Türkiye Cumhuriyeti anayasasının 94. maddesinin 4. fıkrasında “Türkiye Büyük Millet Meclisi(TBMM) başkan adayları, Meclis üyeleri içinden, Meclis’in toplandığı günden itibaren beş gün içinde başkanlık divanına bildirilir, başkan seçimi gizli oyla yapılır. İlk iki oylamada üye tamsayısının üçte iki ve üçüncü oylamada üye tamsayısının salt çoğunluğu aranır. Üçüncü oylamada salt çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamada en çok oy alan iki aday için dördüncü oylama yapılır; dördüncü oylamada en fazla oy alan üye, başkan seçilmiş olur. Başkan seçimi, aday gösterme süresinin bitiminden itibaren, beş gün içinde tamamlanır” ibaresi yer almaktadır. Buna göre seçimin ilk iki turunda 400, üçüncü turunda ise salt çoğunluk olan 301 sayısına ulaşılamadığı takdirde en çok oy alan iki adayın katılacağı dördüncü tur oylaması yapılmaktadır. TBMM’nin sandalye dağılımı toplamda 592 olmak üzere; AKP 273, CHP 135, DEM Parti 56, MHP 47, İYİ Parti 29, Yeni Yol Partisi 23, bağımsız milletvekili 8, HÜDAPAR 4, YRP 4, TİP 3, DBP 2, Gelecek Partisi 2, EMEP 2, DEVA Partisi 1, Saadet Partisi 1, DSP 1, DP 1, biçimindedir.
OYLAMA SONUÇLARI
Sevgili Cumhuriyet okurlarını sayılara boğmak istememekle birlikte konunun daha iyi anlaşılması adına TBMM Başkanlığı seçiminin oylama sonuçları turlar itibarıyla şu şekildedir:
Birinci tur; (CHP) Artvin Milletvekili Uğur Bayraktutan 122 oy, (DEM P.) Diyarbakır Milletvekili Osman Cengiz Çandar 50 oy, (AKP) İstanbul Milletvekili Numan Kurtulmuş 305 oy, (İYİ P.) İstanbul Milletvekili Mustafa Cihan Paçacı 30 oy, (Yeni Yol P.) Samsun Milletvekili Mehmet Karaman 31 oy, boş 1 oy 10 geçersiz oy olmak üzere toplam 549 oy ile tamamlanmıştır.
İkinci tur; (CHP) Artvin Milletvekili Uğur Bayraktutan 120 oy, (DEM P.) Diyarbakır Milletvekili Osman Cengiz Çandar 47 oy, (AKP) İstanbul Milletvekili Numan Kurtulmuş: 306 oy, (İYİ P.) İstanbul Milletvekili Mustafa Cihan Paçacı 27 oy, (Yeni Yol P.) Samsun Milletvekili Mehmet Karaman 30 oy, 2 boş oy, 11 geçersiz oy olmak üzere toplam 543 oy ile tamamlanmıştır.
Üçüncü tur; (CHP) Artvin Milletvekili Uğur Bayraktutan 118 oy, (DEM P.) Diyarbakır Milletvekili Osman Cengiz Çandar 18 oy, (AKP) İstanbul Milletvekili Numan Kurtulmuş 329 oy, (İYİ P.) İstanbul Milletvekili Mustafa Cihan Paçacı 26 oy, (Yeni Yol P.) Samsun Milletvekili Mehmet Karaman 26 oy, 1 boş oy, 11 geçersiz oy olmak üzere toplam 529 oy ile tamamlanmıştır.
YENİ ÇÖZÜM SÜRECİ, YENİ İTTİFAK
Bu tabloda birinci turda toplam 549 oy kullanıldığı ve Cumhur İttifakı adayı Numan Kurtulmuş’un 305 oy aldığı görülmektedir. Numan Kurtulmuş ikinci turda 306, üçüncü turda ise 329 oy almıştır. Oylamanın geneline bakıldığında dikkat edilmesi gereken husus, her üç turda da geçersiz ve boş oyların dağılımıdır. Birinci turda 1 boş, 10 geçersiz toplam 11 oy; ikinci turda 2 boş, 11 geçersiz toplam 13 oy; üçüncü turda 1 boş, 11 geçersiz toplam 12 oy bulunmaktadır.
Standart olarak izlenimlerimize göre AKP-MHP sıralarından bir grup ısrarla Numan Bey’e oy vermeme çabası içerisine girmiştir. Çünkü milletvekillerinin sehven bütün turlarda 11, 12, 13 oy kadar hatalı işlem yapma olasılığı çok düşüktür. Dikkat edilmesi gereken diğer bir husus ise DEM Parti grubunun adayı Osman Cengiz Çandar’ın ilk turda 50, ikinci turda 47 oy alıp üçüncü turda 18 oy almış olmasıdır. DEM Parti TBMM’de 56 milletvekili ile temsil edilmektedir. Burada görülmektedir ki DEM Parti’de 30 civarı milletvekili üçüncü turda kendi adayları olan Osman Cengiz Çandar’ın yerine Cumhur İttifakı adayı Numan Kurtulmuş’u desteklemiştir.
Bu durum yeni çözüm süreci sonrası ilk hukuki zeminde, AKP-MHP-DEM Parti birlikteliğinin meşruluğunu ortaya koyması açısından önem taşımaktadır. Numan Kurtulmuş’un bu birliktelik sayesinde daha güçlü bir şekilde TBMM Başkanı seçilmesi, önümüzdeki dönemde anayasa çalışmalarının AKP, MHP ve yeni ortakları DEM Parti ile birlikte yürüteceği bir zeminin hazırlandığını göstermektedir. 28. Yasama Dönemi İkinci Devre TBMM Başkanlığı seçimleri penceresinden geleceğe dair gözlemlerimizi kıymetli Cumhuriyet gazetesi okurlarıyla paylaşıyorum.
AV. UĞUR BAYRAKTUTAN
CHP ARTVİN MİLLETVEKİLİ, TBMM İDARE AMİRİ