OLCAY BÜYÜKTAŞ
Yüzlerce emekçinin canını, binlercesinin işini kaybettiği pandemide zenginler, sadece zenginleşti.
- Salgınla geride kalan bir yılda ülkedeki iş insanlarının kişisel servetleri 15 milyar dolar arttı. 20 dolar milyarderinin servetine yaklaşık 127 milyar lira eklendi.
- Yine bu bir yılda, salgından olumsuz etkilenen emekçi sadece ölmeyecek kadar bir destekten yararlandı. Nakit desteği alan hanelerle toplam 15 milyon kişiye 42 milyar lira yardım yapıldı.
Yoksulluğun, hastalığın, gurbetin hep ama hep emekçiye düştüğünü biliyorduk, biliyorduk ama şu istatistikler çıkıp da gözümüze gözümüze sokulurcasına yayımlanınca insan en arabeskinden “Bu ne yaman çelişki anne” demekten kendisini alamıyor gerçekten... Forbes her yıl yaptığı araştırmayı bu yıl da yaparak dünyanın en zenginlerini açıkladı. DİSK-AR da bu dolar milyarderleri içinde yer alan Türklerin kişisel servetlerinin ne kadar arttığını bu verilerden yararlanarak hesapladı. İşte buna göre Forbes listesine giren 26 Türk dolar milyarderinin serveti son bir yılda 38.3 milyar dolardan 53.2 milyar dolara yükseldi. Yani Covid-19 döneminde Türk dolar milyarderlerinin serveti yüzde 39 arttı.
Listede 1 milyar dolar ve daha fazla kişisel serveti olanlar yer alıyor. Forbes’un 2021 dolar milyarderleri listesinde 2 bin 755 kişi yer alıyor. Forbes dolar milyarderler listesine 2021’de 493 yeni kişi katıldı. Buna göre Covid-19 döneminde milyarderlerin sayısı ve serveti dünya genelinde arttı. Dünyanın en zenginlerinin serveti bir yılda 5.1 trilyon dolar artarak 8 trilyon dolardan 13.1 trilyon dolara yükseldi. Böylece dünya dolar milyarderleri servetleri Covid-19 döneminde dolar bazında yüzde 64 artmış oldu.
GELECEKSİZ KALDILAR
Dünyanın dolar milyarderleri listesine 2021’de Türkiye’den 26 kişi girdi. Bu 26 Türk dolar milyarderinin servetindeki artış ortalama döviz kurları ile yaklaşık 127 milyar TL oldu.
Yukarıdakiler cephesinde bunlar yaşanırken aşağıda neler oldu. Ülkede düzgün koşullar yaratılmadığı için aralarında tıp profesörleri de dahil yüzlerce sağlık emekçisi yaşamını yitirdi. Öğretmenler, kamu ve perakende çalışanları dışında yüzlerce emekçi yaşamını, işten çıkarma yasağına karşın binlerece emekçi işini kaybetti. Hem de Kod 29 denen bir garabetle... Kıdem tazminatını alamadan, işsizlik ödeneğinden yararlanamadan, siciline işlenerek geleceğine ipotek konularak...
İşte bu koşullarda Yine DİSK-AR’ın bir süre önce yaptığı, pandemide hangi ülkenin, yurttaşına ne kadar ve hangi kalemlerde destek sağladığına ilişkin çalışmasına göre, Türkiye, Covıd-19 ile mücadeleye dünyada en az nakit desteği ayıran ülkelerden biri oldu.
Türkiye, Covid-19 ile mücadeleye milli gelirinin sadece yüzde 1.1’i düzeyinde nakit destek ayırdı.
Ocak 2021 itibarıyla doğrudan gelir artırmaya dönük nakdi mali destekler küresel olarak toplam 7.9 trilyon ABD Doları ve gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYH) yüzde 7.4’ü olarak hesaplandı. Zengin ülkeler vatandaşlarına gayri safi yurt içi hasılalarının yüzde 12.7’si düzeyinde nakit harcama ve gelir desteğinde bulunurken, orta gelirli ülkelerde bu oran yüzde 3.6, yoksul ülkelerde yüzde 1.6 oldu. Türkiye ise bu tabloda en altta yer aldı, ülkede, ayrılan pay yüzde 1.1’de kaldı.
VERİLEN SÖZLER TUTULMADI, EMEKÇİLER İŞ BIRAKTI
‘KENDİLERİNE BAŞKA KÖLE BULSUNLAR’
Kayseri’nin Develi ilçesindeki madende taşeron firma ile verilen sözlerin tutulmaması gerekçesiyle anlaşamayan işçiler, iş bırakma eyleminde üçüncü güne girdi.
Türk Maden-İş Sendikası üyelerine verdiği sendikal örgütlenme sözünü yerine getirmemesi yaklaşık 1000 işçinin iş bırakma kararı almasına neden olmuştu.
Sendikanın sözünü tutmaması ile tekrarlanan eylemin 3. gününde kameralar karşısına geçen işçi temsilcilerinden Durmuş Ali Yeşiltepe, “Kendilerinin bütçelerinin olmadığını ve işçilerin gerçekten hak ettiği hakları veremeyeceklerini söylediler. Madem öyle kendilerine bu hakları kabul edecek köle gibi çalışacak işçiler bulsunlar” ifadelerini kullandı.
Yeşiltepe, “3 Şubat tarihinde bir anlaşama ile masada ayrıldık, o anlaşmadan talep ettiğimiz hakların büyük bir kısmını almıştık ama en önemlisi kalmıştı oda sendikal örgütlenmeydi. Bize bunun sözünü Çiftay Genel Müdürü bizzat verdi, daha sonra konferans salonunda bekleyen yaklaşık 250 arkadaşımıza bu durum aktarıldı. İlerleyen süreçte biz sendikal örgütlenme faaliyetlerine başladık, üye sayımızı tamamladık, toplu iş sözleşmesi için gereken ‘Çiftay bünyesinde çalışan maden işçilerinin sayısının yüzde 40’ının tamamlanması gerekiyordu’ biz bunu yüzde 50 olarak aştık” dedi.
İŞ CİNAYETLERİ
UÇURUMDAN YUVARLANDI
- BURSA’DA manyezit madeninde operatör olarak çalışan Halil Bakar adlı 65 yaşındaki işçi, kullandığı iş makinesinin devrilmesi sonucu hayatını kaybetti.
- ZONGULDAK’TA ruhsatsız maden ocağında meydana gelen göçükte hayatını kaybeden maden işçisi toprağa verildi. Cenaze törenine, Zıvalı’nın yakınlarının yanı sıra Genel Maden İşçileri Sendikası (GMİS) Genel Başkanı Hakan Yeşil, sendika yöneticileri, madenciler ve vatandaşlar katıldı.
- DENİZLİ’NİN Honaz ilçesi Kocabaş Mahallesi’ndeki bir moloz döküm alanında iş cinayeti meydana geldi. Davut Erdem yönetimindeki hafriyat yüklü kamyon, geri manevra yaptığı sırada İşçi Hüsam Bacaksız’a çaptı. Kamyonun altında kalan Bacaksız, yaşamını yitirdi.
