Siyaset üstü bir sorun: İstanbul ve içme suyu - Prof. Dr. Bekir S. KOCAZEYBEK
Olaylar Ve Görüşler
Son Köşe Yazıları

Siyaset üstü bir sorun: İstanbul ve içme suyu - Prof. Dr. Bekir S. KOCAZEYBEK

18.08.2023 03:00
Güncellenme:
Takip Et:

İstanbul, boğaz ve iç denizleriyle tuzlu su zenginliğine sahip gibi gözükse de tatlı su kaynakları bakımından zengin değildir. İstanbul’un nüfusunun yüzde 60’ı Avrupa yüzde 40’ı Asya tarafında yaşamakta. Tatlı su kaynaklarının dağılımı ise bunun tam tersidir; yüzde 60’ı Asya’da, yüzde 40’ı Avrupa’da yer alır.

İstanbul’da bu yaz İSKİ neden “Su tüketiminde yüzde 10’luk kullanım tasarrufu”nu özellikle Avrupa yakasındakiler için istemektedir? Bu duruma gelinmesindeki faktörleri bir bilim insanı gözüyle değerlendirelim. 

1- Son yıllarda küresel düzeyde etkili olan kuraklık nedeniyle yeterli mevsim yağışlarının alınamaması yüzünden İstanbul, bu yaza yüzde 50’nin altında su rezervi ile girmiştir. Bu oran geçen yıllarda yüzde 70-80’di. Temmuz ve ağustos aylarındaki sıcak hava dalgası yüzünden günlük su tüketimi 28 Temmuz 2023’te  3.568.056 m3/gün ile rekor kırmıştır. 

Ayrıca tüm tatlı su kaynaklarından buharlaşmanın ortalama 608.000 m3/gün ile 14, 15 ve 26 Temmuz’da en fazla; 1 Nisan ve 11 Ağustos arasında ise ortalama 344.000 m3/gün olduğu belirlenmiştir. Bilimsel öngörüler Türkiye’nin  kuraklık yüzünden susuzluk ve tarımsal çöküşe iki yıl dayanamayacağı ve şimdiden radikal önlemlerin alınması yönündedir.

10 YIL İÇİNDE BİTEBİLİR

2- En önemli sorun, istenilen yağışların özellikle Avrupa yakasında Istranca Havzası’nda olmaması ve bu havzadan beslenen Terkos, Büyükçekmece ve diğer ham su kaynaklarının yetersizliği olsa da İstanbul için uzun dönemli tatlı ham su kaynağı olarak görülen Sakarya Melen Barajı yanlış zemin etüdü sonucu baraj gövdesinde gelişen çatlaklarla hedeflenen yılda tamamlanamamıştır. 

İBB ve İSKİ yönetimlerinin hukuki takipleriyle DSİ yeniden bu barajı 2023 yılı içerisinde ihalelendirerek gelecek 10 yıl içinde bitirebileceğini ifade etmektedir.

3- İBB Meclisi’nde çoğunluk olan Cumhur İttifakı, İSKİ’nin tüm su tarife tekliflerini ya kökten reddetmiş ya da günün reel ekonomisine göre kabul etmemiştir. Türkiye’de 30 büyükşehir içinde içme ve atık su ücretlendirmesinde 15. sırada olan ve gelirinin yüzde 85’ini abonelerden sağlayan İSKİ, çok düşük içme ve atık su tarifesinin yanı sıra ve Cumhurbaşkanlığı ve Hazine Bakanlığı’nca bekletilen proje onaylarıyla, yeni yatırım ve projelerini uygulamaya sokamamaktadır. Abone gelirlerinin yarısı enerji için ödenmektedir. Tüm bunlara karşın İSKİ yönetimi, içme ve atık suyu yatırım programlarını devam ettirmektedir.

4- Üçüncü maddede belirtilen ve İBB Meclisi’nin izlediği politikalar, halkın su tüketimindeki tasarrufa önem vermesine neden olabilecek caydırıcılık özelliğini de ortadan kaldırmakta, tasarrufa özen gösterilmemektedir.

5- İçme suları mikrobiyolojik ve kimyasal yönden içilebilecek standartlardadır. Ancak cep yakan damacana sularından sertlik ve klor kaynaklı tadı farklılık gösteren musluk sularına kadar bunların içilebilmesi için İSKİ taleplerinde siyaset üstü bir politika izlenmelidir. Çünkü susuzluğa bağlı gelişen bozuk hijyenik koşullarda oluşan enfeksiyon hastalıkları siyasi parti ayırımı yapmamaktadır. 

