Bir Avrupa ülkesi veri güvenliği uğruna “Meta” gibi şirketlere adeta savaş açmış. Değişim çağrısındaki istikrarı Meta’yı son kozunu oynamaya itmiş: Madem öyle, yok size Facebook, Instagram ve WhatsApp. Milyonlarca insanın rutinini etkileyecek bir kararın konuşulması için ortamın oldukça gergin olması gerekiyor. Peki o zaman asıl soru, bu hangi ülke?

RUSYA

Twitter’ı satın alma girişimi ile bu aralar çok konuşulan Elon Musk’ın en ilgi çeken projelerinden biri, Starlink. Amaç bütün dünyanın telekom servislerini saf dışı bırakıp küresel bir iletişim ağı kurmak. Beta aşamasından tüketici huzuruna yeni yeni çıkan Starlink projesinin ilk duraklarından biri internet erişimi kesilen Ukrayna oldu.

Kaliforniya’dan Kiev’e yollanan binlerce uydu alıcısı Ukrayna’ya örneği olmayan bir iletişim ağı sundu. Projenin Amerikan askeriyesini ne kadar yakından ilgilendirdiği bir yana, Putin’in neden bunu engellemek istediği açık.

Sosyal medyanın bir stratejik zayıflık haline geldiği Putin Rusyası’nda Meta ve Twitter’a ait bütün servisler engellenmeye çalışılıyor. Meta buna karşılık Rusya’da servislerini kesme tehdidinde bulunursa Putin’in ekmeğine yağ sürer.

İNGİLTERE

Londra merkezli Cambridge Analytica, ABD’nin 2016 seçiminde Donald Trump kampanyasında gösterdikleri başarı ile dünya manşetlerine düşmüştü. Bu şirketin yöneticileri 2018’de dünya çapında 68 ülkede, 200’den fazla seçimde faaliyet gösterdiğini açıkladı.

Kullandıkları metodun temelini atan kişi Varşova doğumlu sosyal psikolog ve data bilimci akademisyen Michal Kosinski. Kosinski, 2008’de Cambridge Üniversitesi’nin psikometri merkezinde kullanıcıların Facebook başta olmak üzere internet verilerinden yola çıkarak hassas siyasi profilleme yapabilecek bir sistem geliştirerek adeta Pandora’nın kutusunu açtı.

İngiliz Parlamentosu’nun bu konu için görevlendirdiği komite, 18 aylık bir araştırma sonucunda Meta’yı, İngiliz halkının veri güvenliğini tehlikeye atmaktan suçlu buldu. İş öyle bir noktaya geldi ki Mark Zuckerberg Londra’ya seyahat etme kararı alırsa komite tarafından mahkeme önünde ifade vermesi isteniyor. Uzlaşı isteğinin hızlı bir değişim isteğine ağır bastığı İngiliz hükümeti konu hakkında önemli adımlar atmasına rağmen son zamanlarda rölantide.

ALMANYA

Rekabet hukukunun sanal dünyada bir geçerliliği olması gerektiğini savunan Merkel hükümetinin istekleri Meta tarafından bir savaş çağrısı olarak algılandı ve servislerini kesme tehdidinde bulundu. Avrupa kamuoyunun Berlin’e destek vermesi uzun sürmedi. Durumun vahametini anlayan Meta, Scholz hükümetine karşı ılımlı adımlar atarken gelecek günlerde değişim sözü verdi. İpler yavaş yavaş Silikon Vadisi’nden Avrupa’ya doğru geçmeye başladı. 

Ülkemiz açısından Avrupa Birliği üyeliğinden uzaklaşmak doğru politikaları görmezden gelmek anlamına gelmez. Veri güvenliğinin korunması temel olarak bürokrasinin teknolojinin hızına yetişme çabasıdır. Eğer AB bu konuda bir model oluşturuyorsa bu modeli yakından incelememiz gerekir. 

ÇINAR ARK

ARAŞTIRMACI