
Günümüzde dünya artık görsellik dünyası. Hızlanan zaman içinde çoğunluğun okuma yerine izlemeyi yeğlemesinin ardında yatan ana kaygı bu hıza ayak uydurmak. Biraz da işin kolayına kaçmak galiba... Sonuçta etkisinin büyük olduğuna ilişkin kimselerin kuşkusu yok.
Geçtiğimiz günlerde önce Tel Aviv sokaklarına asılan panolarda görücüye çıktı; sonrasında televizyon kanalları aracılığıyla tüm dünyaya servis edildi bu fotoğraf. Barış sözcüğünün de yer aldığı görselin ana başlığı “İbrahim İttifakı”. Fotoğraftaki öteki yazılar da Ortadoğu Bölgesel Güvenlik Koalisyonu. Bu sözcükler zaten okunuyor fotoğrafta. Kanımca asıl önemli olan fotoğraftaki düzenleme. Ortada yer alan ABD Başkanı Trump’ın iki yanına dizili 11 kişi Ortadoğu ülkelerinin liderleri... İçlerindeki İsrail başbakanı dışında diğerleri Müslüman-Arap ülke liderleri.
Peki, bu fotoğrafı ilginç kılan nedir? Bir bölgeye uygulanan politikanın baş aktörü ile yedek oyuncularının hiyerarşik düzen içinde yer almalarıdır. Diğerlerine göre oransal açıdan daha büyük gösterilen Trump’ın önemine vurgu yapıldığı açık. Kendisinin, adı geçen bölgedeki bir ülkenin başkanı olmamasına karşın onların arasında ve daha büyük olarak gösterilmesi başrolde olduğunun kanıtı sayılır. Elbette soluna aldığı İsrail Başbakanı Netanyahu’yu göz ardı etmemek gerek.
İsrail’in uyguladığı soykırım politikası karşısındaki Müslüman Arapların güçsüzlüklerini herkes televizyonlardan izliyor. Bu duruma ülkemiz de ekleniyor. Bol slogan, bol dinsel temalı gösteri dışında bir şey yapıldığı yok. Her gün sayısı belirsiz Gazzeli bomba, kurşun ve açlıkla öldürülüyor.
‘İBRAHİM İTTİFAKI’
Olanlara karşı Trump’ın böyle bir reklama gitmesinin gerisinde Müslümanların Yahudilere karşı olası tepkilerini törpüleme kaygısı var. “İbrahim İttifakı” vurgusuyla Müslümanlarla Yahudilerin aynı kökten geldiğine değiniliyor. Kuran’da da duruma ilişkin bir söz geçiyor. Nahl suresi 123. ayette “Ey peygamber sana: ‘Hakk'a yönelen ve müşriklerden olmayan İbrahim'in dinine tabi ol’ diye vahyettik” yazılıdır.
Görüldüğü gibi sonuçta ABD’li başkanın niyeti çok açık. Bölge Müslümanlarını dinsel açıdan asıl kaynağa yönlendirmeye çalışmış. Böylece onlarda İsrail’e karşı oluşacak (pek de olmayacağı kesin) tepkiyi kardeşlik(!) vurgusuyla giderilmesi hedeflenmiş. Ne de olsa bölgedeki tüm oyunların düzenleyicisi o. Tıpkı klasik bir Hollywood filmi izler gibiyiz. Fotoğrafın çağrıştırdıkları kısaca böyle.
‘SON AKŞAM YEMEĞİ’
Bir yandan Gazzeli insanlar yok olmaya devam ederken öte yandan çoğunluk, bu olanlar karşısında etkisiz. Fotoğrafın ortasında gururla poz veren kişi, büyük bir mutlulukla yarattığı drama oturduğu yerden bakıyor olmalı. Büyük boyutlu tanıtım fotoğrafı sanat tarihindeki Leonardo da Vinci’nin ünlü “Son Akşam Yemeği” tablosunu çağrıştırır gibi. Bilenler bilir; tablonun tam ortasında İsa yer alır. Sağlı sollu iki yanında ona inanan 12 havari dizilmiştir. Günümüzdeki fotoğrafın önemli bir farkı ABD Başkanın çevresinde 11 kişi dizili. Tablo ile karşılaştırıldığında, insan o eksik olan bir kişinin neden orada yer almadığını merak etmez mi?
Yazar A. Celal Binzet