Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 2024 yılı Kasım ayı enflasyon oranının yüzde 2,24 şeklinde açıklanmasıyla birlikte, 2024/Ocak-Kasım dönemi için bir önceki aya göre tüketici fiyat endeksi değişim oranları aşağıdaki tabloda gösterildiği şekilde gerçekleşti.
Tablo1: 2024/Ocak ila Kasım Dönemi Tüfe Oranları
En son temel yıllı tüketici fiyatları genel indeksindeki değişim (TÜFE) (2003=100) oranı; 2024 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre yüzde 2,24, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 42,91, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 47,09, 2024/Temmuz-Kasım dönemi artış oranı ise yüzde 14,57 olarak gerçekleşti.
Diğer taraftan, Ülkemizin 2025-2027 dönemine ilişkin temel makro ekonomik hedeflerin yer aldığı Orta Vadeli Programda (OVP), 2024 ila 2027 yıllarında tahmin edilen yıllık TÜFE ve GH oranları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Tablo 2: OVP’de yer alan Tahmini Tüfe ve GH oranları
Ancak, 2024 yılı Kasım ayına ilişkin enflasyon oranının açıklanmasından sonra 2024 yılı 11 aylık gerçekleşen enflasyon oranı OVP’deki tahminin üzerine çıkarak yüzde 42,91 oldu. En son T.C Merkez Bankası Başkanı Fatih KARAHAN, 2024 yıl sonu enflasyon tahmininin yüzde 44'e, 2025 yılının ise yüzde 21'e yükseltildiğini açıkladı.
OVP’de açıklanan yıllık enflasyon oranları sosyal güvenlik sistemimizde emekli aylıklarının hesaplanması ile emekli aylıklarının artırılmasında önemli bir parametre. Yine büyümü hızı (GH) da emekli aylıklarının hesaplanmasında dikkate alınmakta. Ancak, OVP enflasyon tahmini tutmadığından, bu defa yeniden tahmini olarak belirlenen yüzde 44 enflasyonun gerçekleşmesi için 2024 yılı Aralık ayı enflasyon oranının yüzde 1’den daha düşük olması gerekir ki bu durum pek mümkün görünmemektedir. Bu durumda, 2025 yılı Ocak ayında tüm emekli ve çalışan memurlara verilecek zamların belirlenmesinde esas alınacak 2024 yılı enflasyon oranının yüzde 45 veya 46 oranında gerçekleşeceği esas alınarak değerlendirmeler yapılmıştır.
2024 YILI TEMMUZ-ARALIK DÖNEMİ TÜFE NE OLACAK?
Tüm emekli ve çalışan memurlara, 2025/Ocak döneminde verilecek zamları belirlemek için 2024 yılı Temmuz-Aralık yani ikinci altı aylık dönemde gerçekleşecek TÜFE oranını hesaplamak gerekmekte. 2024/Temmuz-Kasım dönemini kapsayan 5 aylık TÜFE artış oranı yüzde 14,57 oldu. 2024 yılına ilişkin enflasyon oranının yüzde 45 olması için 2024/Aralık enflasyon oranının yüzde 1,46, yüzde 46 olması için yüzde 2,16 olarak gerçekleşmesi gerekmekte.
2024 yılı Ocak-Haziran döneminde 6 aylık TÜFE oranı yüzde 24,73 olarak gerçekleşmiş idi. 2024 yılı yıllık TÜFE’nin;
-Yüzde 45 olarak gerçekleşmesi halinde, 2024 yılı ikinci altı aylık (Temmuz-Aralık) dönemde TÜFE oranı 1.45/1.2473=1,1625 =) yüzde 16,25,
-Yüzde 46 olarak gerçekleşmesi halinde, 2024 yılı ikinci altı aylık (Temmuz-Aralık) dönemde TÜFE oranı 1.46/1.2473= 1,1705=) yüzde 17,05,
Olur.
SSK VE BAĞ-KUR EMEKLİLERİNİN 2025/OCAK DÖNEMİ MAAŞ ZAMLARI
Sosyal Güvenlik Kurumunun (SGK) internet sayfasında yer alan verilere göre; 2024/Eylül ayında gelir/aylık alan SSK emekli ve hak sahibi sayısı; 11 milyon 124 bin 973, Bağ-Kur emekli ve hak sahibi sayısı ise 2 milyon 906 bin 340. SSK ve Bağ-Kur emekli ve hak sahiplerinin 2024/Temmuz döneminde aylıkları yüzde 24,73 oranında artırıldı. 2024 yılı yıllık enflasyon oranı;
-Yüzde 45 olarak gerçekleşirse, 2025/Ocak ayında SSK ve Bağ-Kur emekli maaşları yüzde 16,25 oranında,
- Yüzde 46 olarak gerçekleşirse, 2025/Ocak ayında SSK ve Bağ-Kur emekli maaşları yüzde 17,05 oranında,
Artırılır. Yüzde 16,25 veya yüzde 17,05 artış oranları emeklilerin kök aylıklarına uygulanacaktır.
