Yeni hükümetin biri içinde biri yanında görev almış, yurtdışında belirli bir başarı da göstermiş iki elemanı var: Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan.

Beklentiler

Kendilerinden beklentimiz yeni bir ekonomi anlayışı ile hükümetin ülkemizi düşürdüğü krizden çıkmaları idi. Maalesef yeni ekip de kendilerinden önceki ekibin yaptığından farklı bir yöntem uygulamıyor.

Bütün çabalar dövizi tüketmiş olan Türkiye’ye borç bulmak yönünde. Ancak kimse de borç alıp onunla tüketim malları veya tüketim mallarına ara malı (otomotiv) ithal eden Türkiye’ye borç vermeye gönüllü değil. Bizim durumumuz zarar eden dükkân sahibinin kendine lüks araç, eşine mücevher almak için borç almaya çalışmasına benziyor. “Nasıl geri ödeyeceksiniz” diye sorarlar!

Bizim bugün yaşadığımız enflasyon, maliyet artışlarından, başı boş zamlardan kaynaklanıyor.

Çözüm yolu

Bu enflasyon vergileri artırıp devlet harcamalarını kısmakla önlenmez. İşsizliği arttırıp üretimi kısarsınız. Üretimin kısılması verimsizlik; verimsizliğin artması maliyetlerin artması; maliyetlerin artması ise gene enflasyon demektir.

Benzer bir maliyet enflasyonunu dünyada OPEC (Petrol İhraç Eden Ülkeler) petrol üretimini kısıp petrol fiyatlarını hızla artırınca 1970’li yıllarda yaşandı. Petrolün en büyük üretim hammaddesi olarak tüm maliyetleri ve enflasyonu etkilediğini biliyoruz.

Peki Avrupa Birliği o krizle nasıl mücadele etti?

•  Arabaları küçülttü,
•  Evlerde ısı yalıtımı yaptı.
•  Fabrikalarda verimliliği artırdı.
•  Devletin hantal fabrikalarını satıp özel sektörün bunları verimli işletip maliyetleri düşürmesini sağladı.
•  Hızlı bir ihracat hamlesi yaptı.
•  Teknolojik ürünlerinin ihraç fiyatlarını artırdı yani ihracat gelirlerini bu yoldan da artırdı.
•  Arap ülkelerinde borç aramaya çıkmadı.
•  Sıcak paraya davetiye çıkarmadı.

Krizin sonunda Avrupa daha da güçlendi.

Bu başarılı ekonomik programın adına da Thatcherism dendi. Programın “fikir anası” İngiltere başbakanı Margret Thatcher’in adından esinlenip onu ölümsüzleştirdiler.

Doğru yöntem

Biz ise eski Osmanlı aşiret reislerinden borç para arıyoruz! Umarım yakın zamanda, üretim, verimlilik, ihracat ile ilgili ciddi adımların atılacağını görürüz. Son olarak; finans yönetimi ile işletme yönetimi, makro ekonominin yönetilmesi için hiç yeterli değildir. Hatta bazen işletmeleri ve bankaları kurtarmak için doğru olan kararlar makro ekonomiye zarar verir, kontrendikedir!

DR. ALI NAIL KUBALI