ABD Başkanı Donald Trump için 29 Nisan’da görevinin 100. günü doldu. Uluslararası medya tarafından bir kült tarih haline getirilen bu dönüm noktasında tarih Trump’ı nasıl hatırlıyor?
Bu sorunun yanıtları sınıfsal bakış açısına göre farklılık gösteriyor kuşkusuz. Yönetiminin ilk 100 gününü “kanun hükmündeki kararnamelerle” (executive order) geçirme çabasındaki Trump’ı öncelikle “vergi reformu tasarımları”; Obama döneminde kabul edilen “sağlık reformunun kaldırılması”; rasgele seçilmiş bazı ülkelerin “Müslüman vatandaşlarının ABD’ye seyahatlerinin yasaklanması”; “iklim değişikliği ile mücadele ve sera gazlarının kontrolüne ilişkin politika önerilerini reddetmesi” gibi medyaya yansıyan müdahaleleriyle anımsıyoruz.
Ama, “çok ağır çalışan ve kurallara uyan” Amerikalılara hizmet için başkanlığa soyunduğunu açıklayan Trump’ın çok daha az bilinen kararnameleri de vardı. Satırbaşlarıyla anımsayalım.
Örneğin, 24 Mart’ta maden işçilerinin çalışma koş ullarının denetlenmesine ilişkin yasanın ertelenmesi konusundaki kararnamesi ile maden sektöründe çalışan işçilerin sağlık güvencelerini ertelemekteydi;
31 Mart’taki kararnameyle birlikte işsiz kalan işçilerin işsizlik sigortasından yararlanma koşullarını ağırlaştırmaktaydı;
3 ve 6 Nisan tarihli kararnamelerle birlikte Amerikan işçilerinin işyerlerindeki sağlık koşullarını düzenleyen kuralları gevşetmekteydi (yaygın medya söylemiyle “serbestleştirmekteydi”);
Trump’ın emek aleyhtarı politikalarının en çarpıcı olanı ise doğrudan Çalışma Bakanlığı’nı hedef alarak bakanlığın bütçesini yüzde 20 oranında (2.5 milyar dolar) kısıtlamasıydı.

***

Diğer yandan, Trump’ın 100. günü bir yandan da IMF’nin Dünya Ekonomisinin Görünümü raporunun olağan sunumuna denk gelmekteydi. IMF söz konusu raporunda dünya ekonomisine ilişkin beklentilerini olumlu yöne çevirmiş ve küresel durgunluğun artık geride kalmakta olduğunu müjdelemişti. IMF’ye göre geçen yıl yüzde 3.1 olan dünya ekonomisinin büyüme hızı, 2017’de yüzde 3.5’e, bir sonraki yıl da yüzde 3.6’ya yükselecektir. Bu hızlanmanın öncüsü ise Amerikan ekonomisindeki devinim olacaktır.
Ancak, ne yazık ki geçen hafta Amerikan ekonomisine ilişkin milli gelir istatistikleri bu öngörüyü yadsıyacak niteliktedir. Amerikan İktisadi Analiz Bürosu, ABD ekonomisinin 2017’nin ilk çeyreğindeki büyüme hızını yıllıklandırılmış olarak yüzde 0.7 olarak vermektedir. Bu oran geçen senenin eşdeğer dönemindeki yüzde 2.1’lik genişlemenin son derece gerisinde kalmakta ve 2014’ten bu yana gözlenen en yavaş büyüme performansına işaret etmektedir.
Trump’ın emek aleyhtarı 100 günü, Amerikan kapitalizmine henüz güçlü bir ivme kazandırmaya yetmemiş gözükmektedir.