Tiyatro dünyamızdan bir Yıldız geçti
Dikmen Gürün
Son Köşe Yazıları

Tiyatro dünyamızdan bir Yıldız geçti

16.11.2021 05:00
Güncellenme:
Takip Et:

Sevgili Yıldız Kenter’in doğum günü 11 Ekim 1928. Olga Cynthia ve parlak bir hariciye memuru olan Ahmet Naci Bey’in Londra’da başlayan, evlilikle sonuçlanan sevdalarının beşinci çocuğu: Jack, Nedim, Mahmut, Güner ve Yıldız. O yıllarda devlet katında hayata geçirilen gereksiz birtakım uygulamalar nedeniyle eşinin evlenirken Türk tabiiyetine ve İslam dinine geçmiş olmasına rağmen Ahmet Naci Bey. Hariciye Vekâleti’ndeki işi ile “yabancı” eşi arasında tercih yapmaya zorlanacak, o da tercihini eşinden yana kullanacaktır. Belki de bu duruşu nedeniyle, istifasının ardından elinden tutan olmaz genç adamın. İşte böylesine sıkıntılı bir dönemde, Çamlıca’daki bomboş köşkte, soğuk bir odada açar gözlerini dünyaya Yıldız Kenter. Bir süre sonra, en büyük ağabey Jack İngiltere’ye döner. 9 Eylül 1932’de de Müşfik doğar. O zaman dört yaşında olan Yıldız’ın bebeğidir Müşfik. 1934 yılında aile “şehir efendisi” anlamına gelen “Kenter” soyadını alır. Hayat, tüm inişleriyle çıkışlarıyla, fırtınalarıyla meltemleriyle akmaya devam eder. Yıldız ve Müşfik Kenter arasındaki sıkı bağlar Ankara Devlet Konservatuvarı’ndan tiyatro sahnesine kadar uzanacak ve izleyen yıllarda Türk tiyatrosuna unutulmaz eserler kazandıracaktır bu iki kardeş. 

‘TİYATRO BENİM HAYATIM’ 

17 Kasım 2019 tarihinde aramızdan ayrıldı Yıldız Kenter. Sonsuzluğa doğru çıktığı yolculuğun ikinci yılı yarın. Ne kadar da hızlı akıyor zaman. Şimdi Aşiyan’dan bakıyor Boğaz’a. Dün gibi hatırlıyorum bir elimde ses kayıt cihazı, bir elimde kalem defter koşa koşa Bebek’teki evine gidişimi hemen her gün gibi. Hayatını yazma teklifimi hiç düşünmeden kabul etme inceliğini göstermişti Yıldız Kenter. Bana güvendiğini ellerimi ellerinin arasına alarak söylemişti. Benim için onurdu, mutluluktu bu sözleri duymak. Tiyatro Benim Hayatım: Yıldız Kenter’in Hayat Hikâyesi, işte böyle çıktı ortaya. Ne güzel ki onu da mutlu eden bir çalışma oldu, 2015 yılında Yapı Kredi Yayınları’ndan çıkan Tiyatro Benim Hayatım. Bu kitap bana, genç kızlığımdan itibaren sahnede hayranlıkla izlediğim bir sanatçıyı yakından tanıma fırsatı verdi. Onu dinlemek, dinlerken öğrenmek, hüzünlenmek, düşünmek, gülmek, tiyatronun derinliklerine dalmak ayrı bir tattı. 

Çehov, Gogol, Puşkin hele de Shakespeare ve Melih Cevdet Anday gibi hayran olduğu yazarlar üstüne saatlerce konuşabilirdi. Söyleyecek o kadar çok sözü vardı ki. Çünkü okurdu, okuduğunu paylaşırdı. Sadece dünü yaşamaz, bugünle de hesaplaşırdı. Onunla geçirdiğim her an beni zenginleştirdi. 