MELEN BARAJI’NIN ÖNEMİ

16 milyonluk İstanbul halkına hizmet eden İSKİ’nin partiler üstü bir konumda ve politika dışında tutularak yeni master ve yatırım  planlamalarıyla hizmet verebilmesinin yolları tıkanmamalı ve reel su tarifelendirilmesine köstek olunmamalıdır. Öncelikle; İvedilikle Melen Barajı amasız, fakatsız bitirilmelidir. 

Özellikle İstanbul’un Avrupa yakasında azalan su rezervleri sorununun önümüzdeki yıllarda tekrarlamaması için İSKİ tarafından planlanan yeni bazı su kaynaklarının (Rezve/Mutlu Dere, Meriç Nehri gibi) ve Asya tarafında (Sungurlu Barajı gibi) kazanılmasında merkezi hükumet ve ilgili kurumların İSKİ’ye tam desteklerini sürdürmeleri şarttır. Ayrıca Avrupa tarafını besleyen Sazlıdere gibi bir barajı yok edebilecek Kanal İstanbul projesi da gerçekleştirilmemelidir. Zira İstanbul; siyasi parti ayrımı yapılmaksızın İstanbul’da yaşayan tüm halkımızın kentidir.

PROF. DR. BEKİR S. KOCAZEYBEK

İÜ CERRAHPAŞA TIP FAKÜLTESİ

İSKİ YÖNETİM KURULU ÜYESİ

Yazarın Son Yazıları

Mustafa Kemal’in Ankara’ya gelişi: Kızılca Gün - Hüner Tuncer

Birinci Dünya Savaşı sonucunda Osmanlı topraklarını Avrupa devletleri arasında paylaştıran Mondros Ateşkes Antlaşması sonrasında, Mustafa Kemal’in öncelikli düşüncesi, “ulusal birlik” düşüncesiydi.

Devamını Oku
27.12.2025
Su kıtlığına doğru... - İsmail Özcan

Herkesin bildiği üzere yaşadığımız dünyanın insanlar ve tüm canlılar için olmazsa olmaz iki büyük nimetinden biri hava, diğeri sudur.

Devamını Oku
27.12.2025
Devlet geleneği, demokrasi ve vicdan - Halil Sarıgöz

Dün İsmet İnönü’yü aramızdan ayrılışının 52’nci yılında andık..

Devamını Oku
26.12.2025
‘Asgari’ sömürü - Aydın Öncel

Aralık ayının son günlerinde yaşanan “asgari ücret” tartışmalarında gelenek bu yıl da bozulmadı!

Devamını Oku
25.12.2025
İBB davasında yargılama süresi - Hikmet Sami Türk

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) hakkındaki yolsuzluk iddianamesiyle İstanbul 40. Ağır Ceza Mahkemesi’nde 12.12.2025’te başlayan ve ilk duruşmasının 9 Mart 2026 günü yapılmasına karar verilen davada hedeflenen yargılama süresi, mahkeme tarafından en çok 12 yıl 6 ay olarak belirlendi.

Devamını Oku
24.12.2025
Menemen Devrim Şehitleri Anıtı ve Cumhuriyet -

Yunus Nadi: “Kubilay timsalini taziz için ne yapsak yerinde olacağına şüphe yoktur.

Devamını Oku
23.12.2025
Kubilay olayının anlattıkları - Osman Selim Kocahanoğlu

23 Aralık 1930 salı günü, Menemen’de insanlık tarihi- nin en hunhar cinayetlerinden bi- ri işlendi.

Devamını Oku
23.12.2025
Cumhuriyetimizin vazgeçilmez değeri - Azmi Kişnişci

“Eşitlik”, Cumhuriyetin yalnızca hukuki bir ilkesi değil; toplumsal yaşamımızın adalet duygusunu ayakta tutan temel dayanaklarından biridir.

Devamını Oku
22.12.2025
Yenilmezlikler ve dokunulmazlıklar - Cengiz Kuday

Tarih, bazen büyük savaşlarla değil; küçük, sessiz ve ilk bakışta sıradan görünen olaylarla yön değiştirir.

