“Deniz kenarlarını orman alanlarını betona çevirme gayretinde olanlar var. Şu para, kapitalizm, nelere muktedir... Orman morman ne var ne yok kesiyor atıyor... Doğa şöyle olmuş böyle olmuş umurunda değil.”

Bu sözleri “marjinal bir çevreci” söylemiyor... Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a ait bu sözler... Hedefinde gayrimenkul rantçıları var ama olsun. Ormanlara göz dikenler sadece onlar değil.

Türkiye’nin gündeminde bir süredir Akbelen Ormanı var. Muğla’nın Milas ilçesine bağlı İkizköylülerin Yeniköy Kemerköy Termik Santralları ve kömür madenine karşı iki yılı nöbette geçen dört yıllık bir hukuk mücadelesi var...    

Ağaçlara sarılan 90 yaşındaki Zehra Nine, iki gözleri yaşlı köyünü kaybetmemek için her türlü zorbalığa isyan eden kadınlar, erkekler var.

İkizköy’de bitmeye mahkûm kömür için köylüyü yerinden eden, ormanı katleden, içinde yaşayan kuşu, sincabı, kurdu, 300’ün üzerinde endemik bitkiyi yok eden bir kıyım yaşanıyor. Kesilen her ağaçla yüreklerimiz kanıyor.  

Ve ne yazık ki bu haykırışlar, çaresiz çabalamalar gözlerdeki dolar işaretlerine hiçbir şey ifade etmiyor.  

HER YER AKBELEN

Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde olağanüstü toplantıya da konu olan bu mücadele aslında sadece İkizköylülerin ormanlarını koruma mücadelesi değil. Hepimizi derinden ilgilendiriyor. Çünkü “Akbelen giderse her yer gidecek...”

Sadece Akbelen değil Türkiye’de ormanlar için yıllardır mücadele eden TEMA Vakfı’nın dikkat çektiği bir çalışma bu sözlerin ne anlama geldiğini çok net gösteriyor.

Dün TEMA Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Deniz Ataç’la konuştum. Anlattıkları gerçekten endişe verici.

TEMA olarak 2019’dan itibaren maden ruhsatlarına ilişkin bir çalışma başlattıklarını söylüyor Ataç ve şunları anlatıyor:

- Maden Petrol Arama Genel Müdürlüğü’nden il bazında ruhsat haritalarını satın alıyoruz.

- Bu haritalar üzerinde maden gruplarından sadece altın, gümüş platin, bakır, kurşun, çinko, demir, krom, civa, kobalt, linyit kömürü, taş kömürü asbest, bor vb. metalik madenler, uranyum, toryum, radyum gibi elementleri içeren radyoaktif mineraller ve diğer radyoaktif maddelere ait ruhsatları çalışıyoruz.

- Özellikle bu grubu seçmemizin nedeni, bu grup madenlerde çıkarma, zenginleştirme faaliyetlerinin ekosistem üzerinde geri dönüşü olmayan tahribatlar yaratması.

TABLO ENDİŞE VERİCİ

Bu kapsamda 28 il üzerinde çalışmışlar ve karşılaştıkları tablo korkunç. Ataç, 28 ilin yüzölçümünün ortalama yüzde 67’sinin tahribat yaratan madenlere ruhsatlı olduğunu tespit ettiklerini söylüyor.

“Yani üzülerek söylüyorum ki şu anda milli parklardan içme suyu havzalarına, orman alanlarından arkeolojik sit alanlarına kadar ülkemizin hemen her yerinde verilmiş maden ruhsatları var” diyor.

Tehdit altında olan yerler arasında tarihi ve kültürel zenginliğe sahip Kaz Dağları, Eğrigöz Dağı, Cerattepe, Fatsa, Tokat, Erzincan, Tunceli, Muğla gibi bölgeler var.

2020 yılında aldıkları ruhsat verilerine göre Muğla’nın yüzde 59’u ruhsatlı. Yani orman alanlarının yüzde 65’i, tarım alanlarının yüzde 48’i, mera alanlarının yüzde 35’i, korunan alanların yüzde 63’ü, milli parkların yüzde 85’i, yaban hayatı koruma alanlarının yüzde 90’ı ve önemli doğa alanlarının yüzde 51’i bu grup madenlere ruhsatlandırılmış durumda.

Ataç üstelik taşocakları, mermer ocaklarının bu oranlara dahil olmadığını da hatırlatıyor.

YENİ KANUN ŞART

Tüm bu ruhsatlı kömür ocakları faaliyete geçtiğinde ise Muğla’da 60 köyün yok olacağını ve kentin ciddi bir susuzluk tehdidi ile karşı karşıya kalacağını anlatıyor Ataç...

Bugüne kadar zaten kömür nedeniyle 8 köyün tamamı, 15 köyün ise önemli kısmı yok olmuş.

TEMA olarak bir kampanyaya hazırlandıklarını söyleyen Ataç, “Maden yapılamayacak yerler belirlemeli ve kanunla koruma altına alınmalı. Akbelen’de son yaşadıklarımız üzülerek bir kez daha gösterdi ki kanun korumazsa maden yaşatmıyor” diyor.

İklim krizinin günlük hayatımıza artık tamamen girdiği böyle bir dönemde kömür için hâlâ mücadele edilmesini açıklamak ise akıl almıyor!