Okullarda “karakter eğitimi” yapmak eğitimde hedefimiz olmadı. Onun için, Missouri Üniversitesi (ABD) St. Louis Karakter ve Yurttaşlık Merkezi yöneticisi Marvin Berkowitz’in unvanı olan “Karakter Eğitimi Profesörü” titrini hayretle öğrendim. (WorldWatch Enstitüsü Dünyanın Durumu 2017Yeryüzü Eğitimi İş Bankası ve TEMA Yayını)
Ortaokullarda “karakter eğitimi” yapıyorlar ve bunun yaygınlaştırılması için çalışıyorlar.
Karakter eğitimi:
Sorumluluk alma, gereklerini yapma.
Adaletle davranma.
Paylaşma - Ortak davranış geliştirme.
Eleştirel muhakeme - Bilim/akıl/mantık.
Öngörü kazanma - Sonuçları düşünme.
Ortaokul öğrencilerine bu özellikleri kazandırmak, okul, aile, toplum ortamlarında bu özelliklerle davranmak eğitimin amacı.
Örnek alınacak bir eğitim hedefi olduğunu kabul edelim.
Koronavirüs de bize bunu anlatmıyor mu?
***
“Sorumluluk alma ve gereklerini yapma” mı?
İşte sana “ellerini yıka”, “başkalarına yakın olma”, “olabildiğince evden çıkma” diyen uyarılar nedir?
Sana sorumluluğunu hatırlatıyor.
Sana kendinden de başkalarından da sorumlu olduğunu anlatıyor.
Bunu düşünüyor musun?
Markete koşup bulabildiğince makarna, un, şeker, tuvalet kâğıdı alırken, başkalarının da bunlara ihtiyacı olacağını düşünüyor musun?
Bunları düşünmek senin sorumluluğundur.
Umreye gidip de karantinadan kaçmak senin sorumsuzluğundur, biliyor musun? Karantinadan kızını kaçırmak senin sorumsuzluğundur.
Sorumluluk öyle kolay kazanılmıyor.
***
Adaletle davranma, karakter eğitiminin ahlaki temeli.
Sen (diyor koronavirüs) adaletle davranıyor musun?
Adalet nedir, biliyor musun? Adalet, haksızlık yapmamaktır.
Adalet, doğru söylüyorlar diye gazetecileri hapse atmamaktır.
Adalet, uyduruk suçlarla insanları hapse göndermemektir.
Adalet, “bu benden, öteki değil” diye ayrımcılık yapmamaktır.
Adalet, liyakatin yerine sadakati koymamaktır.
Adalet, kendi çocuklarını askerden kaçırıp başkalarının çocuklarını savaşa göndermemektir.
Adaletli bir karaktere sahip olmak bundan önemlidir.
***
“Paylaşma - Ortak davranış geliştirme” karakterin özelliği.
İşte, ulus olma bilinci de buna dayanır. Ulus olma, tasada ve kıvançta beraber olma.
Atatürk Cumhuriyeti bu temele dayanıyordu.
Ama AKP iktidarı bu ortaklığın yerine “cemaat ayrımcılığı”nı koymaya çalışıyor.
Hâlâ buna çalışıyor, bu koşullarda bile “cemaatçilik” yapıyor.
Cumhurbaşkanlığı “koronavirüs epidemisi” toplantısı yapıyor. Hekimlerin örgütü Türk Tabipleri Birliği’ni çağırmıyor. İşçilerin örgütü DİSK’i çağırmıyor, muhalefet partilerini, yani ulusun büyük bir parçasını çağırmıyor.
Çünkü, onlar kendi cemaatinden değil. Çünkü, onların haklarını korumaya niyeti yok.
Çünkü, parayı koruyor, şirketleri koruyor.
Vatandaşa “evinden çıkma” diyor ama elektrik ücretini indirmiyor, doğalgaz ücretini indirmiyor.
***
“Eleştirel muhakeme - Bilim/ Akıl/ Mantık” karakter için çok önemli.
Karakterin şaşmaz ekseni budur. Koronavirüs de bunu gösterdi. Geleneksel yöntemler işe yaramadı. Hacamatçılar, sülükçüler sessiz kaldı. Hurafeciler sindi.
Onlar da bilimden, kimyadan medet umuyor.
Aşı çalışmaları, ilaç araştırmaları sürüyor.
Eleştirel muhakeme - Bilim/Akıl/ Mantık.
“Hayatta En Hakiki Mürşit İlimdir”.
Mustafa Kemal Atatürk’ün sözü üniversitenin kapısında yazılıdır.
Tıp doktorları, eczacılar, diş hekimleri, hemşireler, laborantlar, sağlıkçılar görev başında çalışıyorlar.
Toplum her akşam saat 21.00’de onları alkışlıyor.
Şimdi anlıyor musunuz bilim insanlarının değerini üfürükçüler?
Anladığınızı umuyorum.
***
“Öngörü” ne midir karakter eğitiminde? Sonunda ne olacağını başında düşünmektir “öngörü”.
Umreden döneceklerin ne olacağını hesaba katmaktır.
Yurtlarından çıkarılan öğrencilerin ne yapacağını düşünmektir.
Ulus olmakla cemaat olmak arasındaki farkı bilmektir.
Öngörü, uygarlıkla barbarlık arasındaki farktır.
Şimdi, “karakter eğitimi”ni eğitim programına alalım mı, ne dersiniz?