Devamını Oku
20.12.2025
Büyüyen eşitsizlik, yaygınlaşan yoksulluk - Sıtkı Ergüney

Ekonomide; fiyatlar genel düzeyindeki; artış “enflasyon”, gerileme “deflasyon”, duraklama ile birlikte yaşanan artış da “stagflasyon” olarak tanımlanır.

Devamını Oku
20.12.2025
Hayvancılıktaki yol ayrımı - Gülay Ertürk

Türkiye bugün hayvancılıkta çok kritik bir eşiğe geldi.

Devamını Oku
19.12.2025
Devlet ve kalkınma - Prof. Dr. Bilin Neyaptı

Bir ülkede ekonomi yönetiminin temel hedefleri verimlilik ve adil bölüşümdür.

Devamını Oku
18.12.2025
Programda işçinin adı yok - Engin Ünsal

CHP 39. Olağan Kurultayı’nda tüzük değişikliği yaptı ve iktidar programını kabul etti.

Devamını Oku
17.12.2025
Yargı öyküleri - Ziya Yergök

Yıllar önce, 5 Ocak 1982’de Çetin Altan’ın Milliyet gazetesindeki “Şeytanın gör dediği” adlı köşesinde “Eski (Mahkeme Koridorları) sütununa özlem” başlıklı yazısında yer alan, bir ceza avukatının “Oturum” adlı anı kitabından alıntılanmış ilginç bir yargı öyküsüne değinmek istiyorum.

Devamını Oku
17.12.2025
Devletçiliğe dönebilmek... - Kemal Onur

Demokratik ve laik sosyal hukuk devletimizin kurucu lideri Atatürk’ün yönetimi döneminde; ülkemizin ulusal çıkarı açısından bilimsel anlayış ve duyarlı bir bilinçle, iç ve dış sermaye şirketlerinin çıkarları için vahşi madenciliğe kesinlikle fırsat verilmemiştir!

Devamını Oku
17.12.2025
Bu çığlığı duyun! - Mustafa Gazalcı

MESEM, Milli Eğitim Bakanlığı’nın sözde mesleki teknik eğitim merkezleri uygulaması.

Devamını Oku
16.12.2025
ABD’nin esnek realist stratejisi - Nejat Eslen

11 Eylül’ün hemen sonrasında ABD, tek kutuplu dünya düzeninin verdiği cesaretle küresel egemen güç olmanın hayallerini kuruyordu.

Devamını Oku
16.12.2025
Çağdaşlık yolunda bir ömür - Hüseyin Karataş

Çağdaşlık eksikliğine ve dokunulmazlara dokunan sevgili hocam Prof. Dr. Türkan Saylan...

Devamını Oku
13.12.2025
Geleceğin savaş alanı, Türkiye ve Karadeniz - Doğu Silahçıoğlu

“Erken Cumhuriyet dönemi”nde (1923-1938) savunma sanayisindeki gelişmeler Türkiye’yi; başta uçak olmak üzere harp silah araç gereçlerinde dış satım yapan bir ülke konumuna getirmişti.

Devamını Oku
12.12.2025
Gençlik MESEM’den büyüktür - Kaan Eroğuz

AKP iktidarı tarafından 2016 yılında örgün ve zorunlu eğitim kapsamına alınan mesleki eğitim merkezleri (MESEM), çocuk işçiliğinin yaygınlaşmasında ve “kurumsallaşmasında” kritik bir rol oynuyor

Devamını Oku
12.12.2025
İnsan onuru ve demokrasi - Ayşe Atalay

TDK sözlüğünde “onur” kavramı insanın kendisine karşı duyduğu saygı olarak tanımlanıyor.

Devamını Oku
11.12.2025
Komisyonda emekçinin adı yok - Şükrü Karaman

Milyonlarca emekçinin yeni ücrete ilişkin alacağı kararı merakla beklediği Asgari Ücret Tespit Komisyonu çalışmalarına yarın başlayacak.

Devamını Oku
11.12.2025
Karadeniz’de neler oluyor? - Can Erenoğlu

Dünyanın en güvenli ve istikrarlı denizi Karadeniz dünyanın en tehlikeli deniz alanına mı dönüştürülüyor?

Devamını Oku
10.12.2025
Gelir adaletsizliği tırmanıyor! - Devrim Onur Erdağ

Türkiye'de emeğin değeri uzun zamandır siyaset meydanında sıkça dile getirilen bir konu.