Diğer taraftan, 2024/Temmuz ödeme döneminden itibaren emeklilere ödenen en düşük emekli aylığı tutarı 12 bin 500 lira olarak uygulanmaktadır. Bu miktara ek ödeme dahildir. Dolayısıyla, 12.019,23 TL aylık ve 480,77 TL ek ödeme olmak üzere toplam 12 bin 500 TL’dir. Emeklilerin aylıklarına zamlar uygulandığı zaman doğrudan 12 bin 500 TL yerine 12.019,23 TL ile mukayese işlemi yapılmakta ve hangi aylık yüksek ise ödeme o aylık üzerinden gerçekleştirilmektedir.
2025/Ocak ayında alt sınır aylığı olan 12 bin 500 TL’nin artırılmaması halinde, 2024/Aralık döneminde kök aylık miktarları 10.268,4 TL ve altında olan emeklilere, 2025/Ocak döneminde yüzde 17,05 oranında zam verilse bile, yine 12 bin 500 TL almaya devam edeceklerdir. Alt sınır aylığının artırılması yasal düzenleme yapılmasını gerektirmektedir. Bu ay itibariyle böyle bir yasal düzenleme hazırlığı bulunmamaktadır.
MEMUR VE MEMUR EMEKLİLERİNİN 2025/OCAK DÖNEMİ MAAŞ ZAMLARI
SGK verilerine göre, 2024 yılı Eylül’de aylık alan emekli memur ve hak sahibi sayısı 2 milyon 515 bin 880, çalışan memur sayısı ise 3 milyon 640 bin 821. Memur maaş zamlarının belirlenmesinde, SSK ve Bağ-Kur emeklisinde olduğu gibi son altı aylık enflasyon oranı doğrudan kullanılmamakta, iki yıllık süre için yapılan toplu sözleşmeler ile zam oranları belirlenmektedir.
2024-2025 yıllarında memurların mali ve sosyal haklarının belirlendiği 7. Dönem Kamu Toplu Sözleşmesinde, memurlara 2024 için ilk altı ay yüzde 15, ikinci altı ay yüzde 10; 2025 yılı için ilk altı ay yüzde 6, ikinci altı ay için yüzde 5 zam yapılmasına karar verilmiştir.
MEMUR EMEKLİSİ
Memur emeklilerinin aylıklarına 2025/Ocak döneminde yapılacak artışlar, 2024 yılı TÜFE oranının;
-Yüzde 45 olarak gerçekleşmesi halinde, 2024 yılı ikinci altı aylık (Temmuz-Aralık) dönemde TÜFE oranı 1.45/1.2473=1,1625 =) yüzde 16,25, yine aynı dönemde 7. Dönem toplu sözleşme ile memurlara verilen zam oranı yüzde 10’dur. Dolayısıyla yüzde 16,25 enflasyon oranından yüzde 10’luk bölüm düşüldükten sonra 2025/Ocak döneminde emekli memurlara verilecek enflasyon farkı 1,1625/1,10=1,0568=) yüzde 5,68 olarak gerçekleşecektir. Ayrıca, toplu sözleşmeyle 2025/Ocak ayında memurlara yüzde 6 zam verildiğinden, memur emeklisinin 2025/Ocak zammı 1,0568 x 1,06= 1,1202=) yüzde 12,02 olacaktır. Diğer bir ifadeyle, memur emekli aylıkları yüzde 12,02 oranında artırılır.
-Yüzde 46 olarak gerçekleşmesi halinde ise, 2024 yılı ikinci altı aylık (Temmuz-Aralık) dönemde TÜFE oranı 1.46/1.2473= 1,1705=) yüzde 17,05, ve bu oran üzerinden memur emeklilerine verilecek enflasyon farkı 1,1705/1,10= 1,0640=) yüzde 6,4, bu orana yüzde 6 toplu sözleşme farkı eklendiğinde memur emeklisinin 2025/Ocak zammı 1,0640 x 1,06= 1,1278=) yüzde 12,78 olur.
Memur emeklileri, çalışan memurlara aylık artışları dışında verilen ve 15965 göstergenin memur maaş katsayısıyla çarpımı sonucu bulunan ilave ödemenin kendilerine de verilmesini haklı olarak talep etmektedir. Çalışan ve emekli memur arasında yapılan bu ayrımın sona erdirilmesi gerekmektedir.
ÇALIŞAN MEMUR
Çalışan memurlara da tıpkı emekli memurlarda olduğu gibi 2025/Ocak döneminde; 2024 yılı TÜFE oranının;
-Yüzde 45 olması halinde; yüzde 12,02,
-Yüzde 46 olması halinde ise; yüzde 12,78,
oranında zam verilecektir. Bununla birlikte, sadece tüm çalışan memurlara verilen ilave ödeme, 1/1/2025 tarihinde belirlenecek memur maaş katsayısına göre yeniden hesaplanacaktır. Hesaplamada 1/1/2025 tarihi itibariyle belirlenecek memur maaş katsayısı 15965 gösterge rakamıyla çarpılacaktır. 1/7/2024-31/12/2024 tarihleri arasında, çalışan memurlara yapılan ilave ödeme: 15965 x 0,907796 = 14.492,96 TL’dir.
Konuyu özetlersek; 2024 yılı TÜFE tahminlerine göre SSK, Bağ-Kur, çalışan ve emekli memur emekli aylıklarındaki artışlar aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Tablo 3: 2024 Yılı TÜFE Tahminlerine Göre Aylık Artış Oranları
