Tango: Ciddi bir kültür mirası
Evin İlyasoğlu
Son Köşe Yazıları

Tango: Ciddi bir kültür mirası

08.11.2023 04:00
Güncellenme:
Takip Et:

“Tango” sözcüğü her zaman hülyalı bir geçmişi çağrıştırır. Doğduğu Arjantin topraklarında bir geleneği, bir yaşam biçimini yansıtır. Tutkuları, kavgaları, aşkları dile getirir. Ve içinden çıktığı düzenin kültür birikimini ortaya koyar. Değişik ülkelerde, değişik zamanlarda yeni kimliklere bürünmüştür. Bizler için ilk Batı’ya açılışın, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş günlerindeki ilk baloların coşkusunu anımsatır. Dolayısıyla bir nostaljidir ve günümüzün yeni yöntemleriyle zenginleşmiştir.

Avusturya’nın ilk tipik tango orkestrası ve Avrupa’nın tek özgün tango topluluğu olan BAND-O-NEON “Orquesta típica de Tango”, Mayıs 1995’te kurulmuş, adını tangonun karakteristik çalgısı “bandoneondan”dan almıştı. Topluluğun dağarcığında klasik dönem (1880-1917), geçiş dönemi (1917-1925) ve tango nuevo dönemi (1925-1948) ile çağdaş dönemin yapıtları da yer alıyor. Onlarla ilk kez Boğaziçi Üniversitesi Albert Long Hall sahnesinde tanışmıştık. Kurucuları Viyana Müzik Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ertuğrul Sevsay ile bu kez çok daha geniş bir ekiple Cemal Reşit Rey sahnesinde buluştuk. Aynı zamanda endokrinoloji profesörü olan Sevsay, Cemal Reşit Rey’in kompozisyon öğrencisi olarak yetişmişti.

Sevsay, konser boyunca sahnedeki açıklamalarıyla dinleyiciyi aydınlattı: Arjantin tangosunun yüz yılı aşkın bir süredir tazeliğini korumasını yeni uyarlamalara (aranjmanlara) bağlıyordu. Ona göre Arjantin tangosu 1898’den başlayan klasik döneminden sonra, dört ayrı dönemde hem stil hem de biçim olarak kendini yenilemiş. Özellikle üçüncü dönemde (1935-1948) eski tangolar yeniden düzenlenmiş. 1948’den sonra tango tarihi yeni dönemine (tango nuevo) girmiş. Bu dönemde yazılan yeni tangolar büyük ilgi görürken eskilerin yeni tekniklere göre, özgün tarza ters düşen bir şekilde modernize edilmesi ise hemen hiç kabul görmemiş.

BAND-O-NEON topluluğu klasik tangoların ünlü Arjantin orkestraları tarafından oluşturulan karakteristik yorumlarını korumanın önemini bilmiş ve klasik tangoları modernleştirmek yoluna gitmemiş. Orkestranın son dönem düzenlemeleri ünlü Arjantin tango okullarının etkisini yansıtıyor. Öte yandan, çağdaş tangolar grubun repertuvarında önemli bir yere sahipler. Cemal Reşit Rey salonunda Necip Celal Andel’in bestelediği Türk tangolarını dinledik. Her birisi ailemizin önceki kuşaklarından duyduğumuz değerli ve keyifli yapıtlardı. Orkestra topluluğunun yanı sıra, şarkı söyleyen Beste Alaca Pummer, Seçil İlker, Ali Pınar, Bahar Sarıboğa ve Tanju Yıldırım gibi solistlerden, Marina Navvone ve Annatina Luck gibi dansçılardan oluşuyordu. Düzenlemeleri de Sevsay kendisi yapmıştı. CRR salonunu tepeden tırnağa doldurmuş dinleyicilerin arasında çok yaşlılarla çok gençler de vardı. Hem eğlendiler hem de Sevsay’ın açıklamalarıyla tangonun ciddi bir kültür mirası olduğunu öğrendiler.

NAZ İREM VE CEM MANSUR

İş ve fikir platformu MARKA 2023, bu yıl Cumhuriyetin 100’üncü yılına adadığı buluşmasının kapanışını Cem Mansur yönetiminde “MARKA 2023 Senfoni Orkestrası”nın konseri ile AKM’de gerçekleştirdi. Salonu tıklım tıklım dolduran konserin tüm geliri, okulöncesi yaş aralığındaki depremden etkilenen çocukların travmalarını hafifletmek üzere, Yapı Kredi tarafından hayata geçirilen “Yarınlara Kartopu” eğitim programına aktarılacak.

