Sevda Şener Hoca’ma saygı ve sevgi ile...
Dikmen Gürün
Son Köşe Yazıları

Sevda Şener Hoca’ma saygı ve sevgi ile...

22.07.2025 04:00
Güncellenme:
Takip Et:

Prof. Dr. Sevda Şener 22 Temmuz 2014 tarihinde, 86 yaşında vefat etti. 11 yıl önce bugün. Ankara Üniversitesi ve yurtdışındaki eğitiminden uzun uzun söz etmeyeceğim. Bölümün öncü kurucularından Prof. Dr. Melahat Özgü’den devraldığı bölüm başkanlığı sürecinden de... Tek söyleyeceğim şu ki arkasında değerli eserler bıraktı Sevda Şener. Tiyatro tarihi üzerine, Türk tiyatrosunun dünden bugüne işlev ve yönelimleri üzerine yaptığı araştırmalar her daim güncelliğini koruyan çalışmalar olarak anılır. Musahipzade Celal, Ismayıl Hakkı Baltacıoğlu, Reşat Nuri Güntekin, Ahmet Kutsi Tecer, Cevdet Kudret, Melih Cevdat Anday, Nâzım Hikmet, Orhan Kemal, Aziz Nesin, Dinçer Sümer, Adalet Ağaoğlu, Özen Yula ve daha nice yazarımıza uzanan incelemeler, bilimsel eleştiriler onun kapsayıcı çalışmalarına sadece birkaç örnektir. Çağdaş Türk Tiyatrosunda İnsan, Çağdaş Türk Tiyatrosunda Ahlak, Ekonomi, Kültür Sorunları, Cumhuriyetin 75. Yılında Türk Tiyatrosu, Gelişme Sürecinde Türk Tiyatrosu zengin ve aydınlatıcı kitaplarından bazılarıdır.

PIRILTILI YILLAR

Yukarıda, “Arkasında değerli eserler bıraktı” dedim Sevda Şener için. Evet, arkada bıraktıkları arasında, eski deyimle ondan “feyzalmış” nice öğrencisi de vardır. Yetiştirdiği hocalar, eleştirmenler, yazarlar... Özetle, tiyatro insanları...

1975 yılında Ankara Üniversitesi DTCF Tiyatro Kürsüsü’ne doktoramı yapmak üzere başvurduğum gün tanıdım Sevda Şener’i. Uzun uzun konuştuk. Tez danışmanım oldu. Bugün de saklarım ikinci buluşmamızda önüme koyduğu uzun okuma listesini. Bir kütüphaneden diğerine koşarak, Ankara ve İstanbul arasında mekik dokuyarak, sevgili Metin And Hoca’mın arşivinde yüzerek, Sevda Şener Hoca’mı ve bir süre de Özdemir Nutku Hoca’mı derslerinde dinleyerek keyifli yıllar geçirdim. Öğrenmenin sonu olmadığını öğrendim. Desteğini bir an bile eksik etmedi üzerimden Prof. Dr. Sevda Şener. O, her daim ışığından yararlandığım tatlı sert hocam, dostum, arkadaşımdı benim.

Yıllar sonra gerek İ.Ü. Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji bölüm başkanı olarak çalışırken gerekse Kadir Has Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi Tiyatro Bölümü’nde ders verirken hep onu örnek aldım kendime. Alıyorum da.

BİR TEŞEKKÜR İFADESİ

Çok yakın zamanda tamamlanacak olan Türk Tiyatrosunu Eleştirilerle Okumak (1950 -1980) adlı kitabım da, bu ekonomik krizde kaderi ne olur bilemem ama, kendisine yıllar önce yazma sözü verdiğim çalışmamdır. Bana kazandırdıkları için bir teşekkürdür.

Ne kadar hızlı akıyor zaman. 2012 yılında İKSV’ye veda etmeden önce, 18. İstanbul Tiyatro Festivali’nde onur ödülümüzü Sevda Hoca’ya sunarken ben de onurlanmıştım öğrencisi olarak. Ve o güzelim akşam, o güzelim kalabalık önünde bir kez daha vermiştim kendisine yazmamı arzu ettiği bu kitaba dair sözümü. Belki biraz uzun sürdü sözümü tutmam ama köprülerin altından sular her zaman sakin akmıyor.

VE SEVDA ŞENER DİYOR Kİ...