KENTER TİYATROSU

Yıldız Kenter’in hayatı sadece büyük bir sanatçı olduğu için değil, bu ülkenin kültür ve sanatla pek barışık olmayan ikliminde bir özel tiyatronun mücadeleli tırmanışını yansıttığı için de önemlidir. O, böylesi çorak bir sanat ikliminde, her fırsatta söylediğim gibi, tırnaklarıyla kazıyarak sanatçılığının ötesinde çok önemli bir adım atmış ve ilk özel tiyatro binasını Kenter Tiyatrosu’nu inşa etmek için elini taşın altına koymuştur. Elbette ki bu uğraşlarında en büyük destekçileri Müşfik Kenter, Şükran Güngör ve Kâmran Yüce olmuştur. Ama Kenter Tiyatrosu’nun temelini atan kişidir Yıldız Kenter. 

Uzun yıllar pırıl pırıl yandı o güzelim tiyatronun ışıkları ve kuyruklar oluştu gişenin önünde... Sonra, Shakespeare’in sözleriyle “Şölenlerimiz, oyunlarımız bitti artık!” diyerek Yıldız Hanım’ı son yıllarında adeta kahreden bir sessizliğe büründü. Ama ne güzel ki Kenter Tiyatrosu ışıkları, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun girişimleri sayesinde kısa zaman içinde yeniden yanmaya başlayacak. 

NARİN VE KÖKLÜ BİR AĞAÇ  

Oyunculuk, yönetmenlik, hocalık... Evet, Yıldız Kenter’i kıraç bir iklimde yetişmesi kolay olmayan nadide bir ağaca benzetirim ben. Yemyeşil dallarıyla narin ve köklü bir ağaç. Bu dallar onun öğrencilerine, sanatçılarına, seyircilerine uzanarak hepimizi kucakladı yıllar boyunca. 

Saymakla bitmez yaptığı olumlu işler, aldığı ödüller, yetiştirdiği gençler... Aklımın kıvrımlarına takılan oyunlar o kadar çok ki: “Çöl Faresi”, “Salıncakta İki Kişi”, “Ders”, “Sandalyeler”, “Antigone”, “Hamlet”, “Nalınlar”, “Pembe Kadın”, “İçerdekiler”, “Mikadonun Çöpleri”, “Vanya Dayı”, “Martı”, “Günden Geceye”, “Ben Anadolu”, “Babalar ve Oğullar”, “Master Class: Maria Callas”, “Kraliçe Lear”, “Konken Partisi”, “Hep Aşk Vardı” ve daha niceleri…

Saygıyla, sevgiyle anıyorum tiyatromuzun parlak Yıldızını bir kez daha...

Yazarın Son Yazıları

Genç bir kadının güçlü vedası...

Yerli ve yabancı, sahnelediği çalışmalarla seyircinin ilgisini ayakta tutan 29. İstanbul Tiyatro Festivali’nin son günlerinde izlediğim oyunlarından biriydi Bovary.

Devamını Oku
25.11.2025
Kasım’da buruk günler…

Dünden bugüne köprülerin altından geçen ve giderek bulanıklaşan sulara rağmen Ata’mız genç, yaşlı hepimizin içinde. Yanında. Yöresinde. Gerisi, “lafı güzaf”.

Devamını Oku
11.11.2025
Yapı Kredi Afife Tiyatro Ödülleri ve...

Kuşaklar değişiyor, kuşaklar gençleşiyor ve tiyatro adına verilen ödüller genelde bir yandan sanatçıları yeni yaratılar için teşvik ederken öte yandan da dünden bugüne alanlarında başarılı isimlere saygılarını sunuyor.

Devamını Oku
14.10.2025
Ses Tiyatrosu ve Beyoğlu çağrışımları...

Geçtiğimiz günlerde ENKA Sanat sponsorluğunda Porte Film yapımı olarak hayata geçen; yönetmenliğini Selçuk Metin’in, senaristliğini Zeynep Miraç’ın, görüntü yönetmenliğini Emre Okur’un ve müziklerini Cem Öğet’in yaptığı Ferhangi Bir Yaşam belgeselini izledik ENKA Açık Hava Tiyatrosu’nda.