Konserde genç kemancımız Naz İrem Türkmen gecenin yıldızıydı. Bu harika çocuğumuz gün geçtikçe kendini aşıyor. Sarasate’nin “Zigeunerweisen”ın (Çigan Havaları) müthiş bir ajilite ile uçurdu. Naz, Güher-Süher Pekinel Dünya Sahnelerinde Genç Müzisyenler projesinin bir üyesi. Üsküdar Amerikan’ı bitirip bu yıl Salzburg’a taşındı. Münih Konservatuvarı’nda Sonya Korkeala’nın öğrencisi. Salzburg’da da liseye devam ediyor. Yarınlarda onun adını çok duyacağız.

Yazarın Son Yazıları

Aya İrini: İKSV Festivali’nin tanığı

Aya İrini: İKSV Festivali’nin tanığı

Devamını Oku
03.12.2025
Aykal-Darmar-Hornung ve Saygun

Geçen haftaki İDSO/DenizBank konserleri çerçevesindeki konseri değerli şefimiz Gürer Aykal yönetti.

Devamını Oku
26.11.2025
A.A. Saygun ve Gürer Aykal

Uzun yıllar önce maestro Gürer Aykal ile yaptığım bir söyleşide şöyle anlatıyordu...

Devamını Oku
19.11.2025
Tekfen Filarmoni ve Borusan İstanbul Filarmoni’den unutulmaz konserler

Geçen hafta Aziz Shokhakimov yönetimindeki Tekfen Filarmoni Orkestrası’nın İşSanat’taki açılış konserini dinledik.

Devamını Oku
12.11.2025
Erdal İnönü ve Zehra Yıldız

Erdal İnönü geçen hafta ölümünün 18. yıldönümünde mezarı başında anıldı.

Devamını Oku
05.11.2025
O ne güzel heyecandı

Bizim çocukluğumuzda Cumhuriyet Bayramı kutlamaları ilkokulda, ortaokulda yapılan törenlerle, marşlarla, okunan şiirlerle dolu dolu geçerdi.

Devamını Oku
29.10.2025
Howard Griffiths’i yeniden dinlemek

İngiliz orkestra şefi ve viyolacı Howard Griffiths ile dostluğumuz yıllar öncesine dayanır.

Devamını Oku
22.10.2025
Yeni mevsim hızlı başladı

Eskiden orkestraların mevsime başlarken ilk konserleri için “Daha üyeler yaz mahmurluğunu üstlerinden atamamış” diye eleştiriler çıkardı.

Devamını Oku
15.10.2025
İstanbul’da yeni mevsim rengârenk

Yaz yavaş yavaş bitiyor.

Devamını Oku
08.10.2025
Türk Dil Kurumu ödülüm

Türk Dil Kurumu ödülüm

Devamını Oku
01.10.2025
Leylâ Pamir’i anmak

Leylâ Pamir (1930-2023) çok değerli bir müzik insanıydı.

Devamını Oku
24.09.2025
Pekineller bir ilki gerçekleştirdi

Geçen hafta Atatürk Kültür Merkezi’nde 6-12 Eylül tarihlerinde yapılan “Pekinel Uluslararası Masterclass”ın AKM Tiyatro Salonu’ndaki kapanışını izledim.

Devamını Oku
17.09.2025
Dört günde iki kent ve bol müzik

Geçen hafta dört günlük bir Polonya turundaydım.

Devamını Oku
10.09.2025
Cem Mansur ve gençler

Cem Mansur’u uzun yıllardır tanırım. Özellikle gençlerin elinden tutması, onlara güvenmesi; orkesta programı hazırlarken bildik yapıtların yanı sıra çağdaş ya da az bilinen tarihi yapıtları izleyiciye ve orkestra üyelerine tanıtması onun en önemli başarılarındandır.

Devamını Oku
03.09.2025
Nehir söyleşisi nedir?

Bilmem dikkat ediyor musunuz son yıllarda ortaya çıkan “nehir söyleşisi” alt başlığı ile bir edebiyat türü var.

