Rusya’nın paralı askerlik şirketi Wagner Grubu, sekiz yılı aşkın bir süredir Ukrayna, Suriye ve bazı Afrika ülkelerinde savaş suçları işliyor.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in oligarklarından Yevgeny Prigozhin’in Rus askeri istihbarat servisi GRU’nun işbirliğiyle 2014’te kurduğu paramiliter örgüt Wagner Grubu, Kremlin’e doğrudan hesap sorulmasını engelleyecek bir dış politika aracı olarak tasarlanmıştı.
Soygun ve saldırı suçlarından 13 yıl hapis yattıktan sonra 1990’larda Putin’le tanışmasının ardından önlenemez şekilde yükselen Prigozhin, Wagner Grubu’na cezaevlerindeki mahkûmlar arasından asker seçiyor.
Eğer mahkûmlar orduya katılır ve altı ay cephede kalırlarsa cezaları affediliyor. Eğer kaçmaya kalkarlarsa kurşuna diziliyorlar.
Prigozhin’in “Sizin suçlu yeteneklerinize ihtiyacım var” dediği soyguncular, tecavüzcüler, katiller arasından seçilen özel askerler, ilk kez 2014’te Kırım’ın ilhakından sonra Ukrayna’nın doğusunda çıkan çatışmalarda kullanıldı.
Suriye iç savaşında Beşşar Esad’a destek veren grup, Libya’da Halife Hafter’a bağlı güçlerin yanında yer aldı.
BM, Wagner Grubu’nu Orta Afrika Cumhuriyeti ve Mali’deki faaliyetleri nedeniyle sivillere karşı savaş suçları işlemekle suçluyor. ABD yönetimi geçen ay Wagner’i “transnasyonal suç örgütü” olarak ilan etmişti.
İŞGALDE 10 KAT BÜYÜME
Batılı istihbarat servisleri Wagner’in Ukrayna işgalinden önce 5 bin askeri personelinin şu anda 50 bine çıktığını tahmin ediyor.
Ukrayna’da çatışan grubun yüzde 80’ini cezaevlerinden toplanan suçlular oluşturuyor ve Wagner çatışmalarda ayda 100 milyon dolar harcıyor.
Kuzey Kore’den roket ve füze gibi silahlar aldığı da söylenen ve askeri anlamda giderek güçlenen Prigozhin, son dönemde Rus ordusunu açık bir dille eleştirmeye başladı.
Prigozhin geçen hafta Telegram uygulaması üstünden düzinelerce Wagner askerinin üst üste yığılmış cesetlerinin görüntüsünü paylaşarak Rus ordusunu kendilerine mühimmat sağlamamakla suçladı.
Prigozhin Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ve Rusya Genelkurmay Başkanı General Valery Gerasimov’u Wagner’i Ukrayna’da desteklemedikleri gerekçesiyle ‘vatan hainliğiyle’ suçladı.
“Dünyanın en deneyimli ordusunu” oluşturmakla övünen Prigozhin, bazı haberlere göre yeni bir siyasi parti kurmaya hazırlanıyor.
POLİTİK HEDEFLER
Putin ise gizli silahının kendisini hedeflediğini hissetmiş olmalı ki Ukrayna’daki Rus operasyonlarının komutasını geçen ay Prigozhin’in düşmanı olarak bilinen General Gerasimov’a verdi.
Kimi analistlere göre Prigozhin’in hedefleri büyük ve kendisine daha büyük bir siyasi alan açmak için çalışıyor.
Kremlin ise ocak ayında Rus enerji şirketi Gazprom’un kendi özel güvenlik gücünü kurmasına yeşil ışık yaktı.
Putin, iktidarını tehdit eden Wagner’in yerine yeni gizli bir askeri güç peşinde olabilir.