Devamını Oku
30.09.2025
Seçkin bir kalem: Seçkin Selvi

Ödülün benim için önemli olan ikinci anlamı da sosyal yaşamın her alanında var olması gereken eleştirinin, Demokles’in kılıcına hedef olan bir siyasi kimlik kazandığı günümüzde, eleştirinin ve eleştirmenin onurlandırılmasıdır. Onurlandım, gururlandım, çok teşekkür ederim.

Devamını Oku
16.09.2025
Ferhan Şensoy gideli beri...

31 Ağustos 2021: Ferhan Şensoy’un aramızdan ayrıldığı tarih. O gideli beri sıklıkla bugün aramızda olsaydı, ülke olarak içine düştüğümüz bu kaosu acaba nasıl yorumlardı diye düşünürüm.

Devamını Oku
02.09.2025
Robert Wilson: Geriye dönüp bakmak

31 Temmuz 2025’te, dünyanın sayılı tiyatro insanlarından biri olan yönetmen Robert Wilson New York’ta yaratıcı çalışmalarının tohumlarını attığı, genç sanatçılara alan açtığı Water Mill Center’da, evinde vefat etti.

Devamını Oku
05.08.2025
Sevda Şener Hoca’ma saygı ve sevgi ile...

Prof. Dr. Sevda Şener 22 Temmuz 2014 tarihinde, 86 yaşında vefat etti.

Devamını Oku
22.07.2025
Bu nasıl bir ortam?

“Saygı” sözcüğünün içerdiği anlamlar, kapsadığı alanlar yok oluyor sanki birer birer. Başka ne olması beklenir ki zaten böylesi karanlık bir ortamda?

Devamını Oku
08.07.2025
‘Bir Babıâli Zirvesi’

Geçtiğimiz hafta, Beyoğlu’nda artık parmakla gösterilen tarihi binalarından biri olan Metro Han’da, Cumhuriyet gazetesi yazarı Zeynep Oral üstüne yapılmış olan Bir Babıâli Zirvesi belgeselini izledik. Belgeselin fikir babası ve yapımcısı gazeteci Nazım Alpman’ın yanı sıra; Habitat TV ve belgeselin yönetmeni Murat Toy, ekip arkadaşları ve de sevgili Zeynep’le o akıcı röportajı yapan Merve Küçüksarp Babıâli zirvesini bizlerle paylaşan isimler.

Devamını Oku
24.06.2025
Bir Oya Başak geçti dünyamızdan

Oya’nın o kendine özgü güzelim kahkahası çınlıyor kulaklarımda... Sıklıkla aklım Oya’ya kayar ve onun sıcaklığını, direncini düşünürüm. Dünyasına çarpan olumsuzlukları nasıl ötelediğini, insanı adeta eğiten olumlu duruşunu düşünürüm.

Devamını Oku
27.05.2025
Haldun Taner ustamıza selam...

7 Mayıs 1986 Haldun Taner’in 39 yıl önce aramızdan ayrıldığı tarih. Aslında aramızdan ayrılmış sayılmaz. Oyunlarıyla, öyküleriyle, denemeleriyle, eleştirileriyle her zaman yanımızda. Çağdaş tiyatromuzun bir büyük ustası. Sanat ve özgürlük onun çalışmalarının değişmez mottosu. Baskı ve sansür karşıtı, özgürlükten yana duruşuyla dünyamıza boyut katan bir “has insan” eğitmen, yazar, yorumcu...

