Nilgün Cerrahoğlu
Nilgün Cerrahoğlu nilgun@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

Cenaze

13 Şubat 2022 Pazar

Önde çelenkleri taşıyan yarım düzine siyah limuzinle şerit halinde yol alan bir cenaze konvoyu...

Mezar taşlarıyla göz alıcı tezat oluşturan siyah kravatlı, siyah takım elbiseli adamlar...

Kirli ittifaklar, şantajlar, çıkarlar ve dişe diş rekabetlerin dehşet dengesinde bir araya gelen “siyah takımlı adamlar”ın birbirlerini kollayan bakışları...

Don Corleone’nin arkasından tahta geçecek “müstakbel Don” oğul Corleone ile cilveli göz süzme ve bakışmalar...

Ve hemen ardından mezar başında anlaşmalar...

Yarım asırlık efsane film “Baba”nın en kilit sahnelerinden biridir bu: Marlon Brando’nun canlandırdığı Don Corleone’nin cenazesi...

Don Vito Corleone’nin arkasından çeteyi biricik gözbebeği oğlu Michael Corleone -Al Pacino- devr alacaktır. 

Serüvenin kuşaktan kuşağa devrini bu “cenaze” simgeleyecektir. 

Stratejik soru, boşalan yerin gelecekte kim tarafından doldurulacağıdır. 

Cenaze tam da işte bu geçişin şekillendiği, işaretlendiği yerdir. 

‘KRAL’A VEDA

Mafya cenazeleri yalnız beyazperdede değil, gerçek hayatta da çok önemli olabiliyor. “Gösteri ayini”ne dönüşen cenazeler icabında kurguyu geride bırakıyor. 

Bu tarz bir cenaze İtalya’da en son 2010’lar ortasında yaşandı. 

Roma’nın uyuşturucu, haraç, tefecilik ağını elinde tutan Don Vittorio Casamonica Hollywood’a taş çıkaracak bir cenazeyle defnedildi. 

Tabutu Elizabeth’in kraliyet arabasını sollayan bir at arabasıyla başkent sokaklarında dolaştırıldı. 

Altı siyah atın çektiği siyah bir araba törenin yapılacağı kiliseye bir  bando ve “Baba” filminin müzikleri eşliğinde geldi. Bir helikopter de o anda cemaatin üzerine gül yaprakları yağdırdı. 

Dizilere parmak ısırttıran “şov”u, kilise girişine Casamonica’nın dev fotoğraflarına iliştirilen “Roma’nın kralı”, “Roma’yı fethettin. Şimdi de cenneti fethedeceksin!” yazılı posterleri tamamladı.  

Romalıların kendilerini bir dizi setinde hissetmesiyle infiale yol açan olayın ardından köşe yazarları, sosyologlar, yargı dünyası ve siyasetçiler seferber oldu. 

Meydan okumaya dönüşen bu şatafatlı cenaze ne anlama geliyordu?  

MEŞRUİYET VE STATÜKO

Yükselen öfke dalgası karşısında liderler, pozisyon almak zorunda kaldı. 

Mafya uzmanı yargıçlar, bu kibir ve güç gösterisini, “çete içinde sırdaşlık -omertà- bağlarını pekiştirmek, kontrolü sürdürmek, sindirmek ve pusturma iklimini devam ettirmek” olarak tanımladı. 

Sosyologlar bunların “yeraltı”na “safları sıklaştırmak” sinyali olarak intikal ettiğini, kamuoyu ve siyasi çevrelerden oluşan “yerüstü”ne ise “Buradayız. Yola devam!” parolasıyla geçtiğini not ettiler. “Statüko ve düzenin devamı” vurgusunun yapıldığını değerlendirdiler. 

Cenazenin, dışa karşı “kamusal, sosyal kabulün göstergesi” olarak sahnelendiğini ve “Biz bu topluluğun organik, merkezi ve itibarlı üyesiyiz!” mesajının iletildiğini vurguladılar. 

Özetle bir “cenaze resmi”nde toplumca kabul gören bir “meşruluk, saygınlık imajı” çizildiğini ifade ettiler.      

Mafya cenazesinin başkentin göbeğinde açık güç gösterisine dönüşmesini alarm verici bulan meclis mafyayla mücadele komisyonu başkanı, “Böylesi bir cenazenin gerçekleştirilebilmesi ancak (yetkililerin) onayına bağlıdır” dedi: “Olay, bize mafyanın başkentteki varlığını somut olarak kanıtlamıştır!”

Niye?

Mafya çünkü hiçbir zaman kendisini mafya şeklinde nitelendirmiyor. 

Kartvizitinde asla mafya yazmıyor. 

En büyük mafya filmi “Baba”da bile “mafya” sözcüğü bir kez olsun geçmiyor. 

Casamonica’lar da Corleone’ler gibi tıpkı bir kez olsun “mafya” sözcüğüne başvurmuyorlar. “Baba” müziğini kullanmakla beraber boss ya da patronlarını bir “kral” yakıştırmasıyla uğurluyorlar.  

Mafya röportajlarımda ısrarla hep altı çizilmiş olan gerçeklerden biridir: 

1- Mafya kendisini asla “mafya” olarak tanımlamaz. 

2- Mafya öncelikle bir zihniyettir. 

Bunlar “hayırsever iş insanıHalil Falyalı’nın cenazesini izlerken aklıma geldi. 

Casamonica gibi o da bir “kral”dı. 

Kumarhaneler kralı” ve tabutunun üzerindeki bayrağa bakılacak olursa “Kıbrıs’ın kralı”... 

İtalya bir “opera” ülkesi olduğu için “meşruiyet”, siyah atlı arabalar, bandolar, gökyüzünden yağdırılan dramatik gül yapraklarıyla devşiriliyor. 

Bizde ise bayrakla. 

Çizme”de mafyaya dair çok araştırma yaptım, çok şey gördüm, dinledim.

Ama bayrağa sarılan bir “kral”a hiç tanık olmadım. 

Bayrağa sarılanlar İtalya’da sadece kurbanlar oluyor.

Bu çok büyük bir fark. 

Diğer önemli fark ise kamuoyunun duyarlılığı. 

Casamonica rezaleti İtalya’da son büyük mafya cenazesi oldu. 

O olaydan sonra mafya bağlantılı isimler için “kamuya açık” cenaze yapılmaması için emniyet ve kilise çevrelerinde tüm önlemler alındı. 

Babaların babası “Corleone’li Toto Riina”, bu talihsiz olaydan iki yıl sonra yalnız aile fertlerinin katıldığı bir cenazeyle gömülebildi. 

Farkı kamuoyu farkındalığı ve duyarlılığı sağladı. 

Bunun için öncelikle “Tanrım bu bir kâbus mu?” duygusunu koruyabilmek lazım. 

Bizde gün geçmiyor ki bir öncekini silen, sıfırlayan yeni bir olay yaşanmasın. 

Biz şaşırmayı unuttuk.

En büyük vahamet burada.



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

‘Belle Époque’ bitti 8 Aralık 2024
Trump, Musk ve Zweig 1 Aralık 2024

Günün Köşe Yazıları