Şu sorunun yanıtını ben bilmiyorum. En gözde ekonomistin bile bileceğini sanmıyorum. Zaten daha ne kadar dibe yazan kimseyi de görmedim ki bir şeyler öğreneyim!
Çok değil, 2 ay bile olmadı, her zaman aynı yerden, en uygun fiyata aldığım nane ve dereotu (maydanozla birlikte sabah kahvaltımın gözdeleri), ilkbaharla birlikte bollaşmasına rağmen, 12 TL’den 20 TL’ye çıkmış. Tamam üretici bize bunları yedirmek zorunda değil (Pazarda çok daha ucuz!) ama yüzde yüze yakın zam bile ekonominin koşar adım kötüleşmeyi sürdürdüğünün işareti. Pahalılık durdurulamıyor. Masrafları kıs babam kıs.
Sadece onlar mı pahalandı diyorsunuz biliyorum. Ama en basitinden yazıyorum.
EKONOMİ SİYASET DEMEK
Serbest piyasa, sermaye, para, kazanç, birikim, enflasyon, pahalılık artık ekonomiyle ilgili ne varsa siyaset demek.
Hayatın temel alanı ekonomik faaliyetler zaten. Evler, insanlar bu faaliyetlerle ilgili olarak geçiniyor, yaşıyor, gelir elde ediyor. Emekliler de yıllarca ekonomiye şirketlere devlete katkıları sonucu hak ettikleri emekli ücretiyle yaşıyorlar.
Ekonomi her şeydir. Ama ekonomiden daha büyük ve etkili olan siyasettir.
BATIRIR DA ÇIKARTIR DA...
Siyaset, tabii ki ülkeyi yöneten iktidarlar ekonomiyi batırır da çıkartır da her şeyi berbat de eder, refah da yaratır mutluluk da, veya eşitsizlik yoksulluktan sürünen insan kitleleri de.
Ülkeyi borç batağına da saplar, dış piyasalardan aman bize milyar dolarlar diye de durmadan dilenir, onlar da ne kadar batak içinde olduğuna, ekonomiyi ayakta tutman için ne kadar paraya ihtiyacın olduğuna bakarak faiz belirler..
Birden dışarıya en yüksek faizi veren, her yıl on milyarlarca doları zengin ülkelerin bankalarına, fonlarına veya işi gücü salt paradan trilyon faizler kazanarak hepimizin kanını emen iç sermayeyi semirten dünyanın ender ülkelerinden biri haline gelirsiniz...
Tanıdık bir ülkeden bahsediyorum, biliyorsunuz!
Şimdi habere bakın, 2024 durumu:
“Merkezi yönetime ait olan ve Hazine tarafından yürütülen borç yönetimi çerçevesinde 2024 yılında vadesi gelen iç borçlar için toplam 586.8 milyar TL ana para itfası ve 897.5 milyar TL faiz ödemesi gerçekleşti. Yıl boyunca dış borçlara ait ana para geri ödemesi 346.2 milyar, faiz ödemesi 200.9 milyar TL oldu. Ayrıca iskonto ve kısa vadeli işlemlere ait faiz ve giderlerin yıllık hacmi de 172.1 milyar TL olarak gerçekleşti. Yılın tümünde iki alandaki toplam anapara itfası 933 milyar TL’ye, üç kategorideki faiz ödemelerinin toplamı 1 triyon 270.5 milyar liraya ve böylece yıllık toplam geri ödeme tutarı 2 trilyon 203.4 milyar liraya ulaştı.”
Ayrıntı yazmıyorum, sadece şunu belirteyim 2024’te iktidar günde 6 milyar TL faiz ödedi. Naci Bakır diyor ki (Dünya) “Hazine tarafından yönetilen toplam merkezi yönetim borç stoku, baş döndürücü bir borçlanma ve geri ödeme süreci yaşanan 2024 yılının sonu itibarıyla, 9 trilyon 250.8 milyar TL ile rekor bir düzeye ulaştı.”
İktidar (siyaset) ülkeyi habire dibe çekiyor. Haksız ve hukuksuz siyasi operasyonlarını artırdıkça millet olarak daha pahalıya yaşıyoruz. Milletin üç kuruşu da eriyor, borsa çöküyor.
İstanbul Büyükşehir’e çekilen (İmamoğlu ve arkadaşlarına!) iki büyük operasyonun maliyetini hesaplamak için herkes Merkez Bankası’nın dövizlerine bakıyor. 50 milyar doları aşmış.
EKONOMİSTLERE SORULAR
Peki bu iki insafsız politik operasyonun, enflasyon ve pahalılık düşmediği dahası arttığı için milletin kaybını merak eden yok mu? İrili ufaklı birikimlerin enflasyonun altında kalmasıyla, ne kadar milyarlar eridiğini, kaybettiğini merak eden yok mu ayol!
Şimşek’e göre üç yıl içinde 41 milyar dolar proje bazlı para girecekmiş.
Güldüm, bu proje bazlı paraların faizlerini hesap eden var mı?
Acaba o toplantıda, yatırımcılar Mehmet Şimşek’e Türkiye için hangi politik soruları yönelttiler ve hangileri yanıtlara bıyık altında gülüp durdu?
***
Evet başlıktaki soruyu kaçırmayalım. İktidar bu politik; seçim, rakiplerini berhava etmeye yönelik operasyonlarıyla ülkeyi ekonomik olarak daha ne kadar dibe itecek, bilen var mı?
Pek durdurağı olduğu görülmüyor da!