Devamını Oku
13.05.2025
İnsanlar, mekânlar ve nesneler sahnede

İnsanlar, mekânlar ve nesneler sahnede

Devamını Oku
29.04.2025
Ionesco’nun eseri Tiyatro Oyunevi yapımıyla sahnede: ‘Kel Diva’ üstüne düşünceler

Ionesco’nun eseri Tiyatro Oyunevi yapımıyla sahnede: ‘Kel Diva’ üstüne düşünceler

Devamını Oku
15.04.2025
Olmuyor, olmuyor, olmayacak...

Olmuyor, olmuyor, olmayacak...

Devamını Oku
01.04.2025
‘Bir Kadın Uyanıyor’

‘Bir Kadın Uyanıyor’

Devamını Oku
18.03.2025
Hasan Âli Yücel’e saygıyla...

Hasan Âli Yücel’e saygıyla...

Devamını Oku
04.03.2025
Ümit Denizer’e geç kalmış bir veda...

Ümit Denizer’e geç kalmış bir veda...

Devamını Oku
18.02.2025
Yeni bir yıla girerken

Yeni bir yıla girerken

Devamını Oku
24.12.2024
Haldun Dormen 70. sanat yılı

Haldun Dormen 70. sanat yılı

Devamını Oku
10.12.2024
Bir kaynak kitap: Cumhuriyetin 100. Yılında Tiyatromuz

Bir kaynak kitap: Cumhuriyetin 100. Yılında Tiyatromuz

Devamını Oku
26.11.2024
Geyvan McMillen’e sevgiyle...

Geyvan McMillen’e sevgiyle...

Devamını Oku
12.11.2024
Cumhuriyetin yüzü

Cumhuriyetin yüzü

Devamını Oku
29.10.2024
Tiyatro müzeleri buluşuyor...

Tiyatro müzeleri buluşuyor...

Devamını Oku
16.10.2024
Suna Keskin: Tiyatroya adanmış bir yaşam

Suna Keskin: Tiyatroya adanmış bir yaşam

Devamını Oku
15.10.2024
Eğitimin amacı nedir?

Eğitimin amacı nedir?

Devamını Oku
17.09.2024
‘Hatırlayamadıklarımız’

‘Hatırlayamadıklarımız’

Devamını Oku
03.09.2024
Bir kez daha ‘Merhaba’ Genco Erkal...

Bir kez daha ‘Merhaba’ Genco Erkal...

Devamını Oku
06.08.2024
ENKA Sanat’ta ‘Geçen Gün’

ENKA Sanat’ta ‘Geçen Gün’

Devamını Oku
23.07.2024
Gerçeklerle yüzleşmek: ‘Sivas ‘93’

Gerçeklerle yüzleşmek: ‘Sivas ‘93’

Devamını Oku
09.07.2024
Neler oluyor bize?

Neler oluyor bize?

Devamını Oku
11.06.2024
Eğitimin özüdür aydınlık kafalar...

Eğitimin özüdür aydınlık kafalar...

Devamını Oku
14.05.2024
‘İnsan biriktirmek...’

‘İnsan biriktirmek...’

Devamını Oku
30.04.2024
Kopenhag: Bellek, belirsizlik ve sorgulamalar

Kopenhag: Bellek, belirsizlik ve sorgulamalar

Devamını Oku
23.01.2024
Ayla Algan’ın ardından...

Ayla Algan’ın ardından...

Devamını Oku
09.01.2024
Söz ve müzikle ÖZGÜRLÜK

Söz ve müzikle ÖZGÜRLÜK

Devamını Oku
26.12.2023
Mekâna özgü bir oyun...

Mekâna özgü bir oyun...

Devamını Oku
12.12.2023
27. İstanbul Tiyatro Festivali’nin ardından! ‘Çocuklar gibi şendik...’

27. İstanbul Tiyatro Festivali’nin ardından! ‘Çocuklar gibi şendik...’

Devamını Oku
28.11.2023
Hakikati aramak...

Hakikati aramak...

Devamını Oku
14.11.2023
100 yıl kutlamalarının ardından...

100 yıl kutlamalarının ardından...

Devamını Oku
31.10.2023