Günümüzde yüksek tansiyon ya da tıbbi adıyla hipertansiyon, dünya genelinde olduğu gibi ülkemizde de önemli bir halk sağlığı sorunu olarak karşımıza çıkıyor. Ancak bu sinsi hastalık çoğu zaman belirti vermeden ilerliyor ve ciddi sağlık problemlerine yol açabiliyor. Türk Kardiyoloji Derneği’nin verilerine göre, Türkiye’de yaklaşık 20 milyon hipertansiyon hastası bulunuyor. Bu, neredeyse her üç yetişkinden birinin yüksek tansiyonla mücadele ettiğini gösteriyor. Peki, hipertansiyon neden bu kadar yaygın ve onu önlemek için neler yapabiliriz?
HİPERTANSİYON NEDEN ÖNEMLİDİR?
Hipertansiyon, kan basıncının normal seviyelerin üzerinde seyretmesi durumudur. Kan basıncının 140/90 mmHg veya daha yüksek olması, hipertansiyon teşhisi için yeterli kabul edilir. Ancak, tansiyonun uzun süre yüksek seyretmesi kalp krizi, inme, böbrek yetmezliği ve hatta görme kaybı gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Üstelik çoğu insan tansiyonunun yüksek olduğunu ancak bir sağlık sorunu yaşadıktan sonra fark eder. Bu nedenle hipertansiyona "sessiz katil" denir.
HİPERTANSİYONUN NEDENLERİ NELERDİR?
Hipertansiyonun ortaya çıkmasında birçok faktör rol oynar. Bazıları genetik olsa da çoğu, yaşam tarzı ve beslenme alışkanlıklarıyla doğrudan ilişkilidir.
-
Genetik yatkınlık: Ailede hipertansiyon öyküsü varsa, bireyde de gelişme riski yüksektir.
-
Hareketsizlik: Düzenli fiziksel aktivite yapmamak, damar sağlığını olumsuz etkileyerek tansiyonun yükselmesine neden olabilir.
-
Aşırı tuz tüketimi: Fazla tuz alımı, vücutta su tutulmasına neden olarak kan basıncını artırır. Türkiye’de tuz tüketimi dünya ortalamasının oldukça üzerindedir.
-
Obezite: Fazla kilo, kalbin daha fazla çalışmasına neden olarak kan basıncını yükseltebilir.
-
Stres: Sürekli stres altında olmak, tansiyonun yükselmesine sebep olabilir.
-
Sigara ve alkol kullanımı: Damarların daralmasına ve kan basıncının artmasına yol açar.
HİPERTANSİYONA KARŞI NASIL BESLENMELİYİZ?
Beslenme alışkanlıklarımızı değiştirerek hipertansiyon riskini önemli ölçüde azaltabiliriz. İşte sağlıklı bir tansiyon için öneriler:
Tuzu azaltın: Günlük tuz alımınızı 5 gramın (yaklaşık bir çay kaşığı) altına indirin. Yemeklerinize ekstra tuz eklemek yerine, lezzetlendirmek için baharat ve otları tercih edin.
Potasyum açısından zengin gıdalar tüketin: Muz, portakal, patates ve ıspanak gibi potasyumdan zengin besinler, kan basıncını dengelemeye yardımcı olabilir.
Sebze ve meyve tüketimini artırın: Lif içeriği yüksek olan gıdalar tansiyonu düşürmeye yardımcı olur. Bu, tansiyon üzerine etkili ve kalbinizi koruyacak en önemli kural diyebiliriz.Sebze ağırlıklı beslenme gerçek bir koruyucudur.
Doymuş yağ ve trans yağlardan kaçının: Kırmızı et ve işlenmiş gıdalar yerine, balık ve zeytinyağı gibi sağlıklı yağ kaynaklarına yönelin.
Tam tahıllı besinler tercih edin: Beyaz ekmek yerine tam buğday ekmeği, bulgur ve yulaf gibi tahıllar tüketin.
Şeker tüketimini azaltın: Rafine şekerler kan basıncını olumsuz etkileyebilir.
Kafein ve alkol tüketimini sınırlandırın: Fazla kafein ve alkol alımı kan basıncını yükseltebilir.
Bol su için: Günlük yeterli su tüketmek, damar sağlığını koruyarak tansiyonu dengede tutmaya yardımcı olur.
YAŞAM TARZINDA YAPILMASI GEREKEN DEĞİŞİKLİKLER
Beslenmenin yanı sıra yaşam tarzınızı değiştirerek de tansiyonunuzu kontrol altında tutabilirsiniz:
Düzenli egzersiz yapın: Haftada en az 150 dakika orta düzeyde egzersiz yaparak tansiyonunuzu dengeleyebilirsiniz.
Stresi yönetin: Meditasyon, yoga veya nefes egzersizleri gibi teknikler tansiyonunuzu düşürmeye yardımcı olabilir.
Sigara içmeyin: Sigara, damarların daralmasına neden olarak tansiyonu artırır.
Düzenli uyku alın: Günde 7-9 saat uyumak, tansiyonun dengede kalmasını sağlar.
Hastalanmadan kontrol edebilirsiniz
Yüksek tansiyon, belirtileri fark edilmeden ilerleyebilen ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen bir durumdur. Bu nedenle, düzenli sağlık kontrolleri yaptırmak, risk faktörlerini azaltmak ve sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek hayati önem taşır. Sağlıklı bir yaşam için attığımız her adım, geleceğimize yapılan en değerli yatırımdır.
Unutmayın, tansiyonunuzu kontrol altında tutarak kalbinize iyi bakabilirsiniz!