Devamını Oku
10.12.2025
Yeni feodal çağ ve dijital baronluk - Doğan Sevimbike

Yanis Varoufakis’in No Kings Means No Barons başlıklı yazısı, çağımızın ekonomik ve siyasal düzenini “yeni bir feodalizm” olarak niteliyor.

Devamını Oku
09.12.2025
Erdoğan’ın 2005’teki hayalleri - Kadir Serkan Selçuk

Yıl 2005. Dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, o dönem henüz el konmamış olan Sabah gazetesinin 20. kuruluş yıldönümü için gazeteye bir yazı yazmıştı.

Devamını Oku
09.12.2025
Terörist başının ayağına gitmek... - Hatice Topçu

Ulus devletler; tarih bilinci, ortak coğrafya ve dil birliğine dayanır.

Devamını Oku
08.12.2025
‘Kırkyama’ siyaset… - Prof. Dr. Utku Yapıcı

Türk siyasetinde son yıllardaki en ilginç gelişme siyasi kimlikler düzleminde yaşanıyor.

Devamını Oku
08.12.2025
Çocuklarımız artık kimsesiz mi? - Özgür Hüseyin Akış

Cumhuriyetin kuruluş yıllarında söylenmiş bir cümle hâlâ kulaklarımızda çınlar:

Devamını Oku
07.12.2025
Çözüm mü, çözülme mi? - Ülgen Zeki Ok

Emperyalist güçlerin Ortadoğu’daki kirli emellerinin önündeki en büyük engel olan Atatürk’ü Türk halkının yüreğinden söküp atmak, yani öldürebilmek için bir gri propaganda yöntemi uyguluyor.

Devamını Oku
06.12.2025
Tek Çin ilkesi - Wei Xiaodong

Türkiye’de Çin’in Tayvan bölgesi yaygın olarak bilinse de bu bölgeye ilişkin tarihi ve siyasi bilgiler genellikle sınırlı kalmaktadır.

Devamını Oku
05.12.2025
İktidarın eğitimdeki U dönüşleri - Nazım Mutlu

Siyasal yaşamının toplamı çeyrek yüzyılı bulan iktidar partisinin kısa tarihi, sayısız U dönüşleriyle doludur.

Devamını Oku
03.12.2025
Cumhuriyete sahip çıkma konuşması: Atatürk’ün ‘Bursa Nutku’ - Hamdi Yaver Aktan

Mustafa Kemal Paşa, 3 Şubat 1933 akşamı İzmir Kordon’daki köşkte akşam yemeği sırasında Bursa’daki olayı öğrenir.

Devamını Oku
03.12.2025
Demokraside seçilenler özgür olmalı - Hüseyin Mert

Demokrasi; çağdaş yaşamın, mutluluğun, ekonomik kalkınmanın ve her türlü gelişmenin önkoşulu, altyapısı ve temelidir.

Devamını Oku
03.12.2025
Tekke ve zaviyelerin kapatılması - Doç. Dr. Hüner Tuncer

Tekkeler ve zaviyeler, İslamdaki tarikatların dinsel tören, toplantı ve eğitim yerleridir.

Devamını Oku
02.12.2025
Suyun akışını sürdürmek - Dr. Anıl Yıldırım Poyraz

“Su ateşe galiptir ancak bir kaba girerse ateş onu kaynatıp yok eder.” - Mevlana

Devamını Oku
02.12.2025
21.yüzyılda Türkiye’de sosyal demokrasi - Halil Sarıgöz

Sosyal demokrat partilerin tarihsel serüvenine baktığımızda, parti programlarının yalnızca birer teknik metin değil; toplumun yönünü, siyasal aklın niteliğini ve iktidar imgelemini belirleyen kurucu belgeler olduğunu görürüz.

Devamını Oku
01.12.2025
Gıda güvenliği sistemimiz alarm veriyor - Adnan Serpen

Gıda yaşam için olmazsa olmazdır ancak kirlenirse hastalığa, hatta ölüme bile neden olabilmektedir.

Devamını Oku
01.12.2025
Buğra Gökce, Silivri'den Cumhuriyet'e yazdı

Otuz altıncı pazar...

Devamını Oku
29.11.2025
İhanetin adı barış olamaz… - Erol Ertuğrul

Güzel yurdumuzda 23 yıldır uygulanan politikalarla, üniter devlet yapımıza ve Cumhuriyetimizin kuruluş anlayışına uymayan görüşler seslerini yükseltmeye başladı.

Devamını Oku
29.11.2025