Herkes politikacı olabilir ama devlet adamı olmak zordur.
Çünkü, devlet adamı olmak için öncelikle ciddi bir tarih bilgisi ve kültürel derinlik gereklidir.
Politikacı günlük politik çıkarları düşünür, öncelik politik kazanımlardır. Devlet adamı ise ülkenin ulusal çıkarlarını düşünür. Günlük çıkarlar gündemde yoktur. Devlet adamları, günlük politik çıkarlar için tarihi yıkıp dökmezler.
Yunanistan, son yıllarda Ege’de küçük adaları silahlandırdı. Kimi küçük adaları Lozan Antlaşması’na rağmen işgal etti. Bu girişimler olurken AKP siyasal iktidarı bunlara hiç ses çıkarmadı.
Ancak özellikle son 6 aydır, Doğu Akdeniz’de ekonomik paylaşımlara dayalı girişimlere ve Yunanistan’ın uluslararası antlaşmaları hiçe sayan davranışlarına karşı, AKP siyasal iktidarı, Lozan’ı hatırlamak zorunda kaldı.
En son duruma bakalım. Yunanistan iki gün önce Limni, Semadirek ve (Limni Adası’nın güneyinde bulunan) Bozbaba adalarının etrafında askeri tatbikat yapacağını ilan etti. Türkiye, önceki gün yanıt verdi ve Yunanistan’a bu üç adanın 1923 tarihli Lozan Antlaşması’nda belirtilen “gayri askeri” statüde olduğu-nu ve böyle bir tatbikatın Lozan Antlaşması’nı “ihlal edeceğini”, bozacağını bildirdi.
Böylece, AKP siyasal iktidarı da Lozan Antlaşması’nı anımsamak zorunda kalmış oluyor.
Lozan Antlaşması’nı beğenmeyen siyasal iktidar, Lozan’ı hatırlıyor, Lozan’a gönderme yapıyor, Yunanistan’a da Lozan’ı hatırlatıyordu.
AKP siyasal iktidarı tarafından, özellikle 2016-2018 yılları arasında Lozan Antlaşması’nın yoğun olarak bir dizi politik itibarsızlaştırma söylemlerine hedef olduğu unutulmamalıdır.
İşte birkaç örnek:
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Saray’daki bir konuşmasında, “Birileri bize Lozan’ı zafer diye yutturdular” dedi. (27. Muhtarlar Toplantısı, 29 Eylül 2016)
Bir başka toplantısında, “Ege’de şöyle bağırsan sesinin duyulacağı adalar Lozan’da verildi” dedi. (29 Eylül 2016)
Erdoğan, “Lozan hezimettir”, “Muazzam bir imparatorluk mirasının han-ı yağmasıdır” diyordu. (22 Kasım 2016)
Bunlar yetmedi, Lozan, Yunanistan’da, Yunanistan Cumhurbaşkanı’nın yanında tartışmaya açıldı. “Lozan’da güncellemeye ihtiyaç vardır” denildi. (7 Aralık 2017)
Cumhuriyet tarihinde ilk kez, Türkiye Cumhuriyeti’nin uluslararası kuruluş belgesi, tapusu Lozan Antlaşması tartışmaya açılıyordu.
Lozan çok önemli bir uluslararası anlaşmadır ve 97 yıldır yürürlüktedir. İki gün önce olduğu gibi, işte en zor zamanda yine Lozan Antlaşması yardımcı oluyor.