Sevda Hoca’ma, Sevda Hoca’mıza, onun Ocak 2014’te 2. baskısı yapılan ve Dost Yayınları’ndan çıkmış olan Tiyatroda Yaşam-Oyun İlişkisi kitabındaki sözleriyle veda etmek istiyorum:

Bizim tiyatromuzda, geleneksel oyun kurgulama yöntemlerini kullanarak bilinen yaşam oyunlarını sergileme alışkanlığını sürdüren oyunlar yanında, oyunun kaynağını tarihte söylencelerin yansıttığı kültürün kökeninde arayan oyunlar da, gerçeği yüzümüze çarpma girişimini deneyen oyunlar da yazıldığını görüyoruz. Yeni gelişmeler karşısında yaşanan şaşkınlığı aşmak için, kendi gerçek kimliğimizi tarihte ya da söylencelerde arayan tiyatro oyunlarında da çeşitli aldatmacalara rastlıyoruz. Oyun oynama, aldatma eğiliminin toplumsal ve bireysel kimliğimizin bir parçası olduğunu görüyoruz. Döngü tamamlanmıştır. Her dönemde tiyatro bize tarihsel, toplumsal, kültürel koşulların biçimlediği bir hayat oyununun içinde yer aldığımızı, yaşadığımız ortamın bize biçtiği rolleri oynadığımızı göstermiş, maskelerimizi düşürmüştür.

İlgili Konular: #Saygı

Yazarın Son Yazıları

Genç bir kadının güçlü vedası...

Yerli ve yabancı, sahnelediği çalışmalarla seyircinin ilgisini ayakta tutan 29. İstanbul Tiyatro Festivali’nin son günlerinde izlediğim oyunlarından biriydi Bovary.

Devamını Oku
25.11.2025
Kasım’da buruk günler…

Dünden bugüne köprülerin altından geçen ve giderek bulanıklaşan sulara rağmen Ata’mız genç, yaşlı hepimizin içinde. Yanında. Yöresinde. Gerisi, “lafı güzaf”.

Devamını Oku
11.11.2025
Yapı Kredi Afife Tiyatro Ödülleri ve...

Kuşaklar değişiyor, kuşaklar gençleşiyor ve tiyatro adına verilen ödüller genelde bir yandan sanatçıları yeni yaratılar için teşvik ederken öte yandan da dünden bugüne alanlarında başarılı isimlere saygılarını sunuyor.

Devamını Oku
14.10.2025
Ses Tiyatrosu ve Beyoğlu çağrışımları...

Geçtiğimiz günlerde ENKA Sanat sponsorluğunda Porte Film yapımı olarak hayata geçen; yönetmenliğini Selçuk Metin’in, senaristliğini Zeynep Miraç’ın, görüntü yönetmenliğini Emre Okur’un ve müziklerini Cem Öğet’in yaptığı Ferhangi Bir Yaşam belgeselini izledik ENKA Açık Hava Tiyatrosu’nda.

Devamını Oku
30.09.2025
Seçkin bir kalem: Seçkin Selvi

Ödülün benim için önemli olan ikinci anlamı da sosyal yaşamın her alanında var olması gereken eleştirinin, Demokles’in kılıcına hedef olan bir siyasi kimlik kazandığı günümüzde, eleştirinin ve eleştirmenin onurlandırılmasıdır. Onurlandım, gururlandım, çok teşekkür ederim.

Devamını Oku
16.09.2025
Ferhan Şensoy gideli beri...

31 Ağustos 2021: Ferhan Şensoy’un aramızdan ayrıldığı tarih. O gideli beri sıklıkla bugün aramızda olsaydı, ülke olarak içine düştüğümüz bu kaosu acaba nasıl yorumlardı diye düşünürüm.

Devamını Oku
02.09.2025
Robert Wilson: Geriye dönüp bakmak

31 Temmuz 2025’te, dünyanın sayılı tiyatro insanlarından biri olan yönetmen Robert Wilson New York’ta yaratıcı çalışmalarının tohumlarını attığı, genç sanatçılara alan açtığı Water Mill Center’da, evinde vefat etti.

Devamını Oku
05.08.2025
Sevda Şener Hoca’ma saygı ve sevgi ile...

Prof. Dr. Sevda Şener 22 Temmuz 2014 tarihinde, 86 yaşında vefat etti.

Devamını Oku
22.07.2025
Bu nasıl bir ortam?

“Saygı” sözcüğünün içerdiği anlamlar, kapsadığı alanlar yok oluyor sanki birer birer. Başka ne olması beklenir ki zaten böylesi karanlık bir ortamda?

Devamını Oku
08.07.2025
‘Bir Babıâli Zirvesi’

Geçtiğimiz hafta, Beyoğlu’nda artık parmakla gösterilen tarihi binalarından biri olan Metro Han’da, Cumhuriyet gazetesi yazarı Zeynep Oral üstüne yapılmış olan Bir Babıâli Zirvesi belgeselini izledik. Belgeselin fikir babası ve yapımcısı gazeteci Nazım Alpman’ın yanı sıra; Habitat TV ve belgeselin yönetmeni Murat Toy, ekip arkadaşları ve de sevgili Zeynep’le o akıcı röportajı yapan Merve Küçüksarp Babıâli zirvesini bizlerle paylaşan isimler.

Devamını Oku
24.06.2025
Bir Oya Başak geçti dünyamızdan

Oya’nın o kendine özgü güzelim kahkahası çınlıyor kulaklarımda... Sıklıkla aklım Oya’ya kayar ve onun sıcaklığını, direncini düşünürüm. Dünyasına çarpan olumsuzlukları nasıl ötelediğini, insanı adeta eğiten olumlu duruşunu düşünürüm.

