Olcay Büyüktaş
Yer hizmetlerinden teknik hizmetlere, kabin memurlarından uçuş ekiplerine hatta pilotlara kadar farklı pozisyon ve birimlerde çalışan Pegasus emekçisi, Nakliyat-İş’te örgütlenmeye başladı. Düşük ücretlere, uzun çalışma koşullarına eklenen pandemi zorluğu, emekçiye birlikte hareket etmeyi hatırlattı.
Tüm dünyayı etkisi altına alan pandeminin en çok zorladığı sektörlerden biri turizm ve ulaşım. Ama özellikle de havacılık sektörü. Ancak en büyük havayolu şirketinin bile ücret düşürdüğü, tatlı kârlar edilirken bile çalışanların haklarının verilmediği sektörde artık işçi de uzun zamandır “Aynı gemideyiz” sözünü gerçekçi bulmaz oldu. Pegasus’ta dört yıla yakındır yaşanan çalışanlara dönük mobbing düzeyine varan itibarsızlaştırma, çalışanları işverene karşı yalnız kalmayacak bir çözüme itmiş görünüyor.
DİSK’e bağlı Nakliyat-İş Sendikası’ndan verilen bilgiye göre Türkiye genelinde 6 bin 500 civarında çalışanı bulunan Pegasus çalışanları, anayasal haklarını kullanarak örgütlenmeye başladı. Yapılmayan ücret zamları, kesilen primler, ücretsiz izinler, çalışanların her geçen gün düşen reel alım güçleri, çalışma ortamından kaynaklanan olumsuzluklar, onur kırıcı davranışlar, çalışanları bir güç birliği altında toplanmaya itti. “Bizim de söyleyecek sözümüz ve alacak haklarımız var” diyen emekçiler, Nakliyat-İş’te buluştu.
GÖRÜNDÜĞÜ GİBİ DEĞİL
Örgütlenme çalışmalarına destek olan şirketten atılmış ya da ayrılmış kabin memurları ile yaptığımız kısa sohbetlerde gördük ki yolcu olarak hizmet aldığımızda uzun çalışma saatleri ve yoruculuğuna karşın nezaket ve zarafetlerini bozmayan kabin memurları bir dizi zorluğu göğüslemiş belki yakında düzelir diye...
8 yıllık bir Pegasus çalışanı, durumu “Bizim takım elbiseyle göründüğümüze bakmayın, yüksek ücretler aldığımız sanılıyor, ama ben 3 bin küsur lira aylık ücret alıyorum. İşe yeni başladığımda aldığım aylık ücret asgari ücretin 2 katı idi, 8 yıldan beri çalışıyorum aldığım aylık ücret asgari ücretin ancak yarısı kadar fazla oldu” diye özetledi.
Dört yıl önce şirketten çıkarılan Nurcan Şen, yaşadıklarını “Kim hak hukuk dese hemen kapıyı gösteriyorlar. Yetişmiş elemanları ayrılmaya zorluyor, yerlerine anlaşmalı okullardan çok daha düşük ücretle eleman alıyorlar. Maaşlarımız düşürüldü. Evden çıktıktan 38 saat sonra döndüğüm günler çok oldu. Ama haklarımızı istediğimizde kötü olduk” sözleriyle dile getirdi.
Elanur Tarsuslugil’in 25 yıllık uçuş hayatı var, 17 yılı Pegasus’ta geçmiş. Tarsuslugil de diyor ki: “Emekliliğime az kalmıştı, ayrıldım işten. Yaş bekliyorum. Ama yıllarca yarı aç yarı tok çalıştık bu şirkette. Ama özellikle son üç dört yılda çalışanlara karşı olumsuz bir politika başladı. Ben de şimdi herkesin hakkını daha rahat alması için ne yapabilirsem yardımcı olmak adına sendikada destek oluyorum.”
1 AYDA EN AZ 97 BİN 566 KİŞİ DAHA İŞTEN ÇIKARILDI
İŞKUR’un “Aylık İstatistik Bülteni, Mayıs 2021”e göre nisan ayında 97 bin 566 kişi daha işsizlik ödeneği için İŞKUR’a başvurdu. 31 bin 446 kişi de şartları sağlayarak bu ödeneği almaya hak kazandı. Ayrıca Nisan 2020’den bu yana işten çıkarma yasağı sürmesine rağmen bu yılın ilk dört ayında ödenek için 376 bin 822 kişi başvurdu ve bunların 114 bin 401’i hak sahibi oldu. Öte yandan Mayıs 2020’de 70 bin 460 adet olan ve işverenlerin yeni istihdam talebini gösteren “açık iş” sayısı Mayıs 2021’de 126 bin 160’a yükseldi. Ancak bu sayı Mayıs 2019’da 227 bin 85’ti. Yine Mayıs 2020’de 41 bin 235 kişi olan “işe yerleştirme”, bu yıl 63 bin 454’e çıktı. Ancak bu sayı Mayıs 2019’da 157 bin 757 kişiydi.
