Renklerin solup solmaması da insanoğlunun elindeymiş gibi bir ortam oluşabiliyor zaman zaman. Renklere yüklenen sembolik anlamlar, insanların elindeymiş gibi… Oysa renkler kendi
başlarına öyle kararlı ve özgür ki, insanoğlunun kimi hislerini ifade etmelerine, öfkelerini dışa vurmalarına, sessiz çığlıklar atmalarına yardımcı oluyor. Karar onların.
SARI YELEKLİLER VE DEBORAH DE ROBERTIS
Eski Yunan mitolojisinde ateş ve güneşi sembolize eden, Hintliler için hayatın ve gerçeğin, Çinliler için yeryüzünün ifadesi olan sarı renk; Fransa’da 17 Kasım’da başlayan “Sarı Yelek” protestoları ile tüm dünyanın gündemine oturdu. Ressam Kandinsky için “güneş ışığı gibi hem saldırgan, hem de dinamik yapıdaki bir renk” olan sarı, mecburiyet yeleklerinin üzerinde Macron’un politikalarını protesto eden Fransızlara eşlik ediyor.
Piyasada bulunması zorlaşan, fiyatları eskiye oranla 3-4 kat artan, Mısır’da eylemleri tetikleyebileceği düşüncesiyle kullanımı sınırlandırılan sarı yelekler eşliğinde eylemler devam ederken; 31 yaşındaki Lüksemburglu performans sanatçısı Deborah de Robertis, sessiz bir protestoyla eylemlere desteğini haykırdı.
2016 yılında Paris’teki Orsay Müzesi’nde Fransız ressam Manet’in Olympia tablosunu canlandırmak ve kamerasıyla tepkileri çekmek için tablonun önünde soyunan Robertis, Guardian’a verdiği röportajda, “Kamusal alanda eylem yaptığımızda, çıplaklık kavramı artık özel veya kişisel olmaktan çıkıp, bir üniforma haline geliyor” diyordu.
Robertis’in kamusal alanda eylemi bu kez; “sonsuzluğu” ifade eden gümüş rengine boyanmış çıplak bedenlerinin üzerine giydikleri kırmızı kapüşonlu ceketleriyle, İkinci İmparatorluğun son yıllarında son şeklini aldığı düşünülen, Cumhuriyet’in ve özgürlüğün sembolü “Marianne’ların” güvenlik güçlerinin önünde sessizce durmalarıyla gerçekleşiyordu.
PEMBE, TRUMP’A KARŞI
Trump'ın 2017’de başkanlık görevini devralmasından sonra ırkçı, kadın düşmanı söylemlerini protesto etmek için dünyanın birçok kentinde sokağa çıkan insanların taşıdığı pankartlardan birinde, "Benim sesim, benim hikâyem, benim bedenim. Umut için birleşelim" yazıyordu. Aynı yıl New York Moda Haftası’nda Prabal Gurung “ben bir göçmenim”, Dior “evet, hepimiz feminist olmalıyız” yazılı tişörtleri, Jeremy Scott bir lidere körü körüne inanmayı eleştiren koleksiyonlarıyla umut için birleştiler.
2017 Sonbahar-Kış Milano Moda Haftası’nda Washington’daki Kadın Yürüyüşü’nün sembolü olan kedi kulaklı pembe bereleri ünlü zik zak deseniyle yorumlayan Missoni markasının Kreatif Direktörü Angela Missoni, “Belirsizliğin hüküm sürdüğü bu dönemde bizi bir arada ve güçlü tutan bir bağ olduğunu hissetme ihtiyacı duyuyorum; insan haklarına saygı duyanları birleştiren bir bağ” sözleriyle mesajını iletti.
“Şirin, cici, sempatik” pembeden protestonun rengi olması beklenir mi? Beklenir. Moda tarihçilerinin belirttiği üzere, 18. yüzyılda pembe renk belli bir cinsiyetin değil, stil sahibi olmanın sembolü olarak kullanılıyor, çiçek süslemeli pembe bir takım giymek erkeksi bir duruş olarak görülebiliyordu.
Sonra, Hindistan’da Gulahi Gang (Pembe Çete) vardı. Kendilerini “adalet çetesi” olarak tanımlayan, Kuzey Hindistan’daki Banda bölgesinde 2006’dan beri çocuk yaşta evliliklere, aile içi şiddete, tecavüze, çocuklara ve yoksullara uygulanan haksızlıklara karşı pembe sarileri ve bambu çubuklarıyla savaşan…
Sonra “mor” vardı; Paris’te şiddet mağduru kadınlara destek olmak için Nous Toutes (Hepimiz) yürüyüşünde kadınların fularlarına konan, eş zamanlı sarı yelekler kadar konuşulmayan… Sonra “siyah” vardı; hümanizmin yayıldığı zamanlarda İspanyol krallar tarafından yüzü “ruhun aynası” olarak yansıttığı düşüncesiyle yayılan, insanoğluna hep ölümü hatırlatan, gün gelip Hollywood yıldızlarının cinsel tacizle mücadelesini yansıtan “Time’s Up” kampanyasına ev sahipliği yapan.
Yeşil vardı hem, turuncu ve mavi… İnsanoğlu yüzyıllardır farklı kültürlerde, farklı biçimlerde anlamlar yüklemiş renklere. Oysa renkler kendi başlarına öyle özgür ki, karar onların.
