Deniz Yıldırım

Yeni sistemde ekmeğimiz, aşımız

19 Ocak 2019 Cumartesi

Dediler ki “çift başlılık var; bakanlar kurulunu, başbakanlığı kaldıralım, yetkilerini Cumhurbaşkanı’na verelim”. Verildi. Dediler ki “Meclis işleri yavaşlatıyor; Cumhurbaşkanı’na kararname çıkarma yetkisi verelim”. Verildi. Ve yine dediler ki “Bakanlar Kurulu kaldırıldığına göre, vergiydi, özelleştirmeydi, zamdı; bunların kararını artık tek başına Cumhurbaşkanı versin”. Bu da oldu. 24 Haziran’dan beri bu tek kişilik sistemle yönetiliyor ülke. 

Ne içindi bütün bunlar? “Halkın yararına olacak”tı; tek kişi yönetimi “istikrar” getirecekti, üretim canlanacaktı, ekmeğimiz büyüyecekti. ,

Yeni sistem, halka refah vaat etmeseydi bu tartışmaya girmezdik. Ama devleti tek kişiye bağlama otoriterliğiyle ekmeğimizin, aşımızın büyümesi ihtimali arasında ilişki kurdular, öyle anlattılar hep. Sonuç mu? İşsizlik, pahalılık artıyor; ama bunlarla sınırlı değil. Tek kişinin kararlarına bakalım. Yeni sistemle ekmeğimizi birbirine bağlayan yer orası.

Asıl etkiler, Cumhurbaşkanı Kararı adı altında neredeyse her gün Resmi Gazete’de yayımlanan metinlerde saklı. Hayatımızı ilgilendiren her kararın altında tek kişinin imzası var artık. 10 Temmuz’dan beri, yani 6 ayda yayınlanan Cumhurbaşkanı Kararı sayısı 656. Ama çok geriye gitmeyelim. Aralıktan bugüne gelsek yeter.
Mesela 11 Aralık’ta tek kişinin imzasıyla, yani CB Kararı ile PTT’deki Hazine payı Varlık Fonu’na devredildi. Varlık Fonu’nun başında kim mi var? Erdoğan Eylül’de yayımladığı bir CB Kararı ile Varlık Fonu’nun başkanlığına kendisini, başkan yardımcılığına ise damadı Berat Albayrak’ı getirmişti. Erdoğan, kendisini atayan kararı imzaladı. Yeni sistem. 

18 Aralık’ta yeni bir CB Kararı yayımlandı. Konusu zam elbette. Elektronik kitaptan, gazeteden tutun da, kaleme, silgiye, deftere, pergele kadar yeni vergi zamları geldi. Eğitime, memleketin geleceğine. Ekmeğimiz ve alım gücümüz küçülürken geldi.
19 Aralık’ta yayınlanan CB Kararı ile Sakarya Arifiye’deki Tank Palet Fabrikası, milli savunma sanayimizin önemli bir tesisi özelleştirme kapsamına sokuldu. Tek kişinin imzasıyla oldu. Bu fabrika kime devredilecek? BMC’ye. Ethem Sancak’ın BMC’si savunma sanayiine giriş için hisselerinin yüzde 49’unu kime devretmişti? Katar Silahlı Kuvvetleri’ne. Millicilerimiz nerede?

Yılsonundaki CB Kararı ile Motorlu Taşıtlar Vergisi’ne yüzde 15’in üstünde zam yapıldı. Bunu harçlar, diğer alanlardaki KDV ve ÖTV zamları izledi. Ama bir saniye! AKP Sakarya Milletvekili Sofuoğlu, Hazine ve Maliye Bakanı Albayrak ile görüşmüş; motosikletler için de vergi indirimi talep etmişti. Neyse ki 31 Aralık tarihli CB Kararı eki ile 31 Mart’a kadar motosikletlerde ÖTV oranı sıfırlandı. İşsiz milyonlar da yukarıya bir yol bulup ulaşsa, bir karar yayımlanır mı iş bulmaları için? Bu arada, 31 Mart’ta ne vardı ki? 

Aralıkta yağlık ayçiçeği tohumu ithaline vergi sıfırlanmıştı. 14 Ocak’taki CB kararıyla soğanda, 15 Ocak’ta yayımlanan CB Kararları ile de buğday, arpa, mısır, pirinç ve kuru baklada, ayrıca konservelik domateste toplamda yüzbinlerce ton dışarıdan alım için gümrük vergisi sıfırlandı. İmza: Tek kişi.

Yıllarca kendi kendimize yetmekle övündüğümüz en temel gıda ürünlerini sıfır vergi uygulayarak yabancılardan alacağız şimdi. Yerli üretim daha da çökecek. Yeni sistemde kimin ekmeği büyüdü, hangi üretim arttı?

Bitmedi. Yine bir CB Kararı ile yılbaşından itibaren dışarıdan tütün alımındaki gümrük vergisi de sıfırlandı. Sadece tütünde yaşanan tekelleşme ve yabancılaşma, yeni sistemin “yerli ve milli” ekonomisini anlamak açısından yeterli. Ziraat Mühendisleri Odası verisine göre 2002’de 405 bin olan üretici sayısı 2018’de 56 bine düştü. Yabancı tekeller iç piyasayı ele geçirdi. 2017’de 51 bin ton tütün ihraç ederken 100 bin ton ithal etmiş, yani dışarıdan almışız. Yeni kararla gümrük vergisi de sıfırlanınca, bu yıl ne kadar çok tütün ithal edileceğini, kimlerin tarlasını terk etmek zorunda kalacağını siz düşünün. Bu arada, “döviz darboğazı yaşıyor, ithalattan kaçınıyorduk”, öyle değil mi? Neyse ki, açığı biz yurttaşlar kapatacağız. Yine bir CB Kararı ile sigarada ÖTV oranı yüzde 63’ten 67’ye çıkarıldı çünkü. Yabancıya sıfırlanan, vatandaşa katmerlendi.

Son örnek: Cumhurbaşkanı 24 Aralık’ta bu kez bir kararnameyle yardımcılarının, bakanların ve bakan yardımcılarının görevleriyle ilişikleri kesilmeden emekli aylığı almaya devam etmelerine karar verdi. İyi de, madem tek kişinin her şeye karar ve imza yetkisi var; emeklilikte yaşa takılanlara ya da emekli aylığıyla geçinemediği için yeniden ve kayıt dışı çalışmak zorunda kalan emektar halkımıza da sağlansa ya bu istisnai hak, olmaz mı? Bir kararnameye, tek imzaya bakmıyor mu sonuçta?  



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Cumhuriyet’e veda 4 Haziran 2022

Günün Köşe Yazıları