Varlık Fonu’nun kirası

Türkiye Varlık Fonu’nun (TVF) Borsa İstanbul kampusundan Akmerkez’e taşındığını dün yazdım. (TVF faaliyete geçtiği Kasım 2016’dan bu yana Borsa İstanbul’un İstinye’deki kampusundaydı.) Sağ olsun, kira bedelini neden eksik bıraktığımı soran okurlar oldu.
Küçük bir araştırmayla, Akmerkez E Kule’deki bağımsız bölüm kiralarının 35 bin ile 38 bin dolar civarında değiştiğini öğrendim. 35 bin dolar alt sınırdan olduğunu varsayalım.
Yurtiçindeki kamu varlıklarını ekonomiye kazandırmak amacıyla kurulan Varlık Fonu A.Ş’nin yıllık en az 420 bin dolar civarında bir kira maliyetiyle işe başladı. Yaklaşık 1.5 milyon TL.
Bu tutarın nereden karşılandığını bilmiyoruz. Şirketin kanunlar dışı ve özel hukuka tabi olarak kurulmasının nedenlerinden biri buydu işte. Hesap vermemek.
Yine de TVF’nin ilkeleri arasında ilan ettiği bir şeffaflık ilkesi var:
“Fon operasyonlarının raporlanması ve portföy şirketleriyle olan etkileşim süreçleri, tam bir şeffaflık içinde, belirlenen yönetişim ilkeleri çerçevesinde yapılacaktır.”
Bu arada anımsatalım: TVF geçen hafta, dünyadaki 32 varlık fonunun, gönüllü ortak platformu olan Uluslararası Varlık Fonları Forumu (IFSWF) üyeliğine kabul edildi.
Şeffaflık ilkesi, IFSWF Anayasası olarak sunulan Santiaogo İlkeleri’nin de ilk sıraları arasında yer alıyor. Dolayısıyla Hazine Müsteşarı Osman Çelik’in ifadesiyle, aktif büyüklüğü 160 milyar doları bulan ve 35 milyar dolar civarında varlığa tekabül eden bir şirketin, kendi var oluşunu kamu şirketlerine dayandırıp kamuya hiç hesap vermemesi, kabul edilir bir durum değildir.
Dahası TVF, üç yıllık stratejik planı da hâlâ açıklamadı. Nasıl bir yöntem izleyeceklerini bilmiyoruz. Kapsamdaki varlıkları menkul kıymetleştireceklerse, bunu hepimiz adına yapacaklar.
 
Harcamalar merak edilir
Yeri gelmişken TVF’nin makam araçlarıyla da gündeme geldiğini, şirket yönetim kurulu üyesi Yiğit Bulut’a piyasa değeri 850 bin TL Audi araç satın alındığı haberlerini anımsatayım.
CHP Hatay Milletvekili Hilmi Yarayıcı’nın soru önergesine iki aydır yanıt gelmedi. Ancak haberler yalanlanmadı da. Aynı şekilde CHP Manisa Milletvekili Mazlum Nurlu’nun, fon yöneticilerine ödenen maaşla ilgili olarak Başbakan Binali Yıldırım’ın yanıtlaması istemiyle TBMM’de verdiği soru önergesi de henüz cevapsız.
 
Hesap vermeme tavrı
Tabii, TVF kamu denetimi dışında ve “kanunlar üstü” bir şirket olarak kurgulandığından, kimse kendini bu soruları cevaplamakla yükümlü hissetmiyor. Ücret, huzur hakkı vb. isimler altında aylık brüt ne kadar ücret ödendiği sorusunu muhatap alıp cevaplayan yok. (Bir piyasa kulisine göre, bu tutar 86 bin TL.)
Kamu personelinin her düzeydeki her kıdemdeki ücret politikası kuruş kuruş ilan edilirken TVF’yi yönetenlerin maaşlarının saklı kalması kabul edilemez.
Zira unutulmasın ki, Varlık Fonu’nun var oluşu, bir kısmı yarım asırlık, bir kısmı Cumhuriyet kazanımı olan kamu şirketlerine bağlı. Kamu şirketleri olmasaydı, Varlık Fonu kurulamazdı. Başta menkul kıymetleştime olmak üzere, kamu şirketleri üzerindeki bütün operasyonlar da “bizim” adımıza yapılacağına göre, kirasından makam aracına, yönetim kurulu üyelerinin maaşına kadar her harcamasının merak edilmesi ve bu merakta kamu adına ısrar tabiidir.
Yazıyı iki soruyla bitiriyorum: TVF Yönetim Kurulu üyelerine yapılan ödeme tutarı ve ödemelerin kriterleri nelerdir?
Dört ay önce, “yakında açıklanacak” denilen üç yıllık plan ne zaman açıklanacak?