Bugün anlatacağım konu artık toplumsal sorun haline de gelmeye başlayan bir sosyal medya uygulaması... 

Hani bugünlerde yapılan canlı yayınlarla çok meşhur olan TikTok.

TikTok, 2016 yılında Çin’de piyasaya sürüldü. Sonrasında ise küresel yatırımcılar bu firmanın büyük kısmını aldılar. Milyar dolarlık bir şirket haline geldi. Bilmeyenler için anlatayım. Uygulama arka planda müzik eşliğinde kısa videolar ve canlı yayınlar oluşturulmasına ve paylaşılmasına imkân tanıyor. Akıllı telefonu olan herkes internetin çektiği dünyanın her noktasından bu uygulamayı kullanarak canlı yayın açıp anlık paylaşım yapabiliyor. 

Koronavirüs sonrasında eve kapanan daha çok insan TikTok kullanmaya başladı. 

WeAreSocial isimli platformun 2023 yılı nisan ayında yayımladığı Dijital Dünya Raporu’na göre Türkiye’deki sosyal medya kullanıcı sayısı 58.65 milyon olarak belirtiliyor. Kullanıcılar, günlük 2 saat 49 dakika sosyal platformlarda zaman geçiriyor. TikTok uygulamasını kullanan kişi sayısı ise 30 milyona ulaşmış durumda.  

TikTok kullanıcıları arasında belli kategoriler var. Bu kullanıcıların hepsi içeriklerine göre kategorize ediliyor. (Yeme, gezme, spor vb.) Tabii bu kullanıcıların ne kadar reklam getirdiği de önemli. Reklam verenden 10 TL kazanıyorsanız içerik üreticiden, yayıncıdan 50 TL kazanıyorsunuz. Platform yetkilileri de bu kullanıcıları aslında görüyor ama müdahale etmiyor. Bu kişilerin sayıları da aslında toplam kullanıcıların yüzde 1’i dahi değil. Ancak ortada kazan kazan durumu var. Ortada şöyle bir durum da var tabi: Bu kişileri izleyen sayısı da çok fazla. İçeriklerin zihin açıcı, bilgilendirici içerikler olduğunu düşünmeyin sakın. Kim neresini açtı, kim kiminle kavga etti, kim kime meydan okudu tarzında yayınlar.

Canlı yayınlar açılıyor, üst sıralarda yer alabilmek için her saat başı yayın açılıyor bir de. Hediye kazanmak, jeton kazanmak için kalça sallamak, müzik eşliğinde dans etmek, erotik konuşmalar, mafyavari kavgalar ilk sıralarda yer alıyor.

Parasını aklamak isteyen iş insanı görünümündeki kişiler ise popüler olan bu karakterlere canlı yayınlarında hediye adı altında para gönderiyor.

Ortada şöyle bir durum da var. Hediyeler şayet telefon mağazalarından alınmış ise yüzde 30’u kesiliyor. Eğer ki TikTok uzantılı uygulamadan direkt alınırsa bu yüzde 30 ödenmiyor ve yüzde 15-20, TikTok uygulaması tarafından kesiliyor.

SAVCILAR FARKINDA

Şimdi, kaynağı belirsiz para sahibi TikTok uygulamasında canlı yayın açan popüler karakterlere jeton veya hediyeler gönderiyor. Bu karakterler ile öncesinde bir anlaşma yapılıyor. Paranın belirli bir kısmı TikTok tarafından kesiliyor. Bir kısmı da yayın sahibi tarafından alınıyor. Kalan kısım hediye adı altında para gönderen kişiye iade ediliyor. Bu paradan beslenen yayıncılar her gün bu işlemlere devam ediyor.

Bu uygulamadaki diğer para aklama durumu ise yine canlı yayınlardaki popüler karakterlere yayın esnasında gönderilen hediyeler ile oluyor ancak bu sefer hediye kaynağı farklı. Dünyadaki çalıntı kredi kartları. Diğer adı ile “kart patlatma”...

Kredi kartı hırsızları tarafından çalınan kredi kartı bilgileri ile uygulamadan “coin” satın alınıyor. Tek bir kullanıcıda toplanıyor ve o kişi de parayı sistemli şekilde dağıtıyor.

Bir yöntem de geri çekim sistemi. Yani A kullanıcısı B kullanıcısına para gönderiyor. Sonra para gönderen kişi hemen bankaya dönüyor ve yanlışlıkla veya çocuğum bilinçsizce para gönderdi diye iptal ediyor ve parasını iade alıyor. Ancak TikTok’un bu yapılandan haberi yok. Kullanıcının hesabına bu parayı tanımlıyor. Paranın geri çekildiği o an tespit edilemiyor. Aylar, yıllar sonra TikTok bu olayı tespit ediyor. Ancak iş işten geçmiş oluyor.

Aslında TikTok, yapay zekâyı kullanan en dinamik uygulama. TikTok’ta çalışan sayısı diğer uygulamaların yüzde 10’u kadar. Tabii ki bu nedenle de her canlı yayın izlenemiyor.

Değerli dostlar bu bahsettiğim sistemi küçümsemeyin. 

Yüz milyonlarca Türk Lirası’ndan bahsediyoruz. Sıradan bir yurttaş olan kullanıcıların kısa süre içerisinde nasıl zenginleştiğini görebilirsiniz. Çocuk yaştaki kişilerin ve hiçbir niteliği olmayan kişilerin bir anda lüks evler ve lüks arabaları sadece yayınlar yolu ile kazandığı paralar ile aldığını göreceksiniz.

Aslında dipsiz bir kuyu bu... Fakat savcılık ve Emniyet siber suçlar, yaşananların farkında. Yasaklanması taraftarı değilim ama buraya hem bir denetim gelmeli hem de uygulama hukuk kuralları içerisine sokulmalı.