Soru: T.Tütüncüler Bankası Emekli Sandığı’ndan emekli oldum. Sandığımız AKP hükümeti ve Oyakbank tarafından SSK’ye devredildi. SSK, sandık maaşımı yüksek buldu ve yüzde 40 kesinti yaparak ödemeye başladı. Sandığımız iflas etmedi. Devredilmesini kabullenmek zorunda kaldık. Aylığımızdan yapılan kesinti bizi yoksulluk sınırına itti. Ya fazla kesilen primler iade edilmeli ya da kesinti kaldırılmalı. Rafet A.

506 sayılı kanunun geçici 20. maddesi kapsamındaki sandıklar; SSK’den daha gelişmiş sosyal güvenlik hakları tanıma ve sağlama amaçlı olarak düşünülmüş. Sandıkların karşılayacakları riskler olarak da iş kazaları, meslek hastalıkları, hastalık, analık, malullük, yaşlılık ve ölüm, eşlerinin analık, eş ve çocuklarının hastalık halleri olarak kabul edilmiş ve bunların sağlayacakları yardımların SSK tarafından sağlanan asgari sınır olacağı belirtilmiştir. Sandıklar asgari olarak SSK tarafından sağlanan yardımları üyelerine sağlamak zorunda olup vakıf senetlerindeki hükümler doğrultusunda SSK asgari sınırı da koruyarak bunun üzerinde üyelerine hak ve yardımlar verebilmekteler. Sandıklardan; birleştirilen, bir başka bankaya devredilen veya bankacılık faaliyetleri sona eren bankaların personeline ait olanlar ile mali durumları üyelerinin sosyal güvenlik yardımlarını sürdürmeye elverişli olmadığı anlaşılanların yetkili organlarının, ilgili mevzuat hükümlerine göre fesih ya da devir için alacakları karar üzerine, bütün aktif ve pasifleriyle birlikte SGK’ye devredilmesi hususu ise 506 sayılı kanunun ek 36. maddesinde düzenlenmiştir. 

506/geçici 20. madde sandıklarından biri olan T. Tütüncüler Bankası Emekli Sandığı 506/ek 36. madde kapsamında, 9/6/2003 tarihli ve 2003/5734 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile SGK’ye devredilen sandıklardan birisidir. 

Ek 36. maddede, devir işleminde sandık personelinin mevcut hizmet sürelerinin 506 sayılı kanuna göre intibaklarının yapılacağı öngörülmüştür. Bu, şu anlama geliyor: SGK tarafından devralınan sandık emeklilerinin aylıkları 506 sayılı kanun hükümlerine göre yeniden hesaplanır. Yani daha önce sandık vakıf senedindeki hükümlere göre aylıkları hesaplanan emekliler, bu madde kapsamında SGK’ye devredilirlerse, sandıklardan aldıkları aylıkları aynen ödenmez. Emeklinin tüm hizmet ve prime esas kazançları SSK mevzuatı doğrultusunda yeniden aylık hesabı yapılır ve hesaplanan bu aylık ödenir. 

2008/Ekim ayında yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 506 sayılı kanunun hem geçici 20. maddesi hem de ek 36. maddesi yürürlükte bırakılmış. Ancak sandıkların SGK’ye devrine ilişkin kanunun geçici 20. maddesinde yeni bir düzenleme yapılmış ve  sandıkların 2008/Ekim ayından itibaren en geç üç yıl içinde SGK’ye devredilmesi öngörüldüğü halde, devir işlemi bugüne kadar gerçekleşmemiş. Dolayısıyla 506/ek 36. kapsamındaki devir kuralları ile 5510/geçici 20. maddedeki devir kuralları birbirinden farklı. 

Halen SGK’ye devrolmayı bekleyen mevcut 16 sandık, 5510/geçici 20. madde kapsamında devralındığında, emeklilerin sandıklardan aldıkları aylığın altında bir aylık ödenmeyecek. SGK, devralınan emeklilerin aylıklarını yine SSK mevzuatına göre hesaplayacak ancak emeklilerin sandıklardan aldıkları aylık tutarı, bu miktardan fazla ise aradaki fark SGK tarafından ödenecek. Diğer bir ifadeyle, devralınan emeklilerin müktesep hakları korunarak devirden önce sandıktan almakta oldukları emekli aylıklarının  ödenmesine devam edilecek. 

Buna göre T. Tütüncüler Bankası Emekli Sandığı emeklisi iken banka sandığının SGK’ye devredilmesiyle aylığınızda yüzde 40’a varan tutarda azalma olduğu anlaşılıyor. T. Tütüncüler Bankası Sandığı 506/ek 36. madde kapsamında SGK’ye devredildiğinden, sizin emekliliğinize esas hizmet sürelerinizin SSK mevzuatına göre yeniden hesaplandığı ve hesaplanan aylığın tarafınıza ödendiği, sandığın emekli aylığı hesabının, SSK aylık hesabına göre sigortalı açısından daha avantajlı kurallar içermesi nedeniyle fazla olduğu, devirden kaynaklı olarak aylığınızın azaldığı anlaşılıyor.