Amerikan medyası Bloomberg, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun açıklamalarından hareketle yaptığı haberde “Türkiye, Rus Füze Uzmanlarını Biden’a Sinyal Olarak Eve Gönderecek” başlığını kullandı (Selcan Hacaoğlu, bloomberg.com, 31.5.2021). Haber, Türk basınına “gönderecek” yerine “gönderdi” diye yansıdı. 

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov haberleri yalanladı: “Türkiye’de bulunan uzmanlarımızın hepsi, planlı bir biçimde evlerine geri dönüyor, zira Türk personelin eğitimi ve işlerin devri konusundaki görevlerini tamamladılar. Dönüşleri önceden planlanmış olduğu gibi gerçekleşiyor. Bunu bir eve gönderme veyahut kovma şeklinde yansıtmak, kesinlikle yanlış, hiç doğru değil.” (Sputnik, 3.6.2021)

RUS ASKERİ UZMAN BİLMECESİ

Moskova yalanladı ama biz bu yazıyı yazıişlerine teslim edene kadar Ankara’dan herhangi bir yalanlama gelmedi. 

Oysa basına yansıdığı kadarıyla Çavuşoğlu’nun yaptığı açıklamadan Bloomberg’in sunduğu sonucu çıkarmak olası değil. Çavuşoğlu, 31 Mayıs 2021 günü gazetecileri bilgilendirirken S-400 konusunda şunları söylemiş: “Yüzde 100 bizim kontrolümüzde olacak. O yüzden pek çok mühendisi, teknisyeni Rusya’ya gönderdik eğitim için ve burada hiç Rus askeri ve uzmanı bulunmayacak.” 

Bloomberg “Hiç Rus askeri bulunmayacak” sözünü “gönderilecek” diye mi yorumladı, yoksa bunu “Rusya’ya eğitim için gönderilen Türk teknisyenler” ile mi karıştırdı, bilemiyoruz. 

Ya da Çavuşoğlu, basına yansıyandan daha fazlasını mı söyledi, onu da bilmiyoruz. Zira Çavuşoğlu bu açıklamayı Atina’da, bir grup gazeteciyle kahvaltıda yaptı ve basına da çok fazla ayrıntı yansımadı. Tabii bu önemde konular, Atina’da bir kahvaltı yerine, Ankara’da derli toplu bir basın bilgilendirme toplantısında açıklansa, çok farklı olurdu!

ELBİRLİĞİYLE MANİPÜLASYON 

Dün gazeteci Ceyda Karan ile bu konuyu Sputnik Radyosu’nda, Eksen programında konuştuk. Görebildiğim kadarıyla ortada “elbirliğiyle” yapılan bir manipülasyon var:

1. adım: Bloomberg, Çavuşoğlu’nun açıklamasını sorunlu bir şekilde yorumladı.

2. adım: Haber, Türk basınına yansıtılırken “gönderilecek” yerine “gönderildi” denilerek tamamen çarpıtıldı. 

3. adım: Rus uzmanların zaten takvime göre ülkelerine dönüyor olmasının ABD medyası tarafından “Biden’a sinyal” diye, Türk basını tarafından da “gönderildi” diye yorumlanması, Çavuşoğlu ve AKP iktidarını rahatsız etmedi. Çünkü yalanlamadılar.

Bu durumda çarpıtılmış haberin, 14 Haziran’da yapılacak Erdoğan-Biden görüşmesi öncesinde “iyi bir sinyal” olabileceğinin düşünüldüğü anlaşılıyor.

ABD’NİN AKP’YE SUNDUĞU ALTERNATİF

Nitekim ABD ile AKP arasındaki “non-paper” alışverişi, ortada ciddi bir pazarlığın olduğunu gösteriyor. Çavuşoğlu, 24 Mart’ta Brüksel’de ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’e S-400’le ilgili verdiği “non-paper”ın, “teknik bir öneri” yerine bu kez “siyasi bir öneri” olduğunu belirtiyor (Mehmet Acet, Yeni Şafak, 2.6.2021).

Ya ABD’nin “non-paper”a yanıtı? Ankara’ya gelen ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Wendy Sherman’ın CNN Türk’te yaptığı açıklama bir yanıt verdiklerine işaret ediyor: “Alternatif sunduk, tam olarak ne yapmaları gerektiğini biliyorlar. Umarım ortak bir yol bulabileceğiz.” (Sena Alkan, CNN Türk, 28.5.2021)

TÜRK-RUS İŞBİRLİĞİNİN ÖNEMİ

Ne AKP’nin ABD’ye verdiği non-paper hakkında ne de ABD’nin AKP’ye sunduğu alternatif konusunda doyurucu ayrıntı var. Bildiğimiz, bu konuda pazarlıkların sürdüğü. Görünen o ki AKP 14 Haziran nedeniyle zaman kazanmaya çalışıyor.

“Rusya’yla kendisine alan açan ve bunu ABD’yle pazarlığında kullanan” neo-Abdülhamitçiliğin anlamadığı şu: Bu türden ilişkiler her zaman iki taraftan kazanç sağlamaz, hatta çoğunlukla iki taraftan da kayıpla sonuçlanır!

Türkiye-Rusya ilişkileri taktik düzlemin değil, stratejik düzlemin konusudur ve Karadeniz’den Kafkaslar’a, Doğu Akdeniz’den Ortadoğu’ya kadar pek çok alanda kritik önemdedir. Erdoğan’ın iktidarını sürdürebilmek için ABD’ye verebileceği tavizlere kurban edilemez!