Kitabın ve yakın tarihin genç tanığı
Öner Yağcı
Son Köşe Yazıları

Kitabın ve yakın tarihin genç tanığı

01.10.2022 05:00
Güncellenme:
Takip Et:

1990’lı yıllarda Anların Tetiği ve Her Karşılaşma Bir Veda adlı şiir kitaplarıyla başlattığı yayın serüvenine 2000’li yıllarda düzyazıyı ekledi.

Uğur Mumcu Araştırmacı Gazetecilik Vakfı’nda yayın yönetmeniyken güncel sorunlarımızla ilgili 18.30 Söyleşileri, Ben, Uğur Mumcu’yum ve Uğur Mumcu Ölümsüzdür adlı kitapları hazırladı.

Yalan Söylemez Çünkü Şairler’de Macar devrimci şairi Attilâ Jozsef’i (Sevgi Can Yağcı ile) ve Savaşçı ve Şair’de Latin Amerikalı devrimci şair, Küba’nın ulusal kahramanı José Marti’yi tanıttı. 

2011’de ilk göz ağrısı şiire selam gönderdi: Yüzey Bilgisi.

Hıfzı Veldet Velidedeoğlu’nun Atatürk’ü Unutturmak adlı yapıtını yayına hazırlamak da Orhan Tüleylioğlu’nun kültür sevdasının ürünü.

DENEMELER... DENEMELER

Tüleylioğlu, gerçeği arayışındaki kararlılıkla, gizliyi açık, görünmeyeni görünür, bilinmeyeni bilinir kılan, derin, zenginleştirici, düşündüren denemelerinde cesur ve özgündür.

Barbar Uygarlık adlı kitabında yaşamı ve insanı savunmanın gücüyle var ediyor denemelerini, sınırlarını zorlayıp genişletiyor.

Duru diliyle yaşama bakışındaki sağlamlığı birleştirip buna, dünyada yaşananlarla ilgili birikimini, merakını ekliyor, yaşananların bir yerlerinde saklanan gerçeği araştırıyor. 

Mutluluk Konservesi’nde (50 Maddede Mutluluk), ilkçağ düşünürlerinden günümüze insanın mutluluk arayışını inceliyor.

KİTAP... KİTAP...

Kitabın çok okunması için nelerin yapılması gerektiğini, okumayı sevmeyen toplumların ezilmeye mahkûm olduklarını, uygulanan kültür politikalarının ve medyanın kitap okuma konusundaki belirleyiciliğini irdeleyerek Okumak mı O da Ne? adıyla kitaplaştıran Tüleylioğlu, Yalnız Kitap adlı çalışmasında, kitapların, yazarların dünyasına gerçekleştirdiği, insani, özgün, büyük yolculukla insan olma sevdasının derinlikleriyle buluşturuyor okuru. 

Bir kitap okuma kılavuzu, kitaplar kitabı, bir insanı insan kılan bilginin dolaşım sistemini irdeleyen, insan nasıl insan olmalı sorularının yanıtlarını veren bir ansiklopedi olan Yalnız Kitap’ta, bir fidanın gereksinmesi olan toprağın, havanın, suyun, güneşin güzelliklerinden yararlanarak serpilmesi, büyümesi, güzelliğiyle kendini var etmesi gibi kitapların nasıl insanlaştırdığını gösteriyor. 

Kitabın insanla bütünleşmesinin verdiği coşkuyla dolduruyor, insan olmanın anlamını büyütüyor içimizde, böylelikle daha önceki insan olmadığımızı düşündürüyor.

Dünyanın Kitapları ve Gerçeği Söylemek de onun kitap sevdasının ürünleri...

CİNAYETLER, KATLİAMLAR...

4 ciltlik “Neden Öldürüldüler?” dizisinde (Babam Neden Öldürüldü Anne?, Bu Kan Kurumaz, Dipsiz Kuyu, Kurşunlar Hepimize), ülkemizin yakın tarihinde işlenen, karanlıkta kalmış siyasi cinayetleri dava dosyalarından, gazete arşivlerinden, kitaplardan, dergilerden, olayları yaşayan tanıklardan aldığı bilgilerle, öldürülen aydınların yakınlarıyla söyleşilerle, tüm boyutlarıyla sergiliyor. 

Kahramanmaraş Katliamı, Yüreklerimiz Yangın Yeri-Sivas 2 Temmuz 1993, Merdivende Üç Şair, Namlunun Ucundaki Mahalle-Gazi Mahallesi Olayları ve 50 Maddede Siyasi Cinayetler adlı çalışmalarıyla, devrim şehidi Kubilay’dan, genç yaşında katledilen Sabahattin Ali’den günümüze siyasal cinayetlerle yaşamdan koparılan genç, sendikacı, politikacı, yazar, yayıncı, öğretim üyesi, hekim, gazeteci, hukukçu aydınımıza tek tek ağıt yakıyor. Kanlı Pazar’da, 1 Mayıs 77’de, Kahramanmaraş ve Sivas katliamlarında, 12 Eylül döneminde, Gezi’de canları alınanların yer aldığı bir belgelik sunuyor.