Devamını Oku
27.08.2025
Bülent Tarcan: Bir cerrah ve besteci

Kimi isimler, tarihe bir değil, iki imza atmıştır. Örneğin Bülent Tarcan!

Devamını Oku
20.08.2025
Sabah mutlu uyanmak

İnsan ne zaman mutlu uyanır?

Devamını Oku
06.08.2025
Müzikte Turquerie

Osmanlılar 14. yüzyılda Balkanlar’a girmiş, 15. yüzyılda Konstantinopolis’i fethetmiş ve 16. yüzyılda Viyana kapılarına dayanmış, uzun süre Avrupa’nın korkulu rüyası olmuşlar.

Devamını Oku
30.07.2025
Mizah, tango ve Scarlatti

Son zamanda yayımlanan üç kitaba değinmek istiyorum...

Devamını Oku
23.07.2025
53. festival de sona erdi

Bizim kuşak çok genç yaşlarındaydı İstanbul Müzik Festivali ile tanıştığında. Festivalin başlaması ilkbaharın gelmesiydi.

Devamını Oku
02.07.2025
Alfred Brendel’ın ardından

Çağımızın efsane piyanisti Alfred Brendel, ne harika bir çocukmuş ne de ailesinde bir başka müzisyen varmış.

Devamını Oku
25.06.2025
İstanbul’un her köşesi müzik

Önceki hafta 53. İstanbul Müzik Festivali güzel bir coşkuyla başladı: Yöneticiler, çalanlar, dinleyiciler hepsi yıllar içinde artık kocaman bir aile olmuş.

Devamını Oku
18.06.2025
Sessizlik-festival-Musa Bey

Geçen hafta Kurban Bayramı’ydı. Dört buçuk gün kadar sürdü.

Devamını Oku
11.06.2025
Elektra ve Nil Venditti

19. yüzyılın sonundaki post romantik besteci Richard Strauss (1864-1949) art arda iki opera birden besteler.

Devamını Oku
04.06.2025
Oya Başak’a mektup

Sevgili Oya’cığım, biliyorum, birazdan arayıp: “Bu hafta beni hangi konserlere götürüyorsun” diye soracaksın.

Devamını Oku
28.05.2025
BİFO’nun son konseri ve Gılgameş

Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası Carlo Tenan’ın yönettiği seçkin bir programla mevsimi kapattı.

Devamını Oku
21.05.2025
ENKA/Can Kiracı/ Opera Bale Festivali

ENKA/Can Kiracı/ Opera Bale Festivali

Devamını Oku
14.05.2025
Muhittin ve Gülseren Sadak

Muhittin ve Gülseren Sadak

Devamını Oku
30.04.2025
Aykal, Naz İrem ve Levendoğlu

Aykal, Naz İrem ve Levendoğlu

Devamını Oku
16.04.2025
Avrupa orkestralarında iki viyolacımız

Avrupa orkestralarında iki viyolacımız

Devamını Oku
09.04.2025
Dört dörtlük bir dinleti

Dört dörtlük bir dinleti

Devamını Oku
02.04.2025
Suna Korat’ı hiç dinlediniz mi?

Suna Korat’ı hiç dinlediniz mi?

Devamını Oku
26.03.2025
Aya İrini: Festivalin efsane tanığı

Aya İrini: Festivalin efsane tanığı

Devamını Oku
19.03.2025
BİFO’dan unutulmayacak bir dinleti

BİFO’dan unutulmayacak bir dinleti

Devamını Oku
12.03.2025
Maria Callas ve Leyla Gencer

Maria Callas ve Leyla Gencer

Devamını Oku
05.03.2025
Zehra Yıldız Vakfı’nın yeni atılımları

Zehra Yıldız Vakfı’nın yeni atılımları

Devamını Oku
26.02.2025
İstanbul Festivali sınırların ötesinde

İstanbul Festivali sınırların ötesinde

Devamını Oku
19.02.2025
Usmanbaş: Sükûnetler denizi

Usmanbaş: Sükûnetler denizi

Devamını Oku
05.02.2025
Boğaziçi’ndeki orgumuz

Boğaziçi’ndeki orgumuz

Devamını Oku
29.01.2025
Berger ve Ayla Erduran

Berger ve Ayla Erduran

Devamını Oku
22.01.2025