“Bir ülkeyi tanımak istiyorsanız o ülkede insanların nasıl öldüğüne bakın” demiş Albert Camus. Son 21 yılda yaşadıklarımız ve can kayıpları adeta bu sözü doğruluyor. 

Sel felaketi bunların sonuncusu. 

2021’de AFAD ve Şanlıurfa Valiliği’nin “İl Afet Risk Azaltma Planı” var. Raporda yaşanacaklar yazılmış. Cavşak, Karakoyun, Akpınar dereleri için “Sel olacak” uyarısı verilmiş. Ve dereler taştı. Yani her şey biliniyordu. Şanlıurfa’da ölümlerin yaşandığı o alt geçidi anlatmam lazım.

‘PROJEM ONAYLANMADI’

Abide Köprülü Kavşağı daha birkaç ay önce törenle açıldı. Aslında bu proje yeni değil. 2012’de gündeme geldi. 

Dönemin Şanlıurfa Büyükşehir Belediye Başkanı Eşref Fakıbaba, bir proje tasarladı. Dönemin bakanları Binali Yıldırım ve Faruk Çelik projeyi maliyetli buldu ve başka bir proje hazırlatıldı. Fakıbaba, “Benim projem onaylanmadı. Sel olacak diye uyardım. Kimler burayı imara açtı, açıklasınlar” dedi. 

Sonrasında ihale düzenlendi. Su basan altgeçit işini de içeren yapım ihalesini Miraç-Yol ve Necdet Şeli iş ortaklığı üstlendi. 36 milyon 302 bin TL maliyetle çıkılan ihaleyi, yüzde 52 kırımla bu firma kazandı. Açılışını yine Erdoğan yaptı. 

Su altında kalan viyadüğün üst yolları da 104 milyon TL’ye GÜRBAĞ gruba ait OHİTAN adlı firma tarafından yapıldı. GÜRBAĞ Yönetim Kurulu Başkanı Halil Bağıban ENR tarafından düzenlenen “Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi” listesine girdi ve ödülünü Erdoğan’dan aldı. OHİTAN inşaat aynı zamanda Antakya-Samandağ arasındaki karayolu ikmal ihalesini de almıştı. Bu firma ihaleyi 2021’de 140 milyon TL bedel ile kazandı. Ancak ihale mahkeme kararı ile iptal edildi. Bir yıl sonra ihale yine yapıldı. Aynı firma bu kez ihaleyi 382 milyon TL’ye aldı.

TEHDİT MESAJI GELDİ  

Bu bilgileri sosyal medya hesabımdan paylaştım. Mesaj kutuma firmanın resmi Twitter adresinden altgeçidi kendilerinin yapmadığını sadece üstgeçitleri yaptığını belirten, bu nedenle benim paylaşımımı silmemi isteyen, silmezsem mahkeme ile tehdit eden bir mesaj geldi.

Kaldırmadım. Ancak içime şüphe düştü bir defa ve araştırmaya başladım. Eyvah ki eyvah...

Firmanın ve yetkililerinin neden ısrarcı olduklarını anladım. DSİ (Devlet Su İşleri) 2 Kasım 2022 tarihinde belli istekliler (!) arasında ihale düzenliyor. İhaleye konu işin adı Silvan Tüneli İkmali 2. kısım. Yani tünel yaptırılacak. İhaleyi Dentaş Uluslararası İnşaat AŞ ve OHİTAN İnşaat Mühendislik iş ortaklığı alıyor.

Bu tür ihalelerde firmalar tarafından iş deneyim belgesi firmalar tarafından sunulur. OHİTAN İnşaat da yurtdışında üstlendikleri işlerin deneyim belgesini sisteme yüklüyor.

Buna göre şirket, Irak’ta Penjwen Tünel Yapım işini 2014 tarihindeki sözleşme ile 138 milyon 232 bin dolar karşılığında yapıyor. Yine Irak’ta Süleymaniye-Darbendikan Yol Yapım işini, 184 milyon 706 bin dolar karşılığında 2016 yılında teslim ettiği belirtiliyor.

KONSOLOSLUK ARAŞTIRMIŞ

Ancak ihaleye katılanlardan biri bu sunulan iş deneyim belgelerinin sahte olduğunu Kamu İhale Kurumu’na (KİK) bildiriyor. İhale kurumu şikâyeti kayda alıyor ve soruşturmaya başlıyor.

Durum Dışişleri Bakanlığı’na soruluyor. Bakanlık da (25 Ocak 2023 tarih ve 35549316 sayılı) Dışişleri Bakanlığı İkili Siyasi İşler Genel Müdürlüğü yazısında süreci anlatıyor. 

