Ekonomi ve politikadaki değişimler, çevresel etmenler, doğal afetler, teknolojik gelişmeler tüm dünyada moda akımlarının gidişatını etkiliyor. Tıpkı 2011 yılında Japonya’da yaşanan deprem felaketinin podyumlara karanlık renklerde, depresif ruhu yansıtan koleksiyonlar olarak yansıması, 90’larda Körfez Savaşı’nın etkisiyle defilelerde askeri stil kıyafetlerin ve kamuflaj desenlerin sıklıkla görülmesi gibi.

Peki, 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren Türkiye’de devreye giren ücretli plastik poşet uygulamasının yarattığı sıkıntıdan yeni bir moda akımı doğar mı? Doğar.

Uygulamanın başladığı ilk dört günde poşet kullanımı yarıya düştüğüne, vatandaşlar naylon poşet kullanmamak için satın aldıkları ürünleri montlarının içine koymak, markete eşekleriyle girmek gibi farklı alternatifler aramaya başladığına göre “naylon karşıtı akım” doğmuştur bile.

Ben plastik çanta değilim!

2007 yılında “We are What We Do” hareketinin bir parçası olarak İngiliz moda tasarımcısı Anya Hindmarch’ın, alışverişte naylon poşet kullanımını azaltmak amacıyla tasarladığı “I’m Not A Plastic Bag” (Ben plastik çanta değilim) bez çantaları İngiltere’de satışa çıktıktan sonra kısa sürede tükenmişti. 5 pounda satılan çantaların ünlülerden de gördüğü ilgiyle moda haline gelmesi üzerine Hindmarch, NY Times’a “Çevre konusunu moda akımına dönüştürmek fikrinden hoşlanmıyorum ama alışkanlık haline gelmesi için hoş tasarımlı ve sınırlı sayıda üretim yapıyoruz” diye konuşmuştu.

2008’de Çin Halk Cumhuriyeti’nde naylon poşet kullanımı hükümet tarafından ücretli hale getirildiğinde sokaklarda görülen akımların başında “bez çantalar” geliyordu. Şanghay gibi büyük şehirlerde yaşayan gençler pratik kullanım için tercih ettikleri büyük boyda bez çantalarla boy gösteriyor, yaratıcılığa önem verenler çantalarını farklı renk ve desenler kullanarak kendileri tasarlıyordu.

Şanghay’daki Raffles Design Enstitüsü’nde kendi tasarladıkları çantalarla poz veren öğrenciler, 2008.

Küresel moda endüstrisinde de özellikle desenli bez çantalar 2019 ilkbahar-yaz sezonun önemli parçalarından birini oluşturuyor. Rejina Pyo puantiye desenlerle, Alexa Chung ve Self Portrait markaları çiçek desenleriyle bez çanta akımını podyuma taşıyor.

Burun direği sızlatan file çantalar

Dolce & Gabbana markası, 2010 sonbahar-kış reklam kampanyasında Madonna’yı file torbalarla alışverişten dönerken konumlandırarak, 1962 yapımı İtalyan filmi Mamma Roma’ya gönderme yapıyordu. Nostalji hissini sağlamanın bir yolu da, file torbalardan geçiyordu. Sahi; sizin de dedelerinizin, anneannelerinizin fileyle pazardan dönerken görüntüleri hafızanızda canlandığında burnunuz sızlamıyor mu?

Bez ve file çantaları, üstüne bir de para vereceğimiz naylon poşete karşı hayatımıza sokmanın tam vaktidir.