Devamını Oku
27.05.2025
Haldun Taner ustamıza selam...

7 Mayıs 1986 Haldun Taner’in 39 yıl önce aramızdan ayrıldığı tarih. Aslında aramızdan ayrılmış sayılmaz. Oyunlarıyla, öyküleriyle, denemeleriyle, eleştirileriyle her zaman yanımızda. Çağdaş tiyatromuzun bir büyük ustası. Sanat ve özgürlük onun çalışmalarının değişmez mottosu. Baskı ve sansür karşıtı, özgürlükten yana duruşuyla dünyamıza boyut katan bir “has insan” eğitmen, yazar, yorumcu...

Devamını Oku
13.05.2025
İnsanlar, mekânlar ve nesneler sahnede

İnsanlar, mekânlar ve nesneler sahnede

Devamını Oku
29.04.2025
Ionesco’nun eseri Tiyatro Oyunevi yapımıyla sahnede: ‘Kel Diva’ üstüne düşünceler

Ionesco’nun eseri Tiyatro Oyunevi yapımıyla sahnede: ‘Kel Diva’ üstüne düşünceler

Devamını Oku
15.04.2025
Olmuyor, olmuyor, olmayacak...

Olmuyor, olmuyor, olmayacak...

Devamını Oku
01.04.2025
‘Bir Kadın Uyanıyor’

‘Bir Kadın Uyanıyor’

Devamını Oku
18.03.2025
Hasan Âli Yücel’e saygıyla...

Hasan Âli Yücel’e saygıyla...

Devamını Oku
04.03.2025
Ümit Denizer’e geç kalmış bir veda...

Ümit Denizer’e geç kalmış bir veda...

Devamını Oku
18.02.2025
Yeni bir yıla girerken

Yeni bir yıla girerken

Devamını Oku
24.12.2024
Haldun Dormen 70. sanat yılı

Haldun Dormen 70. sanat yılı

Devamını Oku
10.12.2024
Bir kaynak kitap: Cumhuriyetin 100. Yılında Tiyatromuz

Bir kaynak kitap: Cumhuriyetin 100. Yılında Tiyatromuz

Devamını Oku
26.11.2024
Geyvan McMillen’e sevgiyle...

Geyvan McMillen’e sevgiyle...

Devamını Oku
12.11.2024
Cumhuriyetin yüzü

Cumhuriyetin yüzü

Devamını Oku
29.10.2024
Tiyatro müzeleri buluşuyor...

Tiyatro müzeleri buluşuyor...

Devamını Oku
16.10.2024
Suna Keskin: Tiyatroya adanmış bir yaşam

Suna Keskin: Tiyatroya adanmış bir yaşam

Devamını Oku
15.10.2024
Eğitimin amacı nedir?

Eğitimin amacı nedir?

Devamını Oku
17.09.2024
‘Hatırlayamadıklarımız’

‘Hatırlayamadıklarımız’

Devamını Oku
03.09.2024
Bir kez daha ‘Merhaba’ Genco Erkal...

Bir kez daha ‘Merhaba’ Genco Erkal...

Devamını Oku
06.08.2024
ENKA Sanat’ta ‘Geçen Gün’

ENKA Sanat’ta ‘Geçen Gün’

Devamını Oku
23.07.2024
Gerçeklerle yüzleşmek: ‘Sivas ‘93’

Gerçeklerle yüzleşmek: ‘Sivas ‘93’

Devamını Oku
09.07.2024
Neler oluyor bize?

Neler oluyor bize?

Devamını Oku
11.06.2024
Eğitimin özüdür aydınlık kafalar...

Eğitimin özüdür aydınlık kafalar...

Devamını Oku
14.05.2024
‘İnsan biriktirmek...’

‘İnsan biriktirmek...’

Devamını Oku
30.04.2024
Kopenhag: Bellek, belirsizlik ve sorgulamalar

Kopenhag: Bellek, belirsizlik ve sorgulamalar

Devamını Oku
23.01.2024
Ayla Algan’ın ardından...

Ayla Algan’ın ardından...

Devamını Oku
09.01.2024
Söz ve müzikle ÖZGÜRLÜK

Söz ve müzikle ÖZGÜRLÜK

Devamını Oku
26.12.2023
Mekâna özgü bir oyun...

Mekâna özgü bir oyun...

Devamını Oku
12.12.2023
27. İstanbul Tiyatro Festivali’nin ardından! ‘Çocuklar gibi şendik...’

27. İstanbul Tiyatro Festivali’nin ardından! ‘Çocuklar gibi şendik...’

Devamını Oku
28.11.2023
Hakikati aramak...

Hakikati aramak...

Devamını Oku
14.11.2023
100 yıl kutlamalarının ardından...

100 yıl kutlamalarının ardından...

Devamını Oku
31.10.2023