Şirketin iş bitirme belgelerinde sundukları projeleri önce IKBY İmar ve İskân Bakanlığı’na soruyorlar. Herhangi bir kayıt çıkmıyor. Daha sonra Erbil Başkonsolosluğu şirketi araştırıyor. Gerek Penjwen Kaymakamlığı gerek Süleymaniye Karayolları Müdürlüğü gerekse valiliğin projeler şubesi nezdinde yapılan araştırma sonucunda, “Penjwen Tüneli” projesinin sadece İranlı bir firma tarafından tasarımının yapıldığını ancak, projenin fiiliyatta hayata geçirilmediğini belirtiyorlar. 

Tabii bu ifadeler hep kâğıt üstünde ya da şifahen yapılıyor. Çünkü Iraklı yetkililer, yerinde incelemeyi İran sınırındaki bölgenin güvenli olmaması nedeniyle yapamıyor.  

OHİTAN firması “araştırmanın şifahi olarak yapıldığı ve geçerli olmadığı” gerekçesiyle itiraz ediyor. Dışişleri Bakanlığı bununla da yetinmiyor.

HEYET GÖNDERİLMİŞ 

Bu sefer yerinde tespit için Erbil Başkonsolosluğu refakatinde Irak/Erbil, Süleymaniye’ye 21-23 Ocak’ta heyet gönderiyor. Görevlendirilen heyetin temas sonrası hazırladığı “Yurtdışı geçici görev raporu”nda özetle başvuru sahibi şirketin yaptığı iddia edilen “Penjwen Tünel Yapım İşi”nin hiç var olmadığı belirtiliyor. 

Devamında, “Süleymaniye Darbendikan Yol Yapım İşi”nin hiçbir kısmının bu firma tarafından yapılmadığı, resmi yazı ile bildirilmiş olmakla birlikte Erbil’de Irak Kürt Bölgesel Yönetimi, İmar ve İskân Bakan Yardımcısı Dr. Agreen Abdulla Azeez, Süleymaniye Karayolları Genel Müdürü Muhammed Celil Mecid ve Süleymaniye Yol ve Köprüler Genel Müdür Yardımcısı Salih Abdullah Kadır ile yapılan görüşmelerde de bu durumun teyit edildiği aktarılıyor. Ayrıca yapıldığı iddia edilen tünelin, Erbil’deki firma ortağı tarafından ne harita üzerinde ne de yerinde gösterilemediği ifade ediliyor. 

Yani özetin özeti...

Bana tweet sildirmeye çalışan şirketin ihaleyi almak için sunduğu iş deneyim belgeleri sahte çıkıyor.

DSİ Genel Müdürlüğü Hukuk Müşavirliği de şirket hakkında ihale yasağı getirilmesi için geçen 30 Ocak’ta suç duyurusunda bulunuyor. 

‘KARARA İTİRAZ EDECEĞİZ’ 

Yine de cevap hakkı kutsaldır diyerek şirketi aradım. Şirketin avukatı şu cevabı verdi: “Karar doğru, KİK platformunda yayımlandı ancak Resmi Gazete’de yayımlanmadı. Daha hukuki süreç tamamlanmadı. Yargıya taşıyacağız, dava devam ediyor. Biz karara itiraz edeceğiz. Çünkü idarenin yaptığı usulsüzlükler var. Yasaklama kararı sözle alındı. Burada bir art niyet var. Yurtdışına sözle sordular. Sözlü beyan ile yasaklama kararı çıktı. Doçentlerden görüş aldık ve dosyaya sunacağız. Dosyanın altını doldurabilmek için Dışişleri Bakanlığı izin vermemesine rağmen kalkıp yere gittiler. Yaptıkları tamamen hukuksuz.”

Ben tekrar sordum. Bu işler yapıldı mı yapılmadı mı?

Avukat, “Tabii ki yapıldı” dedi. Devamında da “O projeler değil başka birçok proje yaptık. Irak’ı yeniden yapılandıran firmayız. Ülkemize 170 milyar dolarlık iş yaptık. Sözleşme, hakedişler... Biz de mahkemeye sunacağız” ifadelerini kullandı. 

“Bana gönderir misiniz gelen resmi yazıları” diye sordum.

“Hayır. Gönderemem” yanıtını aldım. Takdir kamuoyunun.

‘KABUL ETMEDİK’

İYİ Parti Genel Başkan Başdanışmanı Fakıbaba, Şanlıurfa’da tarımlara bina yapılmasıyla ilgili de konuştu. Fakıbaba, “Son 4 yılın mal varlıklarını incelemek lazım” dedi ve şunları söyledi: “Tarım arazilerini imara açmak istediler. Biz kabul etmedik. Şimdi ki belediye başkanının kardeşi Uğur Beyazgül o zaman il encümen başkanıydı. Birinci sınıf tarım arazisini imara açtı. Ben belediye başkanı olarak valiye, savcıya, bakanlara, cumhurbaşkanına dilekçe yazdım. 8 yıl oldu hâlâ cevabını alamadım.”