Geçen günlerde ikinci el araç alış ve satışlarına dair dikkat çekici bir araştırma yayımlandı. Yapılan araştırmada araç alım ve satımlarının üçte birinde donlandırılma riski olduğu paylaşıldı. 

Peki motorlu araç alış ve satışlarında en çok nelere dikkat edilmeli? Öncelikle bu başlıkları ikiye ayıralım. Öncelikle araç alırken sonraysa araç satarken karşılaşılabilecek dolandırıcılık yöntemleri şöyle:

İLK OLARAK FİYAT!

Öncelikle araç satın almak isteyenlerin karşılaştığı ve diğer yöntemlere göre daha kolay fark edebilecekleri durumlardan başlarsak ilk bakılması gereken ikinci el aracın fiyatı. Almayı düşündüğünüz aracın fiyatını doğru belirleyebilmek oldukça önemli. Eğer araç için istenen bedel benzer kilometre ve yaştaki aynı model diğer araçlar için istenen bedelin çok altında ise burada aracın mutlaka bir kusuru olması gerekir. Aksi halde satıcı sizden talep ettiği fiyata aracını bir oto galeriye de satabilir. Ancak satıcı aracın bazı masraflarını ya da daha önce karıştığı bazı kazaları size söylemedi ise aracını size söylediği fiyata bu nedenler galeriye satamayacaktır. Yalnızca oto galeriye değil belki de kimsenin araç için vermeyeceği fiyatı sizden istiyor olabilir.

Bu durumu en kolay aşma yöntemi tabii ki oto ekspertizler. Ancak dolandırıcılık yöntemlerinden ilki işte burada başlıyor.

Satıcı bir şekilde sizi aracı göstermeniz için kendi tanıdığı bir usta ya da ekspertize götürüyorsa dolandırılmaya çalışıyor olabilirsiniz. Alacağınız aracı bir ekspertize götürecekseniz mutlaka TSE onaylı yere götürmelisiniz. Eğer aldığınız araçta size söylenenden aksi bir durum olursa rapor aldığınız yerin hukuki sorumluluğu olacaktır ve bu sayede zararınızı karşılamaları gerekecektir.

ÇOK BİLEN ÇOK YANILIR

Peki bulduğunuz araç gerçekten size satıcının anlattığı gibi ve almaya karar verdiniz. Burada artık daha karmaşık dolandırıcılık yöntemleri ortaya çıkıyor. Ancak ilk başta anlattığımla bu yöntemlerin yine iki ortak noktası var. İlki biraz sonra bahsedeceğim bu dolandırıcılıklara konu olan araçların büyük çoğunluğunun piyasanın altında satılıyor olması. İkincisi ise yine iyi bir ekspertize götürülmemesi.

İKİZ ARAÇ YÖNTEMİ

En çok kullanılan bu dolandırıcılık yöntemleri içinde karşımıza çıkan ikiz araç yöntemi...

Bu yöntemde alıcıya satılacağı gösterilen araca asıl satılmak istenen aracın plakası takılıyor. Bu aracı alacağını sanan kişi ise aynı modelde çok daha kötü durumda bir araç alıyor. Bu yöntemi yapanlar kimi zaman araç için geçerliliği olmayan bir ekspertiz raporu gösteriyor. Bu raporlar ya tanıdığı bir yerden ya da kendinin düzenlediği sahte raporlar olabiliyor. Ardından aracı bir daha ekspertize sokmaya gerek yok diyip türlü bahaneler ile alıcıyı ikna edebiliyor.

KAPORA YÖNTEMİ

Çok acil diye uygun fiyata fotoğrafları bir yerlerden temin edilmiş bazı araçlar da internet üzerinden satışa çıkarılıp almak isteyenlerden araç fiyatının belirli bir bölümün kapora olarak atılması istenebiliyor. Bu ilanları diğerlerinden ayırt etmek için dikkat edilmesi gerekenlerin başında ilan açılan kent oluyor. Bu ilanlarda satılan araçlar kalabalık olmayan hatta genellikle kalabalık kentlere de uzak yerlerde diye gösteriliyor.

ÇALINTI OTOMOBİL SATIŞI!

Bu dolandırıcılık çalıntı araçlara hurda veya ağır hasarlı araçların şasi veya motor numaralarının işlenmesi ile yapılıyor. Bu işlem yine deneyimli ekspertizler ile fark edilebiliyor. Burada kullanılan araçlar ise ağırlıklı olarak yurtdışında Türkiye'ye oranla yaşı itibarıyla çok daha fazla değer kaybeden eski ve üst sınıfa dair premium markalara ait modeller oluyor.

MODİFİYELİ ARAÇ

Özellikle kaza sebebi ile fiyatının düşeceği araçlarda hasar onarılırken bu aracın ya daha yenisi, varsa makyajlı kasası ya da daha güçlü bir versiyonundaki gibi modifikasyon yapılıp bu işlemin kaza nedeni ile değil modifiye yapmak amacı ile olduğu söylenebiliyor.

TRAMER KAYDI

Tramer kaydı ile birden fazla şekilde dolandırıcılık yapılabiliyor.

• Bunlardan ilki aracın tramer kaydı olmadığı için kazasız olduğunu iddia edip kaza yapıp onarılmış bir aracın satılmaya çalışılması. Trafiğe yansımamış kazalarda tramer kaydı oluşmuyor.
• Bir diğeri kaza bedeli gözükmeyen araçlarda bu bedelin çok düşük olduğu için yansıtılmadığı oluyor. Kaza sonucunda suçlu bulunan araç sahibinin sigortası tarafından suçsuz araç sahibinin aracındaki onarım işlemleri yapılıp fiyat kayıt altına alınıyor. Ancak hatalı olan sürücünün kullandığı araçta kaza yaptığı tarih gözükürken ödeme yapılmadığı için belirli bir bedel gözükmüyor.
• Hasar kaydında görünen paranın çok düşük olduğu o tarihteki TL'nin değeri göz ardı edilerek ifade edilebiliyor. 
• Son ve en tehlikeli tramer dolandırıcılığı ise çok kısa süre önce kaza yapmış araç hızlı şekilde onarılarak tramer kaydı yok diye satılıyor. Fakat bu kayıt araç satışından sonraki ileri bir tarihte kayıtlara geçebiliyor.

SATICILAR DA DOLANDIRILIYOR

İkinci el araç alım satımında araç satıcıları da dolandırıcıların hedefinde olabiliyor.

''Aracını bana sat- parayı başkasına gönder'' yönteminde bu işi yapanlar, hedefe aldıkları satıcıyla anlaşıyor. Alıcı tarafına para gönderimini de yaparak bir bahaneyle noterde aracın bir yakının üzerine devredilmesini talep ediyor. Önden parayı alan alıcı da işlemi yapıyor. Sonrasında ise dolandırıcı, araç başkasına devredildiği için gönderdiği parayı satıcıdan geri talep ediyor. 

Bu yöntemden korunmak için para transferi mutlaka devir alan kişi üzerinden yapılmalı.

Özetleyecek olursak, en çok dikkat edilmesi gereken aracın fiyatı. Bir aracın fiyatı genellikle satıcının aciliyetine göre yüzde 3 ile 5 arasında uygun oluyor. Çok daha uygun fiyata satılan bir otomobile temkinli yaklaşmakta fayda var. Mümkünse TSE onaylı ekspertizlere alınacak aracı göstermek ve güvenilir satıcıları tercih etmek gerek.