağırlandı, iki dilde ve uzman çevirmenlerce tüm okurlara ulaşmaları sağlandı. Kaldığımız oteldeki hızlı geliş gidiş trafiği yüzünden Ahmet Telli, Aydın Çubukçu, Nedim Gürsel, Aslı Erdoğan, Ragıp Zarakolu ve Büşra Ersanlı’yı görebildim ancak, ama liste daha kabarıktı.

Essen Üniversitesi kampusunda yer alan organizasyon, üniversite, eyalet yönetimi, belediye ve kütüphaneler tarafından hem parasal hem de kültürel olarak destekleniyor. Çok sayıda Türkçe ve Almanca kitabın sergilendiği ve satıldığı fuar Almanya’daki Türklere kitap sevgisi aşılama, Türkçeyi unutmama ve daha iyi öğrenmelerini sağlama amacı da güdüyor.

Fuarın bu yılki başlığı “Türkiye’yi Okumak ve Tanımak” olarak belirlenmişti. Toplantılarda daha çok Türk toplumuna özgü temel konularla bunların Almanya’da yaşayanlarda yarattığı etkiler konuşuldu. Ragıp Zarakolu yayın yasakları, Büşra Ersanlı Kürt sorunları üzerine söyleşiler yaptılar. Sunumlar, tartışmalar, bazı okumalar şehir merkezinde yapıldı.

Edebiyat okumalarında bu yıl, toplumsal olayların yansıtıldığı edebi eserlere ağırlık verilmişti. Bu çerçevede ben, Kıran Resimleri adlı öykü kitabım üzerine sekiz ayrı kent kütüphanesinde akşam okumaları yaptım. Hem Alman okurların hem de Alevi vatandaşlarımızın yoğun ilgi gösterdiği söyleşilere Berivan Aymaz çevirmenlik yaptı. Oyuncu Günfer Çölgeçen ise öykülerden okuduğu Almanca bölümlerle katılanları etkiledi.

***

Almanya’da kütüphaneler çok çekici ve huzurlu yerler. Bulundukları kentte halkevi benzeri bir işlevleri var. Sergi, konser, sanat - edebiyat söyleşileri, tiyatro vb. çalışmalarla çevreyle canlı bir iletişim içindeler. Binalarda eski tarihi yapı korunmuş, yeni yapıların mimarisine ise önem verilmiş. İç mekânların estetik çözümü de hem akılcı hem göz dolduruyor. İnsana evindeymiş duygusu veren bu sıcacık, güzel kütüphanelerin ayrıntılarını ve beni ne kadar özendirdiklerini başka bir yazıda anlatırım.