***

Kitaplarla dolu aydınlık bir dünyanın ve yakın tarihimizin genç tanığı Orhan Tüleylioğlu’nun yolu açık ola...

Yazarın Son Yazıları

Yurtseverlik ya da uşaklık

“Barut dolu silahlarıyla geldiler/ Ateş buyruğu verdiler acımadan/ Şarkı söyleyen bir halkla karşılaştılar/ Sevgiyle ve görev aşkıyla birleşmiş bir halk...”

Devamını Oku
06.12.2025
Değerbilir olmak

Devrimci bir insandı.

Devamını Oku
29.11.2025
Görev insanın

İnsan ömrünün bir kısmı olan on yıllar, toplum yaşamının duraklarıdır.

Devamını Oku
22.11.2025
Yaşamöykülerinden öğrenmek

Bilim, eğitim, siyaset, ekonomi, basın, spor, kısacası yaşamın her alanındaki yaşanmışlıklar birbiriyle iç içedir.

Devamını Oku
15.11.2025
Atatürk kitapları...

“Bir insanın neler yapabileceğini gösteren 20. yüzyılın olağanüstü lideri” olarak tanımlanan Atatürk için Fransız tarihçi Jean Paul Roux şöyle diyor:

Devamını Oku
08.11.2025
Cumhuriyet: İnsan olmanın yolu

Cumhuriyet’in 102. Yılında Anılarımız (Haz. Gülseren Ünsün Engin, İzan Yay.) adlı kitapta yer alan “Cumhuriyet insan olmanın yolunu yordamını öğretti” başlıklı yazımdan aktarıyorum:

Devamını Oku
01.11.2025
‘Cumhuriyet imecesi’


1963’ten, ilkokul beşinci sınıftan beri Cumhuriyet’i okuyan şanslı kişilerdenim.


Devamını Oku
25.10.2025
İnsan ve insanlık bildirgesi

TV programları, reklamlar, okullarda derslerin işleniş biçimlerinden örneklerle sistemin sürekliliğini sağlayan burjuva eğitim sistemine yönelik eleştirilerle dolu Düzene Uygun Kafalar Nasıl Oluşturulur? (Gözlem Y., 1976) adlı kitap uzun süre elimden düşmemişti.

Devamını Oku
18.10.2025
Eğitimle güzelleşmek

Eğitimle güzelleşmek

Devamını Oku
11.10.2025
İnsanşair Metin Demirtaş

Papatyaların kırlardaki, çocuklarımızın uykularındaki gülümseyişi çiğnenirken yalnız ve yaralı çocuklarını bağrına basan sağır ve büyük okyanus halka, umudun türkülerini çığırdı, günlerine güller serpti Metin Demirtaş (17 Mart 1938- 27 Eylül 2014).

Devamını Oku
04.10.2025
Toplumsal muhalefet ayakta

Toplumsal muhalefet ayakta

Devamını Oku
27.09.2025
Umutsuzluk yasak

Ahmed Arif’in deyişiyle Nuh’a beşikler veren, Havva Ana’yı dünkü çocuk sayan, fukaralıktan utanan, çıplaklıktan fideleri üşüyen, harmanı kesatlaştırılan, binlerce yıl sağılan...

Devamını Oku
20.09.2025
45. yılında 12 Eylül

Ulusal Kurtuluş Savaşı’yla Sevr dayatmasını tarihin çöplüğüne gömerek emperyalist paylaşımın tasarılarını kursaklarında bırakan Cumhuriyetimize saldırılar, kuruluşundan beri durmadı.

Devamını Oku
13.09.2025
‘Sis’

3 Eylül 1971’de kurulan TÖB-DER’in kapatılmasıyla örgütsüz bırakılan devrimci öğretmen hareketinin 12 Eylül sonrası ayağa kalkarken attığı ilk adımı olan abece dergisinin ilk sayısında (Ocak 1989) çıkan yazım geldi aklıma.

Devamını Oku
06.09.2025
Ateşlenmiş sevda

"Eğer bir ulus iktidarda bulunan kişilerin onursuzluğunu, alçaklığını, hırsızlığını, yalnızca kendi siyasal görüşünden olduğu için görmezden geliyorsa, o ulus erdemini yitirmiştir."

Devamını Oku
30.08.2025
‘Ol sevda’ yaralı

Düşünmek, düşünmeyi sağlayacak birikimi edinmek, bu birikimin verdiği dünyaya bakışla gördüğünü, öğrendiğini, duyumsadığını sergilemek yaşamın insana yüklediği bir görevdir.

