CHP Tüzüğü’nün 3/5. maddesinde: “Siyasal yaşamda erdemliliğe, üretkenliğe, emeğe ve yeteneğe uygun yükselmek esastır. Partililer bu ilkelere bağlı olarak toplum hayatının ve parti görevlerinin gerektiği nitelikleri kazanmak; sorumluluk yerlerine başarılı, bilgili, dürüst ve yetenekli üyelerin seçilmesini sağlamak için çaba harcar” deniyor. Bu hüküm uygulansaydı CHP 1950 sonrasında en azından bir kez tek başına iktidar olurdu; 2023 seçimlerini kazanırdı.

CHP Genel Başkanı Özgür Özel, 20- 21 Nisan 2024’de belediye başkanları ile yaptığı toplantıda, “Rantı yönetme, kendi evlatlarımızı, yakınlarımızı birtakım makamlara getirme, yandaşlarımızı zengin etme fırsatı yakalamadık. Tarihin akışını değiştirme fırsatını yakaladık. Liyakati esas alacağız. Kayırmacılığa son vereceğiz” diyerek belediye başkanlarını uyardı. CHP’de böyle bir uyarıya gerek kalmayacak bir yapı kurulmalıdır. CHP, SHP’nin1989-1994 sürecinde yaşadığı travmayı yaşamamalıdır.

CHP, yapılacak tüzük değişikliğinde Atatürk’ün: “Aklın ve bilimin rehber edinilmesi”; “Yurtta, dünyada barış”; “Ulusal egemenlik”; “Tam bağımsızlık” ve “6 Ok” ilkeleri, anayasanın 174. maddesinde yazan devrimlerini esas almalıdır.

Artık, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda yazan ama kâğıt üzerinde kalan “laik, demokratik, sosyal hukuk devleti” yaşama geçirilmelidir. Bunun için en kısa zamanda demokratik değişim sağlanmalıdır.

6-9 Eylül 2024’deki kurultayda CHP, tüzüğünün 3/5. maddesini uygulamaya sokacak değişiklikler yapmalı. Bu kurultay sonrasında CHP, Kasım-Aralık 2024 ve Ocak 2025 sürecinde parti içi seçimlerini gerçekleştirmeli; örgütlerini yenilemeli. Çünkü büyük olasılıkla Mayıs 2025’te erken seçim olabilir. Anayasa Mahkemesi bu sonbaharda 7 yıldır bekleyen 2017 referandumu dosyası hakkında karar verebilir ve referandumunu iptal edebilir. Bu iptal ile 2018 öncesi düzene geri dönülebilir. Bu nedenle erken seçim yapılabilir. Yapılacak seçimde CHP liyakatli ve ehliyetli bir kadroyla yüzde 42’nin üzerinde oy alarak tek başına iktidar olmalıdır.

CHP yapacağı tüzük değişikliği ile:

-Parti içi hak-hukuk-adalet ve demokrasinin sağlanacağı, liyakatin ve ehliyetin esas alınacağı;

-Tüm üyelerin parti içi eğitimden geçirileceği, öncelikle eğiticilerin eğitileceği;

-Seçme ve seçilme hakkı için aidat ödeme zorunluluğunun getirileceği (Aidatı olmayanın aidiyeti olmaz);

-Belirlenecek bilimsel ilkelere göre aktif üyelik (1) sisteminin kurulacağı;

-Parti üyelerinin ilgili, bilgili, bilinçli, etkili ve yetkili hale getirileceği;

-Delege sisteminin kaldırılacağı; her türlü seçimin özgür iradeli aktif üyeler (1) ile yapılacağı;

-Mahalle/köy (muhtarlık bölgesi) temsilcisinden belde, ilçe, il ve genel başkana her türlü başkanın iki turlu (yüzde 50+1) seçimle belirleneceği; seçimde en az iki adayın olacağı; aday olabilmek için barajın olmayacağı;

-Muhtarlık bölgesi temsilciliğinden parti meclisine yöneticilerin en geniş katılımla (en az yüzde 50+1) aktif üyelerle (1) “oransal temsili ve tercihli oyu içeren blok liste yöntemi(2)” ile belirleneceği;

-Yüzde otuz gençlik, yüzde on engelli kotasının (2) getirileceği; cinsiyet eşitliğinin sağlanacağı; kotalarda bir kadın, bir erkek, bir genç olacak şekilde fermuar sisteminin kurulacağı; kotaların hem asil, hem yedek listeler için geçerli olacağı;

-Milletvekilleri, belediye başkanları ve meclis üyeleri için yargı gözetiminde aktif üyelerle (1) yapılacak önseçimin zorunlu (yüzde 95 oranında) olacağı;

-Parti görevlilerinin ücretli olarak (huzur hakkı dahil) birden fazla yerde görev alamayacağı;

-Seçilen yöneticilere iki dönem kuralı getirileceği; yönetimlerin saydam (şeffaf) olacağı;

-Milletvekilleri, belediye başkanları ile meclis üyeleri, il/ilçe başkanları ile yönetim kurulu üyelerinin parti üyelerince performans denetime tabi tutulacağı;

-Üyeler ve seçmenlerle bire bir iletişim için “sandık çevresine dayalı muhtarlık bölgesi bilinçlenme ve örgütlenme sistemi” tasarımının (3) yaşama geçirileceği;

-Muhtarlık bölgesi/Belde/İlçe/İl yönetim kurulları ve Parti meclisi üye sayılarının bilimsel ilkelere göre yeniden düzenleneceği;

-•İlçe/il Ar-Ge, bilim, kültür, sanat platformlarının kurulmasının zorunlu olacağı;

-•Muhtarlık bölgelerinin 1980 öncesinde olduğu gibi yeniden en temel örgüt sayılacağı;

-Hiçbir seçimin yaz aylarında (15 Haziran -15 Eylül) yapılmayacağı bir yapı kurulmalıdır.

Sözün özü: Demokrasi için; parti içi demokrasi, özgür irade, akıl, bilim, eğitim, denetim, önseçim, eşitlik, saydamlık, hak, hukuk, adalet, katılım, çoğulculuk, liyakat, ehliyet, aidat şart...

Son söz: Yukarıda sunulan devrimci ve ideal bir tasarımdır. Bu delege yapısının bu tasarımı gerçekleştirmesi çok zor. Bu nedenle son söz olarak önerimiz: Delege sistemi kaldırılmazsa ve çarşaf liste zorunlu hale getirilmezse; en azından mahalle/köy ve ilçe delegelerinin, ilçe yönetim kurullarının oransal temsille ve tercihli oyla seçilmesi kuralı getirilmeli. Belediye meclis üyesi adaylarını aktif üyeler (1) seçmeli. (Fidanları kırmayalım; gücün hukukunu değil, hukukun gücü egemen kılalım).

ÇETİN KÖKER

E. SUBAY