AKP’nin son genel seçimlerde ikinci parti durumuna düşmesi üzerine başta AKP Genel Başkanı Erdoğan olmak üzere, AKP’nin tüm yöneticileri yeni anayasa üzerine konuşmaya başladı.
“Sivil bir anayasa”, slogan budur. Ancak yeni anayasanın temel ilkeleri üzerine herhangi bir açıklama yapılmıyor.
Oysa şu anda yürürlükte olan anayasa yani 1982 Anayasası, bugüne kadar birçok kez değişikliğe uğradı. Anayasanın 153 maddesi tam 184 kez değiştirildi.
AKP bir yandan anayasada kendisinin gerçekleştirdiği değişikliklere ve anayasanın temel ilkelerine uymuyor; öte yandan gündemi değiştirmek amacıyla yeni anayasa istiyor.
Anayasa Mahkemesi’nin kararlarına uymayan, “Saygı da duymuyoruz” diyen AKP iktidarının yeni anayasa yapma çabaları samimi görünmüyor.
“Anayasaya uymadıktan ve saygı da duymadıktan sonra neden yeni anayasa yapıyorsunuz?” Bu soruyu uzun süredir seçmenler soruyor, aydınlar soruyor.
Yeni anayasa yapımı için hukuksal olarak iki önemli nokta var. Yeni bir anayasa evrensel anayasa kuralları ve anayasa hukuku ilkelerine göre “asli kurucu iktidar” tarafından yapılabilir.
“Asli kurucu iktidar, bir devleti kuran, ona hukuki/siyasi statüsünü veren, anayasayı ilk kez ya da yeniden yapan iktidardır.
Asli kurucu iktidar, yeni bir hukuk düzeni oluştururken eski düzenin ortadan kalktığı ya da hukuki bir boşluk bulunduğu varsayımına dayanır”. (E. Teziç, Anayasa Hukuku, s.47.)
Önemli soru şudur: Böyle bir siyasal ve hukuksal durum var mıdır? AKP kendi parti yararı ve istemlerine göre hareket etmektedir.
İkinci önemli nokta ise şudur, yeni anayasa yapımı için yürürlükteki anayasanın koyduğu kurallar vardır. Mevcut anayasaya göre, değişiklik 360 oyla yapılırsa referanduma götürülmek zorundadır. 400 oyla referanduma gerek kalmadan değişiklik yapılabilmektedir.
TBMM’de şu anda 594 milletvekili vardır. Bunların 266’sı AKP milletvekilidir. MHP’nin 50, HÜDA PAR’ın 4, DSP’nin 1 milletvekili vardır. Bunların toplamı 321 milletvekili sayısını buluyor. AKP 360’ı bulup referandumlu bir anayasa değişikliği yapmak istiyor. Bunun için de ittifakın fire vermemesi, ayrıca en az 40 milletvekilinin ikna edilerek bu oylamaya katılması gerekiyor.
Gelecek, DEVA ve İYİ Parti’den ikna edilebilecek milletvekilleri olduğu konuşuluyor ama onların desteği de yeterli değil. Bu nedenle 57 milletvekili olan DEM Parti’nin desteğini almak için plan yapılıyor.
Son günlerde Bahçeli’nin her gün hakaret ettiği parti liderlerine, özellikle DEM’e yaklaşmasının altında yatan neden bu olmalıdır.
CHP Genel Başkanı Özel, geçen pazar günü “Tokalaşma oldu diye iktidarla, anayasaya uymayanlarla yeni anayasa konuşması yapmayız” dedi. Özgür Özel’in bu çıkışı öteden beri aydınların, hukukçuların, CHP örgütleri ve tabanının beklediği tavırdır. Bu etkin kitle, AKP’nin anayasa girişimine karşı CHP’nin tavır koymasını uzun süredir bekliyordu.
Değişikliğini kendisinin yaptığı anayasaya uymayan, Anayasa Mahkemesi’ni ve kararlarını kabul etmediğini ve saygı duymadığını ilan eden AKP, yeni anayasa yapacak da ne olacak?
Halk katmanları özellikle aydınlar, CHP Genel Başkanı Özel’in yüksek perdeden ve yüksek sesle, “Şu andaki mevcut anayasaya uymayan bir iktidarın yeni anayasa projesinde yer almayacağız” demesini istiyor.