Devamını Oku
23.08.2025
Tevfik Fikret’in aynasında gençlik

Ömrün anlam kazanmaya başlaması, yaşamın öznesi olma yolunda atılan adımlara bağlıdır.

Devamını Oku
16.08.2025
Çıkış yolu

“Ne yapılabilir?” diye düşünürken duyguyu bilginin süzgecinden geçirerek bilince dönüştüren...

Devamını Oku
09.08.2025
Gençlik ve gerçeği aramak

“Başımıza neler örülmek istenildiği ve nasıl karşı koyduğumuz ve daha doğrusu milletin arzu ve emellerine uyarak ve onun yardımıyla nasıl çalıştığımız görülmeli ve gelecek kuşaklar için ibret ve uyanıklığı gerektirmelidir...

Devamını Oku
02.08.2025
Cehalete karşı öğretmenlik

Doğumlardan ölümlere kendi yolunda yürüyor yaşam.

Devamını Oku
26.07.2025
Toplumsal cehalet

Sokak röportajında “Hükümete oy verip muhalefetten hesap soran bir toplum” olduğumuzu söylüyor biri.

Devamını Oku
19.07.2025
‘Kurtulma iradesi’ ve ‘bilgelik’

Bir üniversite amfisinde kürsüdeki hocanın sırada oturan bir öğrenciye, “Sen, ikinci sıradaki mavi ceketli, adın nedir” sorusuyla başlıyor video.

Devamını Oku
12.07.2025
Edebiyatçının sorumluluğu

Doğa ve yaşamla bütünleşen edebiyat, zamanla yarışır ve zamanı dünden yarına taşır.

Devamını Oku
05.07.2025
İnsanlığın sınavı

Dünyaya egemen olmaya çalışan günümüz imparatorluğunun tek kutuplu bir gelecek hülyasının yarattığı vahşi bir gerçeklik var insanlığın aynasında...

Devamını Oku
28.06.2025
Emperyalizmin bugünü: Faşizm ve Siyonizm

“Evangelist Hıristiyanlık”la “Siyonizm”in “Arap Müslümanları”yla birlikte “Şii İslamlığı”nı hedefine aldığını söylersek İsrail’in İran’a saldırısını açıklamak çok kolay olur ama gerçek bu değil.

Devamını Oku
21.06.2025
Yurt yürektedir, yürektir

Yurt ana kucağıdır, baba ocağıdır; insanın doğduğu, büyüdüğü, yaşadığı, sevdiği insanların olduğu, dilini konuştuğu yerdir.

Devamını Oku
14.06.2025
Direnmek kazanmaktır

1969’da öğretmen okulundaki duvar gazetemiz Gerçek’te, “Vietnam direniyor, çünkü Mustafa Kemal’in direnerek kazandığını biliyor” yazmışım.

Devamını Oku
07.06.2025
Coşku seli

Türkülerimiz bağrında toplumsal eleştiriyi taşır, dönemlerini, zamanı aşarak, yaşamı zenginleştirerek geleceğe akar.

Devamını Oku
31.05.2025
Cumhuriyete adanan yaşam

…Eğitirler seni olanaksızlıklar ortasında… Her yer eğitim alanı, her an eğitim anıdır. Dünyayı sevmeyi öğrenirsin...

Devamını Oku
24.05.2025
Lozan’ın anlamı

Birinci Dünya Savaşı Mondros Ateşkes Antlaşması’yla sona erdiğinde Türk süngülerinin bulunduğu yerlerin “vatan toprağı” olarak kabul edilmesiydi Misakı Milli.

Devamını Oku
17.05.2025
'Dil yurttaşlığı'

Esenlikler

Devamını Oku
10.05.2025
Yaşasın Cumhuriyet

Yaşasın Cumhuriyet

Devamını Oku
03.05.2025
Evet, hâlâ Köy Enstitüleri

Evet, hâlâ Köy Enstitüleri

Devamını Oku
26.04.2025
Gençlik, dergiler, ödüller

Gençlik, dergiler, ödüller

Devamını Oku
19.04.2025
Yüce kalabalığın umudu

Yüce kalabalığın umudu

Devamını Oku
12.04.2025
Bahara giderken

Bahara giderken

Devamını Oku
05.04.2025
‘Bütün umudum gençliktedir’

‘Bütün umudum gençliktedir’

Devamını Oku
29.03.2025
Örnek bir beyaz gömlekliyi uğurladık

Örnek bir beyaz gömlekliyi uğurladık

Devamını Oku
22.03.2025
Sonsuzluğa gidenlere veda

Sonsuzluğa gidenlere veda

Devamını Oku
15.03.2025
Ne gerekiyorsa siyaset yapacak

Ne gerekiyorsa siyaset yapacak

Devamını Oku
08.03